هر چند این عصر، روزهای سیاهی برای این گونه‌ها در ایران است و سرعت انقراض آنها بسیار زیاد شده و شهرنشینی انسان‌ها را وادار به ورود به محیط زندگی این جانوران کرده است، اما هنوز هستند افرادی که چمدان سفر را به دلیل دیدن این حیوانات می‌بندند. در این جا ده گونه جانوری را معرفی می کنیم که می‌توان در ایران آنها را دید.
گلخورک در جنگل‌های‌حرا
در میان درختان بر آب نشسته حرا، ماهی منحصر به فردی زندگی می‌کند که گرچه نام ماهی را به دوش می‌کشد، اما بر اثر سازگاری با محیط زیستش، بیشتر شبیه دوزیستانی چون قورباغه و وزغ شده است. این ماهی درشت چشم بیشتر اوقات خود را خارج از آب می‌گذراند و می‌تواند روی بستر گلی بخزد، بجهد یا بسرعت در حفره‌های گِلی خود را پنهان کند.
این ماهی حتی روی ریشه‌های درخت مانگرو نیز دیده می‌شود. معمولا هنگام فرونشینی آب (جزر)، راحت‌تر می‌توان این ماهی شگفت‌انگیز را پیدا کرد و دید. گلخورک‌ها موجودات سریعی هستند که روی کفه‌های گلی عریان هنگام جزر اغلب در حال جابه‌جایی و حرکت دیده می‌شوند.
حرکات آنها در واقع به وسیله باله‌های سینه همراه با جهش یا جست و خیز است. گلخورک‌ها برخلاف سایر ماهی‌ها به جای آبشش، توسط کیسه‌های مشبک هوا که در حفره دهانشان است تنفس میکنند. جنگل‌های حرای قشم، محل زندگی این‌گونه حیوان است.
تمساح پوزه کوتاه
کروکودیل‌ها، خزندگان ارزشمندی هستند که نقش مهمی در تعادل محیط زیست بازی میکنند. تنها یک گونه به نام تمساح پوزه کوتاه ایرانی در جنوب شرقی ایران، در منطقه بلوچستان زندگی می‌کند. این تمساح تالابی بین مردم بومی به نام «گاندو» شناخته می‌شود.
به همین دلیل سازمان حفاظت محیط زیست، محل زندگی یگانه تمساح ایرانی را «منطقه حفاظت شده گاندو» نامگذاری کرده و مدیریت می‌کند. وسعت این منطقه حدود 465 هکتار است. جالب است بدانید گاندوها تنها خزنده ایرانی هستند که از تخم‌ها سپس نوزادان خود بیشترین مراقبت را انجام داده و به آنها در خروج از تخم و زنده ماندن کمک می‌رسانند. برای مشاهده گاندو، بهتر است با هماهنگی اداره حفاظت محیط زیست و تحت نظارت و حضور محیط‌بانان به مراکزی که این خزنده زیبا در آنجا حفاظت می‌شوند، وارد شوید.
فلامینگو
فلامینگو یکی از پرندگان حفاظت شده در ایران است که به جهت نقشی که در چرخه زیستی دارد (از پلانکتون‌ها تغذیه می‌کند و فیلترکننده است) باید جزو گونه‌های حفاظت شده باقی بماند. طول بدن فلامینگوها از 127 تا 140 سانتی‌متر و رنگ بدنشان سفید با پوش پرهای سرخ روی بال‌ها و شاه‌پرهای سیاه است.
منقار این پرنده زیبا بلند، خمیده، صورتی و با انتهایی مشکی است. پاهای بلند و سرخ فلامینگوها یکی از وجوه تمایز این پرنده محسوب می‌شود. فلامینگوها از مهاجران زمستانی جنگل‌های حرا در محدوده جزیره قشم محسوب می‌شوند، اما این پرنده آبزی در جزیره قشم تولید مثل ندارد و تنها برای استراحت به جزایر شنی می‌آید. جوجه‌آوری این گونه در ارومیه، فارس و خوزستان صورت می‌گیرد. تالاب میفان اراک هم یکی از مقصدهای این پرنده زیبا در ایران است.
آهوی ایرانی
اگر در این فصل سفری به جزیره کیش داشته باشید، امکان مشاهده آهوی زیبای ایرانی را که در سطح جزیره آزادانه در حال زیست است، از فاصله نزدیک خواهید داشت. سال 1363 تعداد 30 راس آهو برای حمایت و تکثیر با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست از جزیره خارک به جزیره کیش منتقل شدند.
نسل این نوع آهو که در بخش‌هایی از آسیای مرکزی (قسمت‌هایی از ایران، جنوب غربی پاکستان و صحرای گبی) پراکنده است، به علت شکار بی‌رویه در معرض خطر انقراض بوده و در فهرست قرمز سازمان IUCN قرار دارد.
متاسفانه یکی از مشکلات موجود درخصوص آزاد گشتن آهوها در سطح جزیره، ورود آنها به جاده و تصادف با ماشین‌هاست؛ که مهم‌ترین عامل مرگ و میرشان محسوب می‌شود. مشاهده آهوی ایرانی گرچه برای مردم بومی به امری عادی بدل شده، اما هنوز گردشگران را به وجد می‌آورد.
شوکا؛ گوزن مینیاتوری ایران
شوکاها گرچه در دسته‌بندی گوزن‌ها قرار می‌گیرند، اما به سبب داشتن جثه‌ای به مراتب کوچک تر از مرال(تقریبا به اندازه آهو)، به گوزن مینیاتوری معروف شده‌اند. تفاوت دیگر شوکاها با سایر گوزن‌ها در بلندتر بودن پاها نسبت به دست‌هاست که آنها را کمی قوزدار نشان می‌دهد.
این جاندار می‌تواند در تمام مناطق جنگلی خزری، جنگل‌های ارسباران در آذربایجان شرقی و همچنین جنگل‌های بلوط مناطق جوانمردرود و اورامانات غرب کشور مشاهده کرد. شوکاها در بهار و تابستان به صورت انفرادی زندگی میکنند، اما در زمستان گاهی به صورت زوج یا دسته‌های کوچک نیز مشاهده شده‌اند. حس بویایی، شنوایی و بینایی در این‌گونه جانوری بسیار قوی است. آنها همچنین به‌خوبی شنا میکنند. جالب است بدانید برخلاف سایر سم‌داران که هنگام نوشیدن آب لب‌ها را روی آب قرار می‌دهند، شوکا آب را مانند سگ و به وسیله زبان می‌نوشد.
آگامای دم‌تیغی
اگر به گردشگری در کویر و پرداختن به ویژگی‌های خاص این نوع از گردشگری علاقه‌مندید، تماشای آگامای دم‌تیغی ایرانی را از دست ندهید. این جاندار با داشتن حلقه‌های فلسی خاردار در پشت و دم خود و همچنین بدنی با رنگ‌آمیزی خاص، یکی از جاذبه‌های کویر لوت است.
آگامای دم‌تیغی گیاهخوار است و همواره در طول روز کنار بوته‌های گیاهان مورد علاقه‌اش وقت می‌گذراند. خانه‌اش را نیز معمولا روی تپه‌های شنی و کپه‌های ماسه‌ای نزدیک این گیاهان می‌سازد. این جاندار در سطح جهانی تنها در ایران، افغانستان و پاکستان پراکندگی دارد.
دلفین‌های خلیج فارس
آب‌های گرم جنوبی کشور سرشار از زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری است. یکی دیگر از زیبایی‌های طبیعی که محیط خلیج فارس و دریای عمان را دلپذیرتر کرده است، حضور گاه و بی‌گاه دلفین‌ها بویژه در آب‌های پیرامون جزایر است.
این دلفین‌ها عموما به صورت دسته‌جمعی در آب‌های جزایر خصوصا کنار کولنی‌های مرجانی که یکی از منابع مهم تغذیه‌ای آنها محسوب می‌شوند، دیده می‌شوند. جالب است بدانید تاکنون حضور انواع مختلفی از دلفین‌ها در آب‌های جنوبی ایران گزارش شده است؛ دلفین معمولی پوزه بلند، فریزر، خالدار، نواری، چرخنده، بینی بطری، ریسو و گوژپشت از جمله این گونه‌هاست.
لاکپشت پوزه عقابی
این لاک پشت در دوسوی خط استوا تا مناطق نیمه گرمسیری دورتادور کره زمین پراکنده است. لاک پشت پوزه عقابی در آخرین طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) در طبقه بحرانی (بشدت در حال انقراض) قرار گرفت. خوشبختانه طی چند سال اخیر در روستای شیب دراز جزیره قشم به همت مردم بومی و کمک مسئولان، حفظ و حراست از این گونه صورت می‌گیرد تا جایی که این کار خود تبدیل به جاذبه گردشگری شده است. فصل تخمگذاری این جاندار از اواسط اسفند تا پایان خرداد است.
پس از دو ماه تخم‌ها سر از خاک بر می‌آورند و به طرف نور مهتاب که در دریا منعکس است، حرکت میکنند. از شاهکارهای خلقت این است که بچه لاک‌پشت‌هایی که در این محل سر از تخم بر می‌آورند، پس از 40 سال که بالغ می‌شوند، برای تخمگذاری دوباره به زادگاه خود برمی‌گردند.
فوک‌خزری کوچک‌ترین‌گونه فوک در‌جهان
فوک خزری ازجمله نادرترین جانوران شناخته شده روی زمین و کوچک ترین گونه فوک محسوب می‌شود که در صد سال گذشته بیش از 90 درصد جمعیت خود را از دست داده است و در تقسیم بندی اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در فهرست قرمز (در حال انقراض) قرار دارد. این‌گونه که تنها در دریاچه مازندران زیست می‌کند، طی زندگی پنجاه ساله‌اش به سواحل ایران و چهار کشور حاشیه‌ای دیگر نزدیک می‌شود.
فوک خزری زمستان‌ها را که فصل زادآوری است، روی قطعات یخی سواحل شمالی می‌گذراند؛ اما در بهار، تابستان و پاییز عمدتا سواحل ایران را ترجیح می‌دهد.
هما، مرغ سعادت
این لاشخور زیبا که هنگام پرواز ظاهرش بیشتر شبیه شاهینی بزرگ است، در گذشته از پرندگان بومی ایران محسوب می‌شده است، اما امروزه فقط تعدادی از آنها را می‌توان در پناهگاه‌های حیات وحش در محدوده شهرستان بافت مشاهده کرد. این پرنده با بال هایی دراز و زاویه دار، دمی بلند و لوزی شکل، به همراه منقار و ریشی سیاه رنگ ظاهری بسیار جذاب دارد.
هما از لاشخورهای دیگر فعال‌تر و معمولا تک زی است. آشیانه اش را برفراز کوهستان‌های مرتفع و دورافتاده و در آستانه غارهای مشرف به پرتگاه می‌سازد. هما را مرغ استخوان‌خوار نیز می‌نامند، چرا که از عادات غذایی این لاشخور، پرتاب استخوان روی سنگ‌ها، خرد کردن و سپس خوردن آنهاست.
