امیرمؤمنان على علیه ‏السلام پیشواى بزرگ اسلام و امام اول شیعیان جهان در سال چهلم هجرى یعنى سى سال بعد از رحلت پیامبر خاتم صلى الله علیه و آله و سلم چشم از این دنیاى مادى فروبست و روح بلندپروازش از تنگناى این جهان به ملكوت اعلى بال و پر گشود.

به دستور حضرت علی (ع)، فرزندانش امام حسن علیه‏ السلام و امام حسین علیه‏ السلام، بدن مطهر او را در زمین مرتفعى كه عرب به آن «نجف‏» مى‏ گوید، مدفون ساختند. بدون اینكه مردم بدانند محل دفن حضرت علی (ع) كجاست.

آرى على علیه‏السلام شخصیت عالی قدرى كه با زور بازوى وى كمر كفر و سطوت شرك و بت پرستى در هم شكست و با جانبازیهاى مردانه ‏اش، تعالیم اسلام در سراسر عربستان گسترش یافت و مردم به دین خدا گرویدند، بواسطه كینه دیرینه‏ اى كه دشمنان از وى بدل گرفته و در سینه پنهان داشته بودند، چنان از خلافت و روى كار آمدن وى نگران و ناراضى بودند كه اگر دستى به قبر او پیدا مى ‏كردند، از تعرض به ساحت مقدس و مدفن مقدس آن حضرت خوددارى نمى‏ نمودند.

از این رو مدفن امیرالمؤمنان در حدود 150 سال همچنان از انظار عموم پنهان بود و فقط ائمه طاهرین و عده ‏اى از شاگردان مخصوص آن بزرگواران از محل دفن آن حضرت آگاه بودند، و در فرصتهایى كه دست مى ‏داد، دور از چشم دشمنان، تربت پاك شاه مردان را زیارت مى‏ كردند.

با این وصف روزى هارون الرشید در بیرون كوفه كه دشت وسیعى بود، به صید آهو رفت. به فرمان او اطراف بیابان را قرق كردند و از هر طرف آهوان را رم مى ‏دادند تا به تیررس خلیفه قرار گیرند. ناگهان چشم هارون الرشید به یك گله آهو افتاد و آنها را دنبال كرد، شكارچیان وى نیز تازى‏ ها و بازهاى شكارى را رها كردند كه نگذارند آهوان فرار كنند.

آهوان بسرعت از تلى بالا رفتند و در آنجا خوابیده و آرام گرفتند. شكارچیان و هارون الرشید دیدند همین كه سگها و بازهاى شكارى نزدیك بلندى مى ‏رسند هر كدام به سویى پرت مى ‏شوند. آهوان بدون هیچ واهمه‏ اى از بلندى به زیر مى‏ آمدند و همین كه سگها و بازهاى شكارى را بطرف آنها رها مى‏ كردند به نقطه مرتفع تل بالا رفته و آسوده مى ‏خوابیدند ولى هر بار كه سگها و بازها براى صید آنها مى‏ خواستند از بلندى بالا روند به طرز اسرارآمیزى سقوط مى‏ كردند.

هارون و همراهان تا سه بار شاهد این وضع بودند، شكارچیان تعجب كردند و هارون حیران ماند. هارون دستور داد براى وى خیمه زدند و سفارش كرد بروند كوفه و مردى سالخورده كه از اوضاع آن محل اطلاع داشته باشد پیدا نموده بیاورند پیرمردى فرتوت از قبیله بنى اسد را پیدا كردند و نزد هارون آوردند. هارون از پیرمرد پرسید: آیا راجع به این نقطه اطلاعى دارد و از گذشتگان خبرى شنیده است؟

پیرمرد گفت: اگرخلیفه به من تامین بدهد كه خودم و این محل در امان باشد اطلاعى كه دارم در اختیار مى‏ گذارم.

هارون گفت: خدا را گواه مى ‏گیرم كه از جانب من هیچگونه صدمه ‏اى به تو و این محل نخواهد رسید.

پیر مرد گفت: پدرم براى من نقل كرده كه در زمان پدرش شیعیان عقیده داشتند كه این بلندى محل حضرت امیرالمؤمنین على بن ابیطالب علیه‏السلام است. خدا اینجا را حریم امن خود قرار داده است و هر كس بدان پناه برد در امان خواهد بود.

هارون تا این را شنید از اسب پیاده شد و آب خواست و وضو گرفت و در همان نقطه به نماز ایستاد سپس خود را به زمین افكند و تا سه روز گریه و زارى كرد...

هارون دستور داد گنبدى بر آن تربت پاك بنا كردند و هر بار كه به كوفه مى ‏آمد به زیارت آن حضرت مى‏ رفت. بدینگونه مدفن امیرالمؤمنین به دست‏ یكى از دشمنان آن حضرت كشف شد و زیارتگاه خاص و عام گردید.