اتومبیل رولزرویس (Rolls-Royce) یکی از معروفترین و گرانبهاترین و بهترین و ساکتترین و محکمترین اتومبیلهای موجود جهان است.
گفته میشود لورنس معروف تمام فعالیتهای سیاسی و جاسوسی خود را در تمام مدت عمر با یک اتومبیل رولزرویس به نام سیلورگوست(SilverGhost) که بهترین مدل آن است انجام داد و تازه همان اتومبیل، سالهای متمادی پس از مرگ لورنس به وسیله چند نفر دیگر مورد استفاده قرار گرفت و هماکنون بدون کوچکترین عیب در موزه کمپانی رولزرویس به معرض نمایش گذارده شده است.
اتومبیل رولزرویس همیشه متعلق به پادشاهان و رؤسای دوَل و میلیاردهای معروف و مشهور بوده است.
«رولز رویس سیلورگوست» متعلق به احمد شاه قاجار
لنین، رهبر کمونیستهای شوروی، فقط از اتومبیل رولزرویس استفاده میکرده است.
مهاراجههای هند، بدنه اتومبیل رولزرویس خود را با طلا و نقره سفارش میدهند.
با همه فعالیتهایی که شرکتها و مهندسین موتور اتومبیل در آلمان، فرانسه و آمریکا به عمل آوردهاند هنوز هیچ شرکتی در جهان موفق نشده است، اتومبیلی بسازد که مانند اتومبیل انگلیسی رولزرویس که در سال ۱۹۰۴ ساخته شده محکم، بادوام، بیصدا و اصیل باشد.
این اتومبیل سلطنتی و اعیانی رولزرویس را دو نفر انگلیسی به نام های رولز(Rolls) و رویس(roys) ساختهاند.
شارل استوارت رولز در بیست وهفتم اوت سال۱۸۷۷ در شهر لندن متولد گردید. او سومین پسر یک لرد و میلیونر انگلیسی به نام لرد لانگانوک بود.
رولز مثل تمام فرزندان اعیانهای انگلستان؛ تحصیلات ابتدایی، متوسطه و عالی خود را در کالج اتونوتریستی و دانشگاه کامبریج انجام داد. با این تفاوت که او مانند سایر اعیانها به جای اینکه در حقوق و علوم سیاسی متخصص گردد، در رشته مهندسی، علوم و مکانیک، تحصیلات خود را دنبال کرد.
رولز در سال ۱۹۰۲ پس از اینکه به تحصیلات خود خاتمه داد با شخصی به نام جونسون، یک کارگاه فروش و تعمیر اتومبیل باز کرد. یک روز رولز به همکار خود جونسون گفت: من تصمیم گرفتهام اتومبیلی بسازم که از هر نظر کامل و بینقص بوده و محتاج به مکانیک یا تعمیر نباشد.
جونسون در جواب او گفت: من نیز یک مهندس الکتریسته به نام فردریک هنری رویس میشناسم که مدتی است فکر شما را تعقیب میکند، منتها او تحصیلات عالیه ندارد و از خانواده اعیان و اشراف هم نیست اما استعداد خدادادی برای مکانیک اتومبیل دارد.
فردریک هنری رویس پسر یک آسیابان بود، که در کارش ورشکست شده بود. وی که کوچکترین فرزند خانواده بود، بعد از ورشکستگی شرکت اجارهای پدر و مرگ نابهنگام وی، تامین بخشی از هزینه چهار خواهر و برادر دیگر خود را به عهده گرفت. سپس در خط آهن شمال بریتانیا، شروع بکار کرد.
وی در اوقات فراغتش به مطالعه دروس مهندسی برق میپرداخت
این بود که رولز و رویس با معرفی جونسون، با یکدیگر آشنا شدند و برای ساختن بهترین و عالیترین اتومبیلهای جهان با کمک یکدیگر مشغول کار گردیدند.
اولین موتور آنها که ده اسب قوه داشته و با دو سیلندر کار میکرد، هم استحکام داشت و هم بیصدا بود، در سال ۱۹۰۳، از کارخانه بیرون آمد. این اتومبیل نه لرزش داشت نه صدا، هم راحت بود و هم بیعیب و نقص. از آن تاریخ به بعد کمپانی رولزرویس، تأسیس گردید. قیمت اولین اتومبیلهایی که از این کمپانی بیرون آمد، در سال ۱۹۰۴، در حدود شش میلیون فرانک قدیم فرانسه بود.
پس از اینکه اتومبیل ساخت رولزرویس کلیه مسابقات اتومبیلرانی را در سرعت ربود، اشتهارش عالمگیر شد.
اولین مدل رولزرویس سیلورگوست نام داشت که در اوایل برای همه کس ساخته میشد ولی وقتی ارزش این اتومبیل معلوم شد، کم کم کمپانی رولزرویس ساختن آن را به طور تجارتی محدود و فقط با سفارش به ساختن آن مشغول گردید. از آن روز کمپانی رولزرویس تصمیم گرفت فقط یک مدل و آن هم خیلی لوکس از کارخانجات خود خارج سازد.
(همکاری رولز و رویس با هم بیش از ۶ سال طول نکشید، زیرا چارلز در سن ۳۲ سالگی در ۱۲ جولای ۱۹۱۰ میلادی در سانحه هوایی درگذشت. وی اولین بریتانیایی بود که بر اثر سقوط هواپیما، جانش را از دست میداد. بعد از مرگ وی، هنری رویس به تنهایی هدایت کارخانه را بر عهده گرفت.)
در اوایل کار، کمپانی رولزرویس فقط موتور و اعضای داخلی اتومبیل را ساخته و مشتری میبایست بدنه اتومبیل را به کمپانی دیگری سفارش بدهد.
در سال ۱۹۲۵ کمپانی رولزرویس به ساختن بدنه و شاسی اتومبیل نیز مبادرت ورزید و فقط از سال ۱۹۴۵ بود که تمام اعضای اتومبیل در این کمپانی ساخته و پرداخته شد.
موتور رولزرویس بعدها طوری تکمیل شد که بعد از جنگ بینالملل اول در تمام هواپیماهای ساخت انگلستان، موتور رولزرویس کار گذارده بودند.
دقت، استحکام و بیصدابودن این نوع موتور سبب شد که تمام کمپانیهای هواپیماسازی جهان، موتور خود را به کمپانی رولزرویس سفارش دهند. کمپانی رولزرویس میگوید: ما نمیتوانیم و نخواهیم توانست که اتومبیل تجارتی و بازاری از کمپانی خود خارج سازیم، اتومبیلهایی که ما میسازیم نهفقط باید بادوام، محکم، سریع، بیصدا و راحت باشند، بلکه از نظر زیبایی و طراحی کلاسیک؛ هیچکس نتواند با آن رقابت نماید زیرا در غیر این صورت دربان کمپانی اجازه نخواهد داد که اتومبیل ناقصی از درب کمپانی خارج گردد!
اتومبیلهای رولزرویس طوری محکم و دقیق ساخته شدهاند که مدلهایی که قبل از جنگ بینالمللی دوم ساخته شده یعنی بین سالهای ۱۹۱۴ و ۱۹۱۸، سالم و محکم و برای ۲۵ سال دیگر قابل استفاده بود.
شهرت رولز رویس تا به حدی است که بر دههها باورهایی که به افسانه بیشتر شبیه هستند، در مورد این خودروها وجود داشت:
«اگر شما یک سکه پول روی رادیاتور اتومبیل رولزرویس قرار دهید و موتور را روشن کنید ممکن نیست آن سکه به زمین افتد و شما وقتی سوار اتومبیل رولزرویس بشوید، حتی در جادههای خاکی یگانه صدایی که از اتومبیل خارج خواهد شد، صدای اصطکاک چرخ اتومبیل با زمین است، مگر اینکه یک ساعت مچی در دست ببندید، شما در این موقع صدای تیک تاک ساعت مچی را خواهید شنید ولی از موتور اتومبیل حتی در حال حرکت سریع، کوچکترین صدایی به گوش نخواهد رسید.»
یا اینکه:
یکی از عجایب اتومبیل رولزرویس این است که خریدار هیچ وقت از استحکام و دوام و مدت کار و نیروی اتومبیل خود اطلاع حاصل نخواهد کرد، زیرا کمپانی به قدری در کار خود مطمئن است که لزومی نمیبیند این اطلاعات را در اختیار خریدار بگذارد.
یکروز، یک آمریکایی، اتومبیل مدل رولزرویس خریداری کرد، وی اصرار داشت که بداند اتومبیل او چقدر نیرو دارد و مشخصاتش چیست؟
وی با تلگراف از کمپانی رولزرویس که محلش در شهر دربی(Derby) است پرسید تا برایش بنویسند اتومبیل او چند قوه اسب نیرو دارد. رئیس کمپانی در جواب وی بدون اینکه رقمی را تعیین کند نوشت:
اتومبیل شما «به اندازه کافی نیرو دارد!»
اتومبیل رولزرویس فقط و فقط توسط رؤسای دول و پادشاهان و ثروتمندان معروف خریداری و استفاده میشود. خریدار میتواند در مورد لوازم داخل و خارج اتومبیل مانند لباس، سفارش خاصی بدهد. اتومبیلهای رولزرویس به تلویزیون، اتاق خواب، بارِ نوشابه و یخچال و تلفن و سایر وسایل مجهز است.
یک نفر آمریکائی، اتومبیل رولزرویس دارد که مجهز به آب جاری گرم و سرد و اتاق توآلت، مستراح، یخچال و اتاق خواب است.
بعضی از مهاراجههای هندی اتومبیل رولزرویس خود را با پوست پلنگ، شیر و ببر مفروش ساختهاند.
کمپانی رولزرویس از بدو تأسیس تاکنون (نیم قرن پیش – زمان نوشته شدن مقاله)، فقط ۴۰۰۰۰ عدد اتومبیل ساخته است که از این رقم، ۲۲هزار عدد آن قبل از جنگ بینالملل اول ساخته شده بود.
بهترین، عالیترین، محکمترین، لوکسترین و بیصداترین مدل رویس فانتوم چهارم(Phantom) نام دارد که فقط به سلاطین و رؤسای دول و شاهزادگان معروف فروخته میشود و شما اگر جزء آنها نباشید، هرچقدر پول و حتی رشوه بدهید و یا هرگونه پارتی بتراشید ممکن نیست موفق شوید مدل رولزرویس فانتوم چهارم را از کمپانی رولزرویس خریداری نمایید.
اولین مدل رولزرویس فانتوم چهارم به ملکه الیزابت، ملکه انگلستان فروخته شد.
امروز در سرتاسر جهان، اشخاصی که دارای رولزرویس مدل فانتوم چهارم هستند عبارتند از شاه ایران، آقاخان محلاتی، پرنسس مارگریت، شیخ کویت، ژنرال فرانکو رئیس دولت اسپانیا.
چندی پیش الویس پریسلی هنرپیشه آمریکایی و الیزابت تایلور ستاره هالیوود، تقاضای خرید مدل رولزرویس فانتوم چهارم را نمودند ولی موفق به خرید آن نشدند زیرا سمتی برابر مقامات عالی بالا نداشتند.
بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۶ تنها ۱۸ دستگاه ازاین خودرو به صورت اختصاصی ساخته شد.
آمار فروش در باقی سالها را میتوانید در این جدول ملاحظه کنید:
- در سال ۱۹۷۱ برای جلوگیری از ورشکستگی شرکت رولز-رویس که متعاقب هزینه زیاد تولید موتورهای جت رخ داده بود، داراییهای این شرکت از سوی دولت بریتانیا ملی اعلام شد.
- در سال ۱۹۷۳ بخش تولید خودرو این شرکت، از شرکت مادر جدا شده و رولز-رویس موتورز نام گرفت. بخش تولید موتور هواپیما در سال ۱۹۸۷ در جریان خصوصی سازیهای زمان مارگارت تاچر رولز-رویس نیز خصوصی اعلام شد و رولز-رویس پیالسی نام گرفت.
- رولز-رویس موتورز در ۱۹۸۰ به کمپانی ویکرز پیوست شد. ویکرز پیالسی یک شرکت دولتی بریتانیایی بود، که در زمینه ساخت تانک و جنگافزار فعالیت میکرد
سپس در ۱۹۸۰ مدیریت آن به کمپانی ویکرز سپرده شد. در ۱۹۸۷ توسط گروه فولکسواگن خریداری شد، که در نهایت در سال ۱۹۹۸ به ب ام و واگذار گردید و هماکنون زیرمجموعهای از این کمپانی آلمانی بهشمار میآید.
- در سال ۱۹۹۸ صاحبان شرکت رولز رویس موتورز تصمیم به فروش این شرکت گرفتند. شرکت بامو جدیترین خریدار رولز رویس بود، چرا که در گذشته موتور و بعضی دیگر از قطعات رولز رویس و بنتلی را، این شرکت آلمانی تهیه مینمود.
آخرین پیشنهاد ب ام و؛ ۳۴۰ میلیون پوند بود، ولی این مبلغ با پیشنهاد ۴۳۰ میلیون پوندی گروه فولکسواگن شکسته شد، اما به علت این که مدیران رولز رویس اصرار بر فروش شرکت به ب ام و را داشتند، طبق توافقی قرار بر این شد، که از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ ب ام و کماکان، موتور و تجهیزات خودروهای رولز رویس را تامین کند و اجازه داشته باشد، از نامهای آنها استفاده نماید.
توافق انجام شده میان مدیران رولز-رویس و گروه فولکسواگن، تنها تا پایان سال ۲۰۰۲ اعتبار داشت، بنابراین از تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۰۳ متوقف شد و از این تاریخ به بعد، تنها شرکت ب ام و حق استفاده از نام تجاری رولز رویس را داشته، همچنین گروه فولکسواگن نیز طبق قرارداد امضا شده در ۱۹۹۸ میباید نام خودروهای تولید بنتلی را از رولزرویس-بنتلی به بنتلی تغییر دهد. در حال حاضر نام تجاری رولز-رویس تنها متعلق به شرکت خودروسازی ب ام و میباشد.
رولز رویس در طی سالها مدلهای فوق العاده رونمایی کرده است و تحویل مشتریان خاص خود داده است:
مدل سیلور گوست که اینجا عکسی از موتور آن را میبینید:
مدل Twenty:
جانشین سلیور گوست، مدلهای فانتوم بود، تا پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، سه مدل یک، دو و سه فانتوم تولید شدند، در اینجا عکسی از فانتوم سه را میبینید:
البته همزمان با مدلها شاهانه فانتوم تا پیش از جنگ جهانی دوم، سه مدل ۲۰/۲۵ – ۲۵/۳۰ و Wraith هم تولید میشدند که این سه در واقع مدلهای استاندارد و در دسترستر رولز رویس بودند.
بعد از غواغای جنگ جهانی سه مدل فانتوم ۴، Silver Wraith و Silver Dawn تولید شدند.
در اینجا عکسی از فانتوم ۴ افسانهای را میبینید:
در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی، مدلهای متنوعی تولید شدند: Silver Cloud – Silver Shadow – Silver Wraith II – فناتوم ۵ و فانتوم ۶٫
در اینجا عکسی از فانتوم ۶ را میبینید، بین سالهای ۱۹۶۸ تا ۱۹۹۰، تنها ۳۷۴ دستگاه از این خودرو ساخته شد، سلطان برونئی یکی از علاقهمندان این مدل بود.
سالهای بعد هم مدلهای دیگری معرفی شدند: Silver Spirit/Dawn – Silver Spur – Silver Seraph.
در حال حاضر مدلهای Ghost – Ghost Extended – Phantom در نسخههای متنوع تولید میشوند.
در اینجا عکسی از رولزرویس فانتوم کوپه Bespoke Chicane ، را میبینید که یک مدل سفارشی است که در ساخت آن از المانهای پیست Goodwood الهام گرفته شده است . این خودرو به سفارش نمایندگی رسمی رولزرویس در دبی تولید شده:
این هم عکسی از مدل مفهومی Phantom Celestial:
به تازگی رولزرویس نسخه جدیدی از مدل Ghost با نام Ghost Golden Sunbird معرفی کرده است، این نسخه خاص به طور رسمی Chengdu Golden Sun Bird نام گذاری شده و طراحی آن با الهام از عتیقه قدیمی چینیها که در سال ۲۰۰۱ پیدا شد صورت گرفته است. از این نسخه تنها یک دستگاه ساخته شده و همان طور که از نام خودرو پیداست، به احتمال زیاد این رولزوریس برای فروش به یک مشتری چینی طراحی شده است.
اما این پست مختصر در مورد رولز رویس کامل نمیشود، اگر کمی در مورد نشان زیبای رولز رویس روی رادیاتور خودروهای رولز رویس ننویسیم، تا سال ۱۹۱۰، فقط لوگوی رویلز رویس روی بدنه خودروها، نصب میشود و خبری از مجسمه تزئینی روی کاپوت نبود، تا آن زمان دارندگان خودرو، برای خود سمبلها و مجسمههای کوچکی سفارش میدادند.
وظیفه طراحی و ساخت مسجمه شاخص رولز رویس به یک مجسمهساز انگلیسی به نام چارلز رابینسون سایکس داده شد، او این نشان را در قالب بانویی طراحی کرد که در حالت ایستاده اندکی به جلو خم شده است، دستهایش را در حالت کشیده رو به عقب گرفته، طوری که قسمتی از جامهاش روی دستهایش قرار گرفته و حالت بال فرشته را تداعی میکند. این مسجمه در آن واحد حس سرعت و لذت را هم تداعی میکند، نام این مجسمه روح شادی یا Spirit of Ecstasy است.
در طی سالهای نسخههای اندکی متفاوت از روح شادی درست شده است، در مدلهای جدید اگر مجسمه کمی فشار داده شود، به خاطر مسائل ایمنی به صورت خودکار به داخل رادیاتور میرود، البته از داخل خودرو هم میشود، آن را به داخل برد.
در مورد ساخت این مجسمه داستان کوچکی هم وجود دارد که یک طورهایی هم به «ایران» هم ربط پیدا میکند!
گفته میشود روح شادی که نامهای دیگر آن «امیلی» یا «بانوی نقرهای» است، با الهام از معشوقه و منشی جان والتر ادوارد دوگلاس اسکات مونتاگ، ساخته شده است، او مدل این مجسمه بود.
جالب است بدانید که این زن که النور ولاسکو تورنتون نام داشت، در سال ۱۹۱۵ زمانی که او سوار کشتنی اس اس پرشیا و راهی هندوستان بود، یک زیردریایی آلمانی U-Boat کشتی را غرق کرد و او کشته شد.