حالا كه روزهای آخر انتظار است و هر لحظه ممكن است كوچولوی شما پا به دنیا بگذارد، این احتمال وجود دارد كه هر دردی را درد زایمان تلقی كنید و سریع خودتان را به بیمارستان برسانید، به‌خصوص اگر تجربه اول بارداریتان باشد، ممكن است ذهنیت درستی از آنچه به‌عنوان درد زایمان مطرح است، نداشته باشید. از این بابت ناراحت نباشید چون شروع درد زایمان برای خیلی‌ها گیج‌كننده است حتی آنهایی كه منتظر دومین فرزندشان هستند.
از آنجا كه برخی خانم‌ها ممكن است تفاوت دقیق بین زمان درست زایمان را با دیگر دردها ندانند برخی اوقات دیده شده كه در خانه یا حتی در ماشینی كه عازم بیمارستان بودند وضع حمل كرده‌اند. انقباض‌های ماه آخر بارداری ممكن است نشانه موارد دیگری به‌جز درد زایمان باشد اما به هرحال باید موردتوجه قرار گیرد. دكتر نسرین زارع‌پور، متخصص زنان و زایمان درباره دردهای واقعی و كاذب زایمان بیشتر توضیح می‌دهد.
هفته‌های آخر چه اتفاقی می‌افتد؟
بین 36 تا 38 هفتگی معمولا رحم در وضعیت خاموش قرار دارد و هیچ انقباضی در آن صورت نمی‌گیرد مگر دردهای بسیار خفیف كه گاهی اوقات ممكن است با درد زایمان اشتباه گرفته شوند. به این نوع دردها درد كاذب می‌گویند. این نوع دردها معمولا به مسكن جواب می‌دهند و كاهش می‌یابند اما تشخیص آن با پزشك است و خود مادر نمی‌تواند بفهمد كه این درد، واقعی است یا كاذب. در همین 36 تا 38 هفتگی برخی فعل و انفعالات شیمیایی در بدن اتفاق می‌افتد كه باعث شروع فرآیند زایمان می‌شوند. اگر مواد شیمیایی كه در بدن آزاد می‌شود به اندازه غیرطبیعی باشد گاهی اوقات باعث زایمان زودرس می‌شود یا سیر طبیعی زایمان را دچار اشكال می‌كند یا حتی ممكن است بارداری طولانی‌تری را ایجاد كند.
درد كاذب چیست؟
هرچند كه درباره هر نوع انقباضاتی باید به دقت توجه نشان داد و صرفا به دلیل كاذب بودن نمی‌تواند ساده ازکنار آن گذشت اما به‌طور كلی درد زایمان كاذب این‌طور تعریف می‌شود كه دهانه رحم برای زایمان به اندازه كافی گشاد نشده است.
اتلاق كلمه درد كاذب به درد زایمان شاید چندان جالب نباشد و به همین دلیل پزشكان ترجیح می‌دهند این انقباضات را انقباضات قبل از زایمان بنامند به این معنا كه می‌تواند توجه مادر باردار را جلب كرده تا خود را برای درد زایمان واقعی آماده كند. در مورد درد كاذب عوامل زیادی می‌تواند دخیل باشد كه ازجمله آنها می‌توان به كم‌آبی، عفونت ادراری و خستگی بیش از حد همچنین سرگیجه اشاره كرد كه همگی می‌توانند منجر به انقباضاتی شوند كه بسیار شبیه درد زایمان هستند.
چطور تشخیص دهیم؟
هیچ‌كسی به شما روش مشخصی ارائه نخواهد داد كه بتوانید تفاوت این دو را كشف كنید اما چند ویژگی وجود داد كه شاید بتواند به شما كمك كند. هرچند باز هم بسیاری از این ویژگی‌ها برای خیلی از خانم‌ها جزء دردهای واقعی زایمان است و قابل تشخیص نیست. تنها راه تشخیص آن است كه پزشك یا ماما به شما بگوید كه این درد واقعی است یا نه. اگر انقباضات به گونه‌ای باشد كه شما مجبور باشید تكنیك‌های تنفسی را برای مدیریت آن به‌كار بگیرید، باز هم تا وقتی كه دكتر تایید كند شاید درست ندانید كه آیا وقت زایمان است یا نه.
انقباض کدام درد زایمان نیست؟
شروع زایمان معمولا در برخی خانم‌ها با انقباضات ناگهانی رحم اتفاق می‌افتد. فاصله این انقباضات از 10دقیقه شروع شده و به‌تدریج فواصل آن نزدیك‌تر شده و به 30 تا 90ثانیه می‌رسد. ویژگی این انقباضات آن است كه منظم و به‌صورت ریتمیك و تكرار شونده هستند. انقباضاتی كه مربوط به زایمان واقعی نیستند بسیار پراكنده و نامنظم هستند و بیشتر حس فشار زیر شكمی و حس خروج جسمی از بدن را دارند یا حتی ممكن است با درد كمر همراه باشند.
دردهایی شبیه درد قاعدگی هم در این شرایط زیاد احساس می‌شود. برای جلوگیری از علائم اشتباه باید طول مدت انقباض‌ها و تداوم‌شان را داشته باشید. اگر آب یا خون از واژن‌تان خارج شده حتما باید پزشك را در جریان بگذارید. اصلا سعی نكنید تعداد انقباض‌ها را به پزشك كم بگویید، چون تعداد دقیق آنهاست كه در تشخیص درست به پزشك كمك می‌كند.
شاید عفونت ادراری دارید
بارداری احتمال عفونت ادراری را بالا می‌برد كه علامت‌هایی مانند درد و سوزش هنگام ادرار و حتی درد ناحیه تحتانی شكم را به‌همراه دارد بنابراین عفونت‌های ادراری هم ممكن است دردهای خفیف زیر شكم را بدهند و همین دردهاست كه می‌توانند با درد واقعی زایمان اشتباه گرفته شوند. توجه داشته باشید كه این عفونت اگر درمان نشود حتی می‌تواند به زایمان زودرس بینجامد بنابراین حتی اگر درد واقعی زایمان نباشد باید خیلی سریع به پزشك مراجعه كنید. یكی از راه‌های تشخیص مادر در عفونت‌های خفیف ادراری این است كه چند لیوان ماءالشعیر بخورد و دقت كند كه دردها كم می‌شود یا خیر. اگر عفونت باشد حتما نوشیدن این مایعات می‌تواند تاثیر داشته باشد.
این درد كش آمدن عضله است
رباط‌های نگهدارنده رحم در ماه‌های آخر دچار بیشترین كشیدگی می‌شوند و همین درد خفیف، ناگهانی و تیز و مستمری را در هر دو طرف قسمت تحتانی شكم یا به‌صورت عمقی در كشاله ران ایجاد می‌کند. این درد مثل فرو رفتن یك شیء تیز به بدن به‌ویژه هنگام تغییر وضعیت مانند بلند شدن یا حتی سرفه كردن تعبیر می‌شود. دردهایی كه مادر باردار در كشاله ران خود احساس كند، می‌تواند به‌دلیل شلی مفاصل لگن هم باشد كه كشاله ران را دردناك می‌كند. این دردها با برخی مراقبت‌ها به‌شدت كاهش می‌یابد.
خونریزی را جدی بگیرید
گاهی اوقات ترشحات خونی اتفاق می‌افتد كه می‌تواند نشانه شروع زایمان باشد اما همیشه این‌طور نیست. در طول دوره بارداری یك توده موكوسی در دهانه رحم قرار می‌گیرد كه با شروع زایمان این توده موكوس از بدن خارج می‌شود كه گاهی اوقات می‌تواند كمی خونی باشد و با آزاد شدن این ماده می‌توان انتظار داشت زایمان در چند روز آینده اتفاق بیفتد.
هر چند این خونریزی می‌تواند بر اثر داشتن رابطه جنسی یا حتی پاره شدن خود به خود برخی مویرگ‌های ریز هم اتفاق بیفتد ولی گاهی اوقات خونریزی بیشتر از معمول است. باید بدانید كه هر نوع خونریزی در دوران بارداری می‌تواند غیرطبیعی و خطرناك باشد بنابراین هر زمان در طول بارداری دچار خونریزی شدید باید به پزشك مراجعه كنید.
ترشحات واژن چه معنایی دارند؟
گاهی اوقات زایمان بدون درد بوده و با آبریزش اتفاق می‌افتد اما ممكن است با ترشح واژن اشتباه گرفته شود. در طول بارداری خانم‌ها به‌طور كلی ترشحات آبكی دارند كه مشكل‌ساز نیست و با استفاده از محلول سركه و آب برطرف می‌شود.
ترشح‌هایی كه مربوط به كیسه آب هستند رقیق و آبكی بوده و رنگ آنها هم ممكن است بی‌رنگ یا زرد كهربایی باشد اما ترشحات واژنی حالت لزج و چسبنده دارند. هرچند باز هم تشخیص آن به‌عهده پزشك است.
دکتر توضیح می‌دهد
دردهای واقعی اینهاست
در درجه اول سفتی شكم می‌تواند نشانه درد واقعی باشد؛ سفتی كه با تغییر وضعیت شل نمی‌شود. در درد زایمان طبیعی انقباض‌های شما الگویی دارد و به‌طور منظم و مداوم اتفاق می‌افتد و این تداوم به‌تدریج زیادتر و قوی‌تر می‌شود. در درد واقعی زایمان انقباض‌های شما با فعالیت شدیدتر می‌شود و با تغییر وضعیت یا خوردن ماءالشعیر هم بهبود نمی‌یابد بنابراین احتمال عفونت ادراری رد می‌شود.
درد از پایین كمرتان شروع شده و به شكم و بالای ران‌های‌تان كشیده می‌شود و ترشح موكوسی صورتی یا قرمز است. یكی دیگر از مهم‌ترین نشانه‌های درد واقعی زایمان این است كه كیسه آب بتركد. در این حالت شاید حتی انكار كنید كه زمان زایمان‌تان رسیده است چون بسیاری از خانم‌های باردار وقتی به‌طور واضح احساس ناراحتی می‌كنند معمولا می‌گویند كه حال‌شان خوب است و مطمئن هستند كه این درد، درد زایمان نیست. درد زایمان طبیعی معمولا تغییر رفتار واضح خانم باردار را به‌دنبال دارد كه باید مورد توجه قرار بگیرد.
این علائم شما را به اشتباه می‌اندازد!
وقتی انقباض‌های‌تان نامنظم است و زمانی كه راه می‌روید یا دراز می‌كشید از بین می‌رود، یعنی درد واقعی نیست چون در تعداد و تداوم دچار افزایش نمی‌شوند. این اتفاق بر اثر كم‌آبی یا كار زیاد ممكن است ایجاد شود كه با خوردن آب یا مایعات مختلف برطرف می‌شود. اگر زمانی كه تغییر وضعیت می‌دهید یا دو لیوان ماءالشعیر می‌خورید، انقباض‌های شما كاملا فروكش كند می‌تواند علامت عفونت ادراری باشد. اگر درد شما بیشتر در قسمت پایین شكم یا پشت و تا پایین كمرتان است می‌تواند علامت عفونت ادرار باشد.
