شیوه همسرگزینی بنا به فرهنگ های مختلف متفاوت است اما همسرتان را هر طور که انتخاب کنید، سبک های همسرگزینی در سازگاری زناشویی و کیفیت زندگی تان تأثیرگذار خواهد بود.
به طور کلی، دو فرهنگ عمده در رابطه با شیوه های همسرگزینی وجود دارد. فرهنگ جمع گرا در جوامع شرقی و سنتی تر و فرهنگ فردگرا در جواع غربی از جمله این فرهنگ هاست. در فرهنگ جمع گرا بر خلاف فرهنگ های دیگر، خانواده نقش مهمی در ازدواج و انتخاب همسر ایفا می کند. و در فرهنگ فردگرا، فرد خودش انتخابگر است و توجهی به زمینه های فرهنگی، نظر خانواده و... نمی کند.
سبک های همسرگزینی دربرگیرنده پنج سبک زیر است:
- خواستگاری با رضایت خود و خانواده
- خواستگاری و ازدواج اجباری
- آشنایی و ازدواج با موافقت خانواده ها
- شیفتگی و ازدواج علی رغم مخالفت خانواده ها
- آشنایی و ازدواج اجباری ناشی از آن
اگر بخواهیم زندگی و خانواده ای سالم و پر نشاط داشته باشیم، باید شروع زندگی و چرایی انتخابمان مشخص باشد. البته ممكن است در انتخاب همسر دقت كافی وجود داشته باشد ولی چون تداوم زندگی از سوی هر دو طرف تعمیق پیدا نمی كند، زندگی زناشویی دچار بحران شده و علیرغم عشق و علاقه ای كه در ابتدا داشتند به اختلاف و جدایی بیانجامد.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته میانگین نمرات سازگاری در سبک همسرگزینی «آشنایی و ازواج با رضایت خانواده» و «خواستگاری با ازدواج خود و خانواده» نسبت به سایر سبک های همسرگزینی بالاتر بوده است.
اختلافات در هر رابطه خانوادگی مهمترین اثرش را در زمان همسرگزینی نشان می دهد. بنابراین مهم است که جوانان با همفكری خانواده ازدواج كنند، چون طلاق در این ازدواج ها كمتر صورت می گیرد. ازدواجی که پشتوانه حمایتی خانواده ها را داشته باشد با احتمال کمتری به گرفتاری منتهی می شود و در صورت بروز اختلافاتی، خانواده همچنان با پادرمیانی و بزرگتری سعی در حفظ زندگی مشترک دو جوان می کند.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته میانگین نمرات سازگاری در سبک همسرگزینی «آشنایی و ازواج با رضایت خانواده» و «خواستگاری با ازدواج خود و خانواده» نسبت به سایر سبک های همسرگزینی بالاتر بوده است.
ضریب همبستگی متغیرهای سازگاری زندگی و مدت زمان ازدواج در سبک های مختلف همسرگزینی نشان می دهد که رابطه معنادار فقط در سبک های همسرگزینی «شیفتگی و ازدواج علی رغم مخالف خانواده ها» و «آشنایی و ازدواج اجباری» وجود دارد.
هر چند انتخاب و آشنایی همسر توسط فرد متقاضی از عوامل ثبات در زندگی مشترک است ولی این مسئله به معنای نادیده گرفتن نقش و اهمیت خانواده نیست. نمی توان به سادگی نقش خانواده و والدین را در انتخاب همسر و فرزندان نادیده گرفت بلکه باید بر اهمیت مداخله مناسب و مفید خانواده تأکید کرد.