درست است كه نوزادتان در هفته اول هر روز 18-17 ساعت مي‌خوابد اما براي شمايي كه اولين‌بار حس مادري را تجربه مي‌كنيد حتي ساعات خواب فرزندتان هم مي‌تواند با استرس فراوان همراه باشد. نگران نباشيد. در اين مطلب همه آنچه در مورد هفته اول مراقبت از نوزاد بايد بدانيد را براي‌تان روشن مي‌كنيم تا مدام خودتان را به كم‌كاري و نابلدي متهم نكنيد. سخت نگيريد! مادري در هفته‌هاي اول يك شغل تمام‌وقت است اما براي موفق بودن در اين كار، نيازي به سابقه كاري مرتبط نداريد.
دكتر‌ها را كلافه نكنيد
قرار نيست هر روز اين هفته را در مطب دكتر بگذرانيد. اگر زمان ترخيص از بيمارستان پزشك كودك‌تان به شما در مورد چك كردن‌هاي مكرر چيزي نگفته و اگر در دو روز اول با نشانه مشكوكي روبه‌رو نشده‌ايد، مي‌توانيد تا روز سوم پس از تولد براي چك كردن دوباره وضعيتش توسط پزشك اطفال صبر كنيد.
آغوشتان را باز كنيد
بهتر است تماس ابتدایی بین مادر و فرزند در اتاق زایمان انجام پذیرد. به همين دليل شاید بهتر این باشد که زايمان طبيعي را انتخاب كنيد يا اگر چاره‌اي جز سزارين نداريد، بي‌حسي را به جاي بي‌هوشي كامل انتخاب كنيد تا هوشياري در آغوش كشيدن نوزادتان به محض تولدش را داشته باشيد.
شيردادن را به تعويق نيندازيد
بروز تاخیر در ارتباط بین مادر و نوزاد ممکن است به تکامل نوزاد و توانایی مادر در مراقبت از کودک لطمه وارد کند. بهتر است در صورتی‌که شرایط مادر اجازه می‌دهد اولین شیردهی از سینه مادر در نیم‌ساعت اول پس از تولد صورت گیرد. قطعا شیر مادر بهترین شیر برای تغذیه نوزادان است پس اگر دلیلی برای قطع شیردهی وجود ندارد از شیر خشک استفاده نکنید. آغوزي كه در اولين شيردهي از سينه مادر بيرون مي‌آيد، مایع زردرنگ غلیظی است که پروتئین زیاد و چربی کمتری در مقایسه با شیر بعدی مادر دارد و خوردنش مي‌تواند نوزاد را در مقابل بسياري از بیماری‌ها واكسينه كند.
اگر شير نداشتيد، قطره بخوريد
مقدار شیر شما بستگی به تقاضای کودک‌تان دارد پس تا می‌توانید با افزایش دفعات شیردهی به افزایش آن کمک کنید. با این حال اگر با رعایت تمامی این نکات باز دچار کمبود شیر بودید، می‌توانید با دستور پزشک از قرص‌ها یا قطره‌های شیرافزا و پودر‌های خاص برای افزایش شیرتان استفاده کنید.
با زياد شير دادن كلافه‌اش نكنيد
میزان تقاضاي شیر از سوي نوزاد به میل و تحمل او بستگي دارد، پس بهتر است از تغذیه ساعتی و بدون توجه به ميل نوزاد خودداري كنيد و اجازه دهید فرزندتان هر زمان که گرسنه شد، تغذیه شود. هنگام شیردهی نوزاد را حداقل به مدت پنج دقیقه زیر هر سینه قرار دهید و صبور باشيد چراكه یک شیردهی کامل در دو وعده حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.
روي زخم سينه شير بماليد
دقت کنید موقع شیردهی تمام هاله قهوه‌ای‌رنگ سینه در دهان نوزاد باشد. این امر علاوه بر افزایش مقدار شیر شما از ترک و زخم سینه‌تان هم جلوگیری می‌کند. اگر سینه شما زخم است بعد از شیردهی مقداری از شیر را روی آن بمالید یا طبق نظر پزشک از پمادهای مخصوصي که نیاز به شست‌وشو ندارد استفاده کنید.
خودتان را با مادرتان مقايسه نكنيد
مقدار شیر شما هیچ ربطی به ارث‌تان ندارد پس به حرف‌های دیگران توجه نکنید و از ابتدا روی مشکلات احتمالی تمرکز نکنید. استراحت کافی داشته باشید و مصرف مايعات را فراموش نكنيد. برای افزایش شیر مهم‌ترین عامل تغذیه خوب مادران و نوشیدن روزانه 8 تا12 ليوان مايعات است. در صورتی‌که نوزاد به پروتئین گاوی حساسیت نداشته باشد شير يا دوغ مي‌تواند پايه اصلي رژيم شما باشد و آبمیوه طبیعی و حتی غذاهای خورشی و مایع هم مي‌تواند به شما كمك قابل توجهي كند. گذشته از اين در اين هفته تا مي‌توانيد نگران کارهای خانه نباشید و از استرس دوری کنید.
از چاقي‌اش خوشحال نشويد
وزن طبیعی نوزاد در بدو تولد به طور میانگین حدود3250گرم است. نوزادان معمولا مقداری از وزن خود را در هفته اول از دست می‌دهند. جای نگرانی نیست اگر فرزند شما خوب تغذیه شود در 10 روز به وزن اولیه خود مي‌رسد و بعد از آن وزن به‌طور مرتب بيشتر مي‌شود به‌طوری‌که در ماه اول هر روز حدود 30گرم وزن اضافه مي‌كند.
انتظار افزايش زياد قد نداشته باشيد
قد طبیعی نوزادان هنگام تولد به طور میانگین حدود 50 سانتی‌متر است و شايد در هفته اول چندان بلند شدنش براي‌تان محسوس نباشد اما در ماه اول حدود5/3 سانتی‌متر به قدش افزوده می‌شود.
بغلش كنيد تا شما را ببيند
چشمان نوزاد نزدیک‌بین است. او اشیایی را که در فاصله 30 سانتی‌متر هستند، می‌بیند و در هفته اول مستقیم به چشمان شما نگاه نمی‌کند. فرزند شما در اين هفته بیشتر به ابروهای‌تان نگاه مي‌كند اما می‌تواند صورت شما را هنگامی که او را در آغوش می‌گیرید ، ببیند.
گریه نوزادان در هفته‌های اول
اغلب با صدای سشوار، اتومبیل یا امواج دریا آرام می‌شود. هنوز علت قطعی این موضوع مشخص نیست اما برخی متخصصان معتقدند کامل نبودن سیستم عصبی‌شان دلیل این اتفاق است.
ادويه را كنار بگذاريد
اگر در هفته‌هاي اول از غذاهای ادویه‌دار، ماهي و پیاز فراوان یا سیر استفاده کنید ممکن است در علاقه نوزادتان نسبت به شير خوردن تاثیر بگذارد. حس بويايي با کودک متولد می‌شود و بوی شما در اين هفته خوشایند‌ترین بو برای نوزادان است.
بالش را فراموش كنيد
کودکان زیر دو سال نیازی به استفاده از بالش ندارند. به همين دليل در هفته اول بهتر است فرزندتان را به پشت و بدون بالش بخوابانید تا از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد پیشگیری کنید. استفاده از تشک خیلی نرم برای نوزاد خطرناک است، پس از تشك‌هاي استاندارد و مخصوص تخت كمك بگيريد.
از زياد خوابيدنش نترسيد
نوزادان روزهای اول زیاد می‌خوابند و به تدریج نیاز به خواب کاهش می‌یابد. در هفته اول فرزند شما احتمالا 17تا18 ساعت می‌خوابد. نگران نباشید؛ خواب او به مرور کمتر می‌شود.
از خانه كوره آتش نسازيد
نوزادان تغییر ناگهانی دما نسبت به رحم مادر را دوست ندارند. دمای مناسب برای اتاق بین 25تا 28 درجه سانتی‌گراد است اما قرار دادن نوزادان در دمايي بالاتر از اين و پوشاندن لباس زياد به آنها ممکن است باعث از بین رفتن آب بدن‌شان شود و سلامت‌شان را به خطر بیندازد.
نگذاريد او را ببوسند
نوزادان در هفته اول مقاومت زیادی نسبت به بیماری‌ها ندارند و هرچه ملاقاتی کمتری داشته باشند، برای‌شان بهتر است. در اين هفته از بوسیدن فرزندتان توسط دیگران جلوگیری کنید و تصور نكنيد بوسيدن دست به جاي صورت نوزاد از انتقال بيماري‌ها به او جلوگيري مي‌كند.
بي‌خيال مهتابي شويد
زردی در هفته اول عمر حدود 60 درصد نوزادان سالم و حدود 80 درصد نوزادان نارس دیده می‌شود. اگر زردي نوزادتان در هفته اول بین روز دوم تا پنجم آغاز شده باشد، احتمالا بعد از روز هفتم کاهش پيدا مي‌كند اما براي جلوگيري از مشكلات احتمالي حتما با پزشكش مشورت كنيد و به توصیه دیگران براي دادن شیر خشت، شیرخشک و درمان‌های خودسرانه از جمله قرار دادن مهتابی در منزل توجهی نکنید در مواردی که زردی با بی‌حالی و خوب شیر نخوردن همراه باشد، خطرناک است.
پوشكش را مدام چك كنيد
هر بار پس از مدفوع نوزاد او را بشوييد و خشک کنید بهتر است قبل و بعد از دو بار تغذیه نوزاد، پوشکش را چک و در صورت دفع ادرار و مدفوع آن را تعویض کنید.
روي نافش را نپوشانيد
خشک شدن بند ناف نوزاد در روز اول و دوم آغاز می‌شود. رنگ بند ناف ابتدا زرد است و بعد قهوه‌ای می‌شود. محل اتصال بند ناف را خشک نگه دارید اما به هیچ‌وجه از الکل استفاده نکرده و آن را دست کاری نکنید. گذشته از اين، پوششی روی آن قرار ندهید و پوشک نوزاد را زیر بند ناف ببندید.
دفع نكردن را جدي بگيريد
مدفوع نوزاد در 24 ساعت اولیه سیاه‌رنگ و چسبنده است و ممکن است تا پنج روز بعد هم چنين دفعي ادامه داشته باشد. از طرف ديگر، ممکن است نوزاد بعد از هر بار شیر خوردن دفع داشته باشد يا كمتر از اين ميزان پوشكش را كثيف كند اما اگر نوزاد تا 24 ساعت بعد از تولد دفع نداشت حتما به پزشک مراجعه کنید.
هر روز به سرش شامپو نزنيد
پيش از حمام كردن فرزندتان وسایل مورد نیاز او را از قبل آماده كنيد. تغییر دما بین حمام و اتاق باعث بیماری نوزاد می‌شود پس از مناسب بودن حرارت آب مطمئن شوید. براي سنجيدن حرارت مناسب نيازي به دماسنج نداريد فقط كافي است گرم و نه داغ بودن آب را با دست چک کنید و البته او را گرسنه يا با شکم پر به حمام نبرید. هفته‌ای دو تا سه‌بار شست‌وشو برای نوزاد کافی است، پس از استحمام روزانه پرهیز کنید و در صورت نیاز به شست‌وشوی بیشتر نوزاد را تنها با آب معمولی ولرم و بدون مواد شوینده حمام کنید.
