یکی از مسائل مهمی که ذهن بسیاری از جوانان را به خود مشغول ساخته است موضوع ارتباط با جنس مخالف است. سؤالی که این گروه مطرح می کنند این است که چه اشکال دارد، یک نفر با جنس مخالف معاشرت و دوستی داشته باشد؟ خصوصاً زمانی که این ارتباط پاک و در حد یک گفتگوی صمیمانه و بیرون رفتن، شام خوردن یا تفریح کردن باشد، چرا اسلام باید این چنین رابطه ای را محدود و ممنوع نماید! در این متن سعی داریم به شکلی  به این پرسش پاسخ دهیم.

ارتباط با جنس مخالف نیاز اساسی انسان

یکی از انگیزه های مهم برای ایجاد رابطه با جنس مخالف پاسخ گویی به نیازهای روحی و عاطفی و غریزی است. یعنی ساختار وجودی انسان به گونه ای طراحی شده است که در مقطعی از دوران زندگی خود به طور جدی احساس نیاز به جنس مخالف می نماید. تلاطم و التهاب درونی او تنها با گفتگو، معاشرت، همنشینی و ایجاد رابطه با جنس مخالف آرام می گیرد. احساس نیاز عاطفی به جنس مخالف تنها به این موارد خلاصه نمی شود چرا که قوه و نیروی جدی تری به نام قوای شهوانی و جنسی نیاز این ارتباط را دو چندان می سازد.

نسخه قرآن برای ارتباط دختر و پسر

با نگاه به آموزه های زیبای اسلامی به خوبی می توان جواب این نیاز اساسی را مشاهده نمود. ولی باید به یاد داشت دارو و نسخه ای که اسلام و آموزه های وحیانی آن، به این نیاز مبرم پیشنهاد می کند یک داروی مقطعی و بی تأثیر نیست، بلکه نسخه ای کارآمد و اثر بخش است. آموزه های وحیانی با تقویت نهاد خانواده و باز نگه داشتن مسیر ازدواج شرعی به این نیاز اساسی افراد پاسخ مثبت داده و آنها را متوجه زندگی مشترک و حیات طیبه نموده است. حیات طیبه ای که برای انسان آرامش و آسایش دو گیتی را به ارمغان می آورد. خداوند متعال در این خصوص می فرماید: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُون؛ [روم،21] و از نشانه های قدرت اوست که برایتان از جنس خودتان همسرانی آفرید. تا به ایشان آرامش یابید، و میان شما دوستی و مهربانی نهاد. در این عبرتهایی است برای مردمی که تفکر می کنند».

تجویز دوست دختر و دوست پسر ممنوع

بعضی از روشن فکر نمایان در دنیای مدرن برای دست یابی جوانان به آرامش و لذت نسخه بسیار خطرناک و شیطانی  را تجویز می نمایند. رها کردن  جوان در یک بستر  آزاد و بدون قواعد و قوانین  دینی و اخلاقی موضوعی است که می تواند نه تنها آرامش و لذت را برای انسان به  ارمغان نداشته باشد بلکه زمینه برای مشکلات فراوان روحی و روانی را به بار داشته باشد. از این رو خداوند متعال خط بطلانی به این نسخه شیطانی کشیده و می فرماید: «وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ؛ [نساء/۲۵] و نه دوست پنهانی بگیرند».

شرایط ارتباط با جنس مخالف از نگاه قرآن

بر خلاف تصور و نظر کسانی که برداشت های سخت و افراطی خود را به مبانی اسلامی نسبت می دهند. آموزه های اسلامی هیچگاه افراد را به افراط و تفریط سوق نداده است؛ بلکه افراد را بر پایه و اساس تعادل و میانه روی به سوی کمال و سعادت رهنمود ساخته است. شاید بعضی افراد بسیار دوست داشته باشند که  جامعه زنان را در چارچوب منازل آجری محبوس نمایند و آنان را به دور از زندگی اجتماعی  نگهدارند.  تا اینکه ایشان از آسیب ارتباط با جنس مخالف در امان نگهدارند. ولی با اندک نگاهی متوجه خواهیم شد اولین کسی که با این رویه افراطی برخورد نماید جامعه زنان خواهند بود. با این توضیح با تأمل در آموزه های اسلامی می توان چارچوب مشخصی برای این ارتباط تعریف نمود.

1- رعایت حریم حیا و عفت در ارتباطات اجتماعی

اولین و زیباترین شاخص و مؤلفه ای که فرهنگ قرآن برای روابط اجتماعی دو جنس مخالف معرفی می نماید، رعایت حریم حیا و عفت است. عفت و پاکدامنی یکی از ارزشمندترین صفات اخلاقی ست که همچون سدی محکم در برابر طغیان امیال جنسی و زیاده روی در شهوت پرستی انسان را مصون نگه می دارد. این ویژگی اخلاقی یکی مهمترین شاخص های اخلاقی روابط اجتماعی است که در قرآن نیز به آن توجه خاص شده است. در سوره مبارک قصص خداوند متعال در خصوص چگونگی ارتباط دختران حضرت شعیب (علیه السلام) با حضرت موسی (علیه السلام) می فرماید:

«فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشی عَلَی اسْتِحْیاءٍ قالَتْ إِنَّ أَبی یَدْعُوکَ لِیَجْزِیَکَ أَجْرَ ما سَقَیْتَ لَنا؛ [قصص/25] پس یکی از آن دو زن که با شرم و آزرم راه می رفت نزد او آمد، گفت: پدرم تو را می خواند تا تو را مزد آنکه برای ما آب دادی بدهد».

ویل دورانت تمدن شناس معروف در این خصوص می نویسد: زنان بی شرم، جز در لحظاتی زودگذر برای مردان جذاب نیستند.... مردان جوان به دنبال چشمان پر از حیا می باشند. و بدون آنکه بدانند حس می کنند که این خودداری ظریفانه (حیا و عفاف) از یک لطف و رقت عالی خبر می دهد.

ویل دورانت تمدن شناس معروف در این خصوص می نویسد: زنان بی شرم، جز در لحظاتی زودگذر برای مردان جذاب نیستند.... مردان جوان به دنبال چشمان پر از حیا می باشند و بدون آنکه بدانند حس می کنندکه این خودداری ظریفانه (حیا و عفاف) از یک لطف و رقت عالی خبر می دهد.

2- حفظ حدود شرعی و اسلامی

هر چند از آموزه های دینی حرمت و ممنوعیت کامل ارتباط با جنس مخالف استفاده نمی شود ولی به طور قطع و یقین برای آن ضوابط روشن و بازدارنده تعریف نموده است؛ تا اینکه این ارتباط اجتماعی از خطرات احتمالی مصون نگه داشته شود.  به همین جهت در شرع مقدس ارتباط بین دو جنس مخالف نباید بر اساس خواسته های شهوانی پایه ریزی شده باشد. اگر دختر و پسری مجبور هستند بر اساس ضرورت کاری، تحصیلی و یا اجتماعی با جنس مخالف ارتباط داشته باشند، نباید این رابطه توأم با نگاه های بر خواسته از امیال نفسانی، و یا با شوخی های تحرک آمیز باشد، دختران می بایست حجاب اسلامی را رعایت نمایند و از تن آرایی و عشوه گری خودداری نمایند.

3- بی توجهی به هوای نفس و توجه به دشمن بیرونی

سومین مؤلفه و شاخصی که لازمه روابط با جنس مخالف است موضوع دشمن شناسی است. به عبارتی دیگر هر انسانی به خوبی می داند که در مسیر سیر و کمال خود با دشمنان بیرونی و همچون شیاطین جن و انس و دشمن خطرناک درونی همچون هوای نفس مواجه است. غفلت از دشمن خطرناکی همچون هوای نفس می تواند او را به ورطه هلاکت و نابوی کشاند علاوه بر تمایلات زیاده طلبانه نفسانی می بایست قوای شیطان را نیز مزید بر علت دانست. بهترین مصداق قرآنی این شاخص عدم اعتماد به نفس حضرت یوسف (علیه السلام) است که در ارتباط با زلیخا بیان شده است: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسی إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّی إِنَّ رَبِّی غَفُورٌ رَحیم [یوسف/53].

عواقب سوء نسخه های شیطانی

کسانی که برای نجات جوانان از غلیان مرگبار شهوات جنسی، دوستی های خیابانی را تجویز می نمایند بسیار خوب می دانند که این چنین پیشنهادی نه تنها موجب اطفاء شهوات و نجات آنان نخواهد بود بلکه زمینه ای برای غرق شدن در تمایلات جنسی بیشتر را فراهم می نماید. به طور کل از آنجایی که جنس دختران از عواطف و احساسات بیشتری برخوردارند بیشترین آسیب  را متحمل می شوند. به طور خلاصه می توان معایب این ارتباط را این چنین برشمرد:

1- از بین رفتن کرامت انسانی و غرق شدن در منجلاب و گرداب شهوات

2- کاهش آرامش روانی و افزایش التهاب و اضطراب درونی

3- تنوع طلبی

4- آلوده شدن به گناه و عذاب اخروی

5- تنزل موقعیت اجتماعی

6- محیا شدن زمینه های ازدواج ناموفق در آینده.

سخن آخر

جوانانی که پیش از ازدواج، با جنس مخالف رابطه دوستی دارند، تمایل هوس بازانه در ایشان قوت یافته به طوری که حتی  پس از ازدواج نیز این روحیه تنوع طلبانه، روانشان را آزار می دهد. چه بسیار افرادی که به خاطر این نقص روحی و روانی حتی در زندگی مشترک نیز به خاطر لگد مال کردن حریم های الهی به گناه سابق خود بازگشته و زندگی مشترک خود را در معرض فروپاشی قرار می دهند.