هنوز رادیولوژیست جنسیتش را مشخص نکرده که با نام‌هایی مثل «نخود»، «ماهی کوچولو» و «حبه انگور» صفحه‌ای به نامش در شبکه‌های اجتماعی باز می‌شود. پدر و مادری خوش ذوق، از زبان فرزند متولد نشده‌شان وبلاگ می‌نویسند یا به‌محض تولد، عکس‌هایش را با شرحی کودکانه که انگار خودش آنها را نوشته، در شبکه‌های مجازی می‌گذارند.

این صفحه‌های مجازی و حرف‌های کودکانه برای کسانی که ماه‌ها منتظر تولد این کودک بوده اند و البته بیشتر از هر کسی برای والدین او خواندنی و لایک کردنی است؛ اما از نظر روانشناس‌ها پا گذاشتن به فضای مجازی در لباس فردی دیگر، چندان لایک کردنی به نظر نمی‌رسد.

اگر شما هم قصد ساختن صفحه‌ای برای فرزند آینده‌تان دارید یا همین حالا از زبان نوزادی که هنوز دست به کیبورد نشده در فضای مجازی می‌نویسید، این صفحه را بخوانید. دکتر جمشید بیگدلی، روانشناس از انگیزه‌های پنهان والدین برای وارد کردن زودرس بچه‌ها به دنیای مجازی می‌گوید و بایدها و نبایدهایی در این زمینه را به آنها گوشزد می‌کند.

وقت ساختن حساب کاربری

پدر و مادرها می‌توانند همزمان با وارد شدن فرزندشان به مدرسه، او را با این ابزارها آشنا کنند، اما ورود بچه‌های 8-7 ساله به شبکه‌های اجتماعی، باید با کنترل کامل صورت گیرد. والدین تا قبل از 12 ساله شدن فرزندشان، باید از رمز عبور او باخبر باشند و با کنترل کامل و در حضور خود، به او اجازه حضور در این فضاهای ارتباطی را بدهند. جدی بودن پدر و مادر در امر تربیت، به معنای داشتن سخت‌گیری آزاردهنده نیست، بلکه آنها باید قوانین مشخص و غیرقابل تغییری را برای کودک‌شان وضع کنند و در چارچوب آن قوانین، برایش آزادی‌ها و حقوقی را در نظر بگیرند.

شاید تصور کنید جز چند دوست و فامیل مورد اعتماد، کسی در فهرست دوستان فرزندتان قرار ندارد اما نباید فراموش کنید که باز هم احتمال دریافت پیام‌های ناخواسته‌ای از سوی غریبه‌ها یا دسترسی به اطلاعاتی که مناسب سن و شرایط او نیستند وجود دارد. روانشناسان معتقدند در جریان ارتباط، رفتارهای غیرکلامی ما بیشتر از کلام‌مان بر دیگران تاثیر می‌گذارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد رفتارهای غیرکلامی 73 درصد شناختی که دیگران از ما پیدا می‌کنند را شکل می‌دهند، درحالی‌که واژه‌ها تنها 27 درصد بر مخاطب اثر می‌گذارند. اما در ارتباط مجازی، ابزارهای غیرکلامی را در اختیار نداریم. ما فرد مقابل‌مان را نمی‌بینیم و از آنجا که واکنش‌های غیرکلامی‌اش را نمی‌بینیم، نمی‌توانیم او را به درستی بشناسیم.

در دنیای مجازی، شناخت آدم‌ها آسان نیست و همین موضوع می‌تواند زنگ خطری برای والدین به‌شمار بیاید. به عبارت دیگر، بچه‌هایی که پیش از شکل گرفتن بنیان شناخت و عقایدشان با آزادی کامل پا به شبکه‌های اجتماعی می‌گذارند، ممکن است ارتباط با آدم‌هایی را آغاز کنند که خود را فردی جز آنچه هستند معرفی می‌کنند. این دامی است که نه‌تنها در ایران، بلکه در دیگر کشورها هم نسبت به آن هشدار داده می‌شود و نیاز به نشان دادن کنترلی بیشتر بر حضور کودکان در این فضا را مطرح می‌کند.

وقت داشتن حریم خصوصی

از 12 تا 18 سالگی، بچه‌ها به آزادی بیشتری نیاز دارند و دوست دارند مثل بزرگترهای‌شان از محدوده خصوصی برخوردار باشند. درست است که در این سنین هم والدین نباید نظارت بر فعالیت‌های فرزندشان را فراموش کنند، اما باید به عرصه خصوصی زندگی‌اش هم احترام بگذارند و هراس مدام کنترل شدن را در او ایجاد نکنند. اگر شما تا این سن در آموزش مهارت‌های ارتباطی و اصول اخلاقی به فرزندتان موفق عمل کرده باشید، می‌توانید امیدوار باشید که فعالیت محدود او در فضاهای مجازی خطری را برایش ایجاد نمی‌کند.

یادتان نرود که آنچه در محیط خانه می‌گذرد، نباید با اتفاقی که نوجوان بیرون از خانه آن را تجربه می‌کند تفاوت زیادی داشته باشد. اگر شما همه راه‌های ارتباطی را روی فرزندتان ببندید و او را از تکنولوژی محروم کنید، نمی‌توانید از سلامت رفتاری و اجتماعی او مطمئن باشید ، چراکه او در محیط دوستان و هم‌سالان حرف‌هایی را می‌شنود یا در تلفن همراه آنها بلوتوث‌هایی را می‌بیند که در خانه از دیدن و شنیدن‌شان محروم است. پس به جای بستن راه‌ها بر او، منطق و قدرت تحلیلش را بالا ببرید و قضاوت در مورد خوب و بد را به خودش واگذار کنید.

وقت بستن چشم‌ها

اگر در تربیت فرزندتان و آموختن راه درست و غلط به او موفق عمل کرده باشید، پس از وارد شدن او به دوره جوانی دیگر دلیلی برای وضع محدودیت‌های ریز و درشت وجود نخواهد داشت. جوانی که رابطه‌ای صمیمانه با والدینش دارد، به راحتی آنها را در جریان مشکلاتی که در زندگی اجتماعی گرفتارشان شده، می‌گذارد و از خانواده حمایت‌گر خود در مواقع ضرورت درخواست کمک می‌کند. پس تصور نکنید که فرزند 18 ساله شما به اندازه کودکی 12 ساله باید تحت کنترل قرار بگیرد. بلکه به او یادآوری کنید که در چارچوب ارزش‌هایی که آموخته می‌تواند محدوده شخصی‌اش را هم حفظ کند.

در خدمت و خیانت فضای مجازی

شکی نیست که کودکان امروزی، چاره‌ای جز وارد شدن به دنیای تکنولوژیک و مدرن ندارند. بچه‌هایی که تا سال‌ها مهارت استفاده از رایانه را نمی‌دانند یا آگاهی در مورد شبکه‌های اجتماعی ندارند، با ورود به مدرسه مورد تمسخر همسالان‌شان قرار می‌گیرند، اما نباید فراموش کرد که آگاهی بچه‌ها، باید در حد رفع نیازشان باشد و نباید آنها را از زندگی عادی و حقیقی دور کند.پس برای ساختن حساب کاربری تا 10 سالگی و یا لااقل هفت سالگی فرزندتان صبر کنید و اگر خودش در این سنین تمایلی به حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی ندارد او را به این دنیا هول ندهید.

چرا والدین برای زیر 10 ساله‌ها فیس‌بوک باز می‌کنند؟

نباید عجله كنید

ساختن صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی برای فرزندی که هنوز به دنیا نیامده، شاید نشانه ذوق والدین برای اضافه شدن فردی به خانواده‌شان باشد، اما می‌تواند سؤالات بسیاری را هم با خود به همراه بیاورد. اگر شما برای ساختن چنین صفحه‌ای پیش از تولد فرزندتان اقدام کرده‌اید، از کجا می‌دانید فرزند آینده شما قرار است چه شخصیتی داشته باشد؟ آیا او در آینده درون گرا و خجالتی خواهد بود، یا فردی برون‌گرا؟ آیا قرار است از داشتن صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی ابراز رضایت کند یا اینکه میانه‌ای با دنیای مجازی نداشته باشد؟

کمتر خرابکاری کنند

 آشنا شدن با تکنولوژی، گاهی ابزاری برای خانه‌نشین کردن بچه‌های پرتحرک یا پرخاشگر است. جذابیت‌های تکنولوژی می‌تواند آنها را برای ساعاتی آرام در خانه نگه دارد اما بچه‌های درون‌گرا، گاهی قربانی استفاده از این ابزارها می‌شوند. آنها با تنبلی بیمارگونه‌ای مدام پای رایانه می‌نشینند و از آنجا که برقراری ارتباط رودررو با دیگران برای‌شان دشوار است، ترجیح می‌دهند در رابطه‌ای دورادور و از پشت رایانه با دنیای بیرون پیوند بخورند. اگر شما هم کودکی درون‌گرا در خانه دارید که دوست‌هایش در دنیای حقیقی انگشت شمارند، مراقب وابسته شدنش به ارتباطات مجازی باشید!

خلأها ‌را پر کنند

کودکی که توانایی برقرار کردن ارتباط موثر با والدینش را ندارد و از حلقه حمایتی قدرتمندی برخوردار نیست، محبت را پشت رایانه و در شبکه‌های اجتماعی مجازی جست‌وجو می‌کند. در چنین شرایطی او دلیلی برای تلاش بیشتر و نزدیک شدن به والدینش نمی‌بیند و دوستان مجازی‌اش را جایگزین ارتباطات واقعی‌اش می‌کند.

رقابت کنند

چشم و هم‌چشمی والدین می‌تواند بچه‌ها را در دنیای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی غرق کند. پدر و مادری که می‌خواهند به‌خاطر مهارت فرزندشان در استفاده از ابزارهای مدرن فخر بفروشند، او را زودتر از آنچه باید به این وادی وارد می‌کنند و گاهی با هل دادن فرزندشان به این مسیر و بدون انجام مراقبت‌های لازم، او را از خود و زندگی واقعی دور می‌کنند.

کمتر غر بزنند

پدر و مادرهایی که فرصت کافی برای بودن در کنار فرزندشان را ندارند، او را با جذابیت‌های این دنیای مدرن سرگرم می‌کنند و از این طریق برای رسیدن به زندگی شخصی‌شان زمان می‌خرند. بچه‌هایی که غرق روابط مجازی شده‌اند، کمتر به‌خاطر نبود والدین یا بی‌توجهی‌شان بهانه می‌گیرند.

ناتوانی والدین‌شان را جبران کنند

محرومیت، اغلب رفتارهای افراطی به دنبال دارد. پدر و مادری که خود را از امکانات مناسب محروم می‌دیده‌اند، می‌خواهند فرزندشان را زودتر از آنچه باید به دنیای مدرن وارد کنند و تصور می‌کنند عضویت کودک‌شان در شبکه‌های اجتماعی، اولین و موثرترین قدم برای شروع یک زندگی مدرن است.