سوال: الف) منظور از موسیقی مطرب و لهوی چیست؟ ب) چگونه می توان موسیقی مطرب و لهوی را از غیر آن تشخیص داد؟

امام خمینی (ره):

الف) موسیقی که مناسب مجالس لهو است، حرام می باشد.

ب) تشخیص موسیقی مطرب با عرف است.

آیة الله اراکی (ره):

ب) معیار در شناخت موسیقی حرام بنابر احتیاط (واجب)، رعایت دو ملاک شخصی و نوعی است.

آیة الله تبریزی (ره):

الف) منظور از لهو، موسیقی که مناسب مجالس خوشگذرانی باشد به طوری که غالباً انسان را از یاد خدا و آخرت غافل می سازد و مطرب، موسیقی است که مناسب مجالس خوشگذرانی و اهل فسوق باشد، حرام است.

آیة الله خامنه ای (دام ظله):

الف) موسیقی مطرب و لهوی آن است که به سبب ویژگی هایی که دارد انسان را از خداوند متعال و فضائل اخلاقی دور نموده و به سمت بی بند و باری و گناه سوق دهد.

ب) تشخیص آن به عهده ی خود مکلّف ولو با مراجعه به عرف می باشد.

آیة الله سیستانی (دام ظله):

موسیقی ای لهوی است که کیفیت نواختن آن مناسب با مجالس لهو و عیاشی باشد و تشخیص آن به دست مکلّف است.

آیة الله صافی گلپایگانی (دام ظله):

الف) منظور از مذکورات اموری است که انسان را از خدا غافل کرده و به شهوات و میول نفسانی که معرضیت برای ارتکاب معاصی دارد نزدیک می کنند و موجب پیدایش روحیه ی لاابالی گری می شوند. والله العالم

ب) از استماع مطلق موسیقی بنا بر احتیاط لازم باید اجتناب کرد.

آیة الله فاضل لنکرانی (ره):

موسیقی مطرب موسیقی ای است که حالت وجد و نشاط غیرطبیعی و غیرمتعارف در انسان ایجاد کند که این نوع موسیقی حرام است.

معنای مطرب این است که حالت غیرعادی از نظر وجد و نشاط بوجود آورد و موسیقی لهوی، موسیقی است که مناسب خوشگذرانی است.

ب) ملاک نوع مردم است نه شخص انسان.

آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله):

الف) منظور از مجالس لهو و لعب، مجالسی که برای عیّاشی و هوسرانی و بی بند و باری تشکیل شده است و به تعبیر دیگر به مجالسی گفته می شود که در نزد عرف متشرعه و متدّین مجلس گناه محسوب می شود و موسیقی های مناسب آن حرام است.

ب) این کار با مراجعه به عرف متدین آشنای به موسیقی امکان پذیر است.

آیة الله نوری همدانی (دام ظله):

الف) لهو، آن است که انگیزه و محرک آن قوای شهوانی است و لعب که به بازیهای کودکان نیز اطلاق می شود، اعم از آن است و منظور از طرب، ایجاد حالت غیرعادی است که از راه نشاط یا اندوه در انسان ایجاد می شود.

ب) آهنگ هائی که مناسب مجالس لهو و لعب و رقص است، موسیقی مطرب می باشد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

هر موسیقى که به نظر عرف موسیقى لهوى متناسب با مجالس عیش و نوش باشد، موسیقى حرام محسوب مى‏شود و فرقى نمى‏کند که موسیقى کلاسیک باشد یا غیر کلاسیک. تشخیص موضوع هم موکول به نظر عرفى مکلّف است و اگر موسیقى این‌گونه نباشد به‌خودى خود اشکال ندارد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

کلیّه صداها و آهنگ هایى که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام، و غیر آن حلال است. و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف، یعنى افراد فهمیده متدیّن، خواهد بود.

گوش دادن به موسیقی مطرب و دیدن فیلمهایی كه شخص را در معرض فساد اخلاق و عقیده قرار می دهد و موجب تحریك شهوات می گردد حرام است چه مجوز ارشاد داشته باشد یا نداشته باشد. (استفتائات امام (ره), ج3, ص605, س115)

گوش كردن به موسیقی مطرب, جو مناسب مجالس لهو حرام است اگر چه در شخص خاصی هم اثر فوری نداشته باشد. لازم به تذكر است كه گناه هر چند كوچك باشد تأثیر خود را بر روی جسم و روح آنان می گذارد و موجب سیاهی در قلب می شود, همان گونه كه امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرمایند قلب انسان مانند آینه ای است كه گناه مانند نقطه سیاهی بر روی آن ظاهر می شود و به تدری, جبا افزایش گناه همه دل سیاه می شود بنابر این نباید منتظر اثر فوری در همه گناهان بود این آثار تدریجاً موجب دور شدن از معنویت و سلب توفیق نسبت به كارهای نیك می گردد. خداوند همة ما را در ترك گناه موفق فرماید. (حكم شرعی برگرفته از ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری چاپ وزیری, س1155)