اگر انتظار مادر شدن را می‌کشید، سرفه‌ها و تب کردن‌های‌تان تنها برای خود شما گران تمام نمی‌شود. آنفلوآنزا در روزهای بارداری، نه تنها سلامتی و جان شما را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند برای جنین‌تان هم گران تمام شود.
از دست دادن بارداری و زایمان زودرس، تنها بخشی از عوارضی است که ابتلا به آنفلوآنزای شدید می‌تواند برای‌تان به همراه بیاورد اما پزشکان می‌گویند گذشته از جان جنین شما، سلامتی روانی‌اش در سال‌های بعد از تولد هم می‌تواند به‌خاطر چنین ویروسی خدشه‌دار شود. دکتر برجیس، متخصص زنان، معتقد است گرچه سرماخوردگی ساده خطر چندانی را برای خانم‌های باردار به همراه نمی‌آورد، اما مقابله با آسیب‌های ناشی از ویروس مرموزی مثل آنفلوآنزا کار هر کسی نیست.
سرماخوردگی خطری ندارد
علائم خفیف و مختصری که خبر از سرماخوردگی یا حساسیت فصلی می‌دهند، سلامتی مادر و جنین را چندان تهدید نمی‌کنند اما وقتی درگیری فرد با ویروس شدت می‌گیرد و علائم عمومی شدیدتری مثل تب، بدن درد، تهوع شدید، درد عضله و ... سراغ بیمار می‌رود، حتما باید مراحل درمان به موقع طی شود. سرماخوردگی و آنفلوآنزا دو بیماری کاملا متفاوت هستند و مادر باردار هم با ابتلا به هر کدام، شرایط کاملا متفاوتی را تجربه خواهد کرد. سرماخوردگی برخلاف آنفلوآنزا با واکنش های شدید بدنی همراه نمی شود و در اغلب موارد مشکلی را برای مادر و جنین به همراه نمی آورد.
پیشگیری کنید
مادران باردار هم مثل دیگران چاره‌ای جز رعایت نکات ساده بهداشتی برای پیشگیری از این بیماری ندارند. رعایت کامل بهداشت فردی، پرهیز از دست دادن، در زمان عطسه و سرفه جلوی دهان را گرفتن، پرهیز از تماس با فرد بیمار یا فرد مشکوک به بیماری، حاضر نشدن در اماکن عمومی در زمان ابتلا و استراحت کافی از نکاتی است که خانم‌های باردار هم باید آنها را رعایت کنند.
گذشته از این، پرهیز از استرس، انجام تمرین‌های ملایم ورزشی که گردش خون در بدن را تسریع می‌کند، نوشیدن آب و مایعات فراوان و تغذیه صحیح و مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات تازه هم می‌تواند راهگشا باشد و فرد با رساندن ویتامین C و ترکیبات آنتی اکسیدانی فراوان به بدنش، می‌تواند مقاومت خود در برابر این ویروس را بالاتر ببرد و در برابر بیماری ایمن شود.
به دیدن مسافران نروید
حضور مادر باردار در جمع‌های شلوغ یا بیمارستان‌ها ممنوع است. چراکه در بیمارستان‌ها فرد ممکن است در معرض انواع ویروس‌ها و عوامل عفونی قرار بگیرد. بهتر است خانم‌های باردار تا 10 روز به دیدن کسی که از حج یا سفر برگشته نروند. گفته می‌شود که ویروس آنفلوآنزا از طریق سفر آدم‌ها از یک گوشه دنیا به گوشه دیگر، تنها در عرض چند ساعت به تمام دنیا فرستاده می‌شود و از آنجا که ممکن است مسافران ناقل یک ویروس تازه باشند، خانم‌های باردار تا زمان اطمینان از سلامت آنها، نباید به دیدن‌شان بروند.
ممکن است بارداریتان از دست برود
آنفلوآنزا در بارداری به‌خاطر کاهش سطح ایمنی بدن در این دوران می‌تواند درگیری شدیدتری را ایجاد کند. درگیری راه‌های تنفسی تحتانی، ذات‌الریه یا پنومونی بخشی از این مشکلات است. از عوارض دیگر آنفلوآنزا در دوران بارداری، از دست دادن بارداری و زایمان زودرس است. آنفلوآنزا می‌تواند عوارض بسیار شدیدی مثل مرگ مادر را به همراه بیاورد و علائمی مثل تب بالا به‌خصوص در سه ماهه اول برای سلامتی جنین می‌توان آسیبرسان باشد.
گذشته از تهدید جان جنین، احتمال ابتلا به یکسری بیماری‌های روانشناختی در اطفالی که مادران‌شان در بارداری دچار تب و آنفلوآنزا شده‌اند افزایش می‌یابد و سلامت روانی فرزند آینده آنها را تهدید می‌کند. نمی توانیم بگوییم تمام کسانی که به مشکلات روانی مبتلا می شوند، مادری داشته‌اند که در دوره بارداری افسرده بوده، اما محققان توانسته‌اند ارتباط میان این دو بیماری را در بعضی موارد اثبات کنند. در هر حال نباید فراموش کرد که ابتلا به این بیماری ها در آینده تنها تهدیدی نیست که به‌خاطر ابتلای مادر به آنفلوآنزا ایجاد می شود.
تا دیر نشده واکسن بزنید!
حوالی مهر تا اردیبهشت فصل پرخطر ابتلا به آنفلوآنزاست. به همین دلیل بهترین ماه‌ها برای تلقیح واکسن، مهر و آبان است.
این 6 ماه بیشتر مراقب باشید
در همه ماه‌های بارداری ابتلا به آنفلوآنزا می‌تواند خطرساز باشد اما در سه ماهه دوم و سوم سلامت مادر و جنین بیشتر تهدید می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود که مادران باردار در سه ماهه دوم مورد تلقیح واکسن آنفلوآنزا قرار بگیرند ولی در مادرانی که احتمال بروز عوارض آنفلوآنزا در آنها زیاد است یا کسانی که آسم یا بیماری قلبی و ... دارند در سه ماهه اول هم می‌توانند این واکسن را تلقیح کنند.
واکسن بزنید
در صورتی که خانمی باردار علائم ابتلا به بیماری را در خود مشاهده کرد یا در صورت تماس او با فرد مبتلا، پزشک معالج می‌تواند داروهای خاص ضدویروس را برای کاهش شدت ابتلا تجویز کند اما نباید فراموش کرد که ویروس آنفلوآنزا، ویروس بسیار باهوشی است و در هر سال به شکل متفاوتی درمی‌آید.
به همین دلیل توصیه می‌شود افراد مسن هر شش ماه یک‌بار با تلقیح واکسن، ایمنی بدن خود را در برابر شکل تازه این ویروس بالا ببرند و خانم‌های باردار هم در ماه‌های گفته شده این کار را انجام دهند. ایمنی سرم دو تا سه هفته بعد از تلقیح ایجاد می‌شود و خانم‌های باردار می‌توانند امیدوار باشند که در صورت کمک گرفتن از این روش، احتمال ابتلا به ویروس در آنها به شکل قابل توجهی پایین بیاید.
نگران نباشید؛ ویروسی نمی‌شوید
در واکسن تزریقی برخلاف واکسن استنشاقی خود ویروس زنده وجود ندارد، بلکه این واکسن محتوی آنتی ژن سطحی ویروس آنفلوآنز و نه خود ویروس زنده است که روی تخم‌مرغ کشت داده می‌شود. به همین دلیل کسانی که به تخم‌مرغ و پروتئین‌هایی مثل پروتئین مرغی حساسیت دارند، نمی‌توانند از این واکسن استفاده کنند. واکسن آنفلوآنزا فرم استنشاقی هم دارد که مصرف آن برای خانم‌های باردار ممنوع است و در ایران هم فرم استنشاقی این واکسن را نداریم.
باید واکسن بزنید اگر...
- باردارید
- در دوران شیردهی قرار دارید
- سن‌تان بیشتر از 65 سال است (حتی اگر سالم و ورزشکار باشید)
- خردسالید
- مبتلا به بیماری‌های قلبی، تنفسی، بیماری‌های مزمن مثل دیابت، اختلال مزمن عملکرد کلیه، نقص سیستم ایمنی و بیماری‌های خاصی که سیستم ایمنی را درگیر کرده‌اند هستید یا داروهایی مثل کورتون مصرف می‌کنید یا مورد رادیوتراپی قرار می‌گیرید.
واکسن آنفلوآنزا ممنوع است اگر...
- دچار تب یا عفونت حاد هستید
- حساسیت به تخم مرغ و پروتئین‌های مشابه دارید
- به جنتامایسین حساسیت دارید
منتظر این عوارض باشید
واکسن آنفلوآنزا سه دسته عوارض موضعی (مثل کبودی و التهاب خفیف)، عمومی (مثل تب ملایم و لرز، ضعف و خستگی) و نادر (مثل کهیر و تشنج) را برای بیمار ایجاد می‌کند. عوارض عمومی این واکسن یکی دو روز پایدار می‌ماند و عوارض نادر در کمتر فردی مشاهده می‌شود. کسی که واکسن آنفلوآنزا می‌زند، تا چند هفته بعد از آن نباید مورد برخی سنجش‌های آزمایشگاهی قرار گیرد. برای مثال اگر مدت زمان کوتاهی بعد از تزریق آزمایش هپاتیت را انجام دهد، احتمال اینکه نتیجه آزمایش او به طور گذرا و کاذب مثبت نشان داده شود، زیاد است.
چه داروهایی مجاز و ممنوع است؟
در قرص‌های سرماخوردگی بزرگسالان (ادالت کلد) ترکیبات منقبض کننده عروق وجود دارد و به همین دلیل مصرف این قرص‌ها مگر در موارد خاص، برای کسانی که در سه ماهه اول قرار دارند، ممنوع است و در ماه‌های بعد بهتر است از آنها استفاده نشود. خانم‌های بارداری که علائم را مشاهد می‌کنند، بهتر است از محلول‌های آماده مثل سرم نمکی و قطره‌های مخصوص بینی کمک بگیرند.
اگر فرد علائم آبریزش بینی و علائم تنفسی ناشی از ویروس را مشاهده کرد، می‌تواند از ترکیبات آنتی هیستامین استفاده کند. ترکیبات دیگر که ضد سرفه هستند یا شربت‌ها حتما باید با نظر پزشک معالج مورد مصرف قرار بگیرند. در صورت تجویز پزشک، مصرف استامینوفن برای خانم‌های باردار ممنوعیتی ندارد اما این افراد باید از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها جدا پرهیز کنند.
