در غسل لازم است آب به همه جاى بدن برسد و در صورت عدم توانایی، باید به نحوى نایب گرفت که آب را به بدن برساند، مگر اینکه اصلاً امکان رساندن آب به برخی اعضا نباشد، مثل اینکه اعضا به هم چسبیده باشد. با این حال، برخی از فقها (آیة الله نوری همدانی دام ظله) در این‌باره می‌گویند، در صورت عدم قدرت همان مقدار که می‌تواند، کافی است.

سوال: آیا می‌توان بدون وضو و با غسل احتیاطیِ جنابت، نماز خواند؟ حکم نمازهایی که قبلا با غسلی که نمی‌دانم بر من واجب بوده و برای احتیاط انجام می‌دادم و با آن نماز می‌خواندم، چیست؟

تا انسان یقین به حالت جنابت نداشته باشد، انجام غسل جنابت اعتباری ندارد، لذا برای نماز خواندن نمی‌توان به غسل احتیاطی اکتفا نمود. پس بر فرض سوال نمازهایی که با این غسل خوانده شده باید قضا شود، ولی برخی از فقها (آیة الله نوری همدانی دام ظله) می‌گویند نمازهای گذشته اعاده ندارد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

در فرض سوال هر مقدار از نمازهایى که یقین دارید با چنین غسلى بدون وضو خوانده شده باید اعاده نمایید.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

باطل است.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

باید نمازهای خود را قضا کنید.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

نمازهای گذشته اعاده ندارد.

سوال: اگر شخصی چند غسل واجب به ذمّه داشته باشد؛ آیا انجام یک غسل به نیّت یکی از آن ها، کفایت از بقیه غسل ها می کند؟

امام خمینی (ره):

می تواند به نیّت همه آن ها یک غسل به جا آورد ولی اگر در میان آن ها غسل جنابت باشد و فقط همان (جنابت) را نیّت نماید کفایت از سایر غسل ها می کند.

آیة الله خامنه ای (دام ظلّه):

اگر به نیّت همه آن ها یک غسل به جا آورد کفایت می کند و اگر در بین آن ها غسل جنابت باشد و به نیّت آن غسل کند، از بقیه غسل ها هم کفایت می کند اگر چه احتیاط این است که همه آن ها را نیّت نماید.

آیة الله شبیری زنجانی (دام ظلّه):

کفایت می کند.

آیة الله بهجت (ره):

کفایت می کند.

آیة الله صافی گلپایگانی (دام ظلّه):

می تواند به نیّت همه آن ها یک غسل به جا آورد ولی اگر در بین آن ها غسل جنابت باشد، به قصد آن غسل کند، غسل های دیگر ساقط می شود و اگر در بین آن ها غسل جنابت نباشد، در کفایت آن از غسل های دیگر مشکل است. (یعنی: مقلّد در این مسأله می تواند به فتوای مجتهد دیگر با رعایت الاعلم فالاعلم رجوع کند.)

آیة الله مکارم شیرازی (دام ظلّه):

آری کفایت می کند.

آیة الله سیستانی (دام ظلّه):

کفایت می کند.

آیة الله نوری همدانی (دام ظلّه):

اگر در بین آن ها غسل جنابت باشد و به قصد آن غسل کند غسل های دیگر ساقط می شود اما اگر غیر جنابت را نیّت کند کفایت از سایر غسل ها نمی کند.

آیة الله وحید خراسانی (دام ظلّه):

کفایت می کند.

سوال: در غسل آیا لازم است ظواهر بدن شسته شود؟ در مورد بواطن بدن مثل توی گوش یا توی بینی و یا سوراخ جای گوشواره چه می‌فرمائید؟

جواب: بله در غسل شستن ظواهر بدن لازم است و شستن بواطن بدن (جاهایی از بدن که دیده نمی‌شود) مثل توی گوش یا بینی واجب نیست. اما در موارد سوراخ جای گوشواره باید گفت که اگر این سوراخ بقدری گشاد باشد که داخل آن دیده شود، باید آن را شست و اگر دیده نمی‌شود شستن داخل آن لازم نیست. اما جایی که مکلف شک نماید که فلان عضو آیا از ظاهر بدن است یا از باطن آن، شستن آن لازم نیست، ولی احتیاط در شستن است. (ر.ک توضیح المسائل دوازده مرجع، ج۱، م۳۷۴ و۳۷۶(

سوال: آیا فرد ناتوان و معلول هم جهت غسل لازم است آب را به همه جای بدن برساند؟ من فردی معلول هستم. در غسلهای گذشته فکر می‌کردم که باید در حد توان غسل کنم، به همین دلیل آب به برخی جاها نمی‌رسید. آیا نمازهای من صحیح بوده است؟ به صورت کلی فرد ناتوان، جهت غسل، آیا لازم است آب را به همه جای بدن برساند؟

۱. در غسل لازم است آب به همه جاى بدن برسد و در صورت عدم توانایی، باید به نحوى نایب گرفت که آب را به بدن برساند، مگر اینکه اصلاً امکان رساندن آب به برخی اعضا نباشد، مثل اینکه اعضا به هم چسبیده باشد.

با این حال، برخی از فقها (آیة الله نوری همدانی دام ظله) در این‌باره می‌گویند، در صورت عدم قدرت همان مقدار که می‌تواند، کافی است.

۲. در فرض سوال، غسل صحیح نیست و باید هر مقدارى از نمازهایى که فرد یقین دارد با چنین غسلى خوانده‌، قضا نماید.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

لازم است آب به همه جاى بدن برسد و در صورت عدم امکان باید به نحوى نایب بگیرید که آب را به بدن شما برساند و در غیر این صورت غسل صحیح نیست و هر مقدارى از نمازهایى که یقین دارید با چنین غسلى خوانده‌اید، اعاده نمایید.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

نمازهایی که با چنین غسل ناقصی خوانده‌اید قضا کنید.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورت عدم قدرت همان مقدار که می‌تواند کافی است.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

۱و۲٫ چنانچه امکان رساندن آب به تمام بدن باشد فرق بین معلول و غیر معلول نیست و در فرض سوال که می‌توانسته آب را به همه جا برساند و نرسانده، غسل‌ها باطل و نمازها باید قضا شود و اگر امکان رساندن آب به برخی اعضا نباشد مثل آنکه اعضا به هم چسبیده باشد غسل به همان صورت کفایت می‌کند.