سوال: در چه مواردی تنها قضای روزه واجب می‌‌شود و پرداخت کفاره لازم نیست؟
مواردی که فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نمی‌شود، عبارت‌اند از:
1. روزه‌دار در حال روزه، عمداً قِى (استفراغ) کند.
2. اگر انسان در شب ماه رمضان جنب باشد و بخوابد و بیدار شود و دوباره بخوابد و بیدار شود، سپس برای بار سوم بخوابد ولی تا اذان صبح بیدار نشود.
3. اگر عملى که روزه را باطل می‌کند به جا نیاورد، ولى نیّت روزه نکند، یا ریا کند، یا قصد کند کارى که روزه را باطل می‌کند انجام دهد.
4. در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت یک روز یا چند روز روزه بگیرد.
5. اگر در ماه رمضان بدون این‌که تحقیق کند وقت اذان صبح شده و یا بعد از تحقیق، با این‌که گمان دارد وقت اذان است، کارى که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و بعد معلوم شود وقت اذان بوده است.
6. کسى خبر دهد وقت اذان صبح نشده و انسان با اعتماد بر گفته او کارى که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود وقت اذان بوده است.
7. کسى خبر دهد وقت اذان صبح شده و انسان به گفته او یقین نکند، یا خیال کند شوخى می‌کند و کارى که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، بعد معلوم شود وقت اذان بوده است.
8. به گفته شخصی که عادل باشد افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است.
9. در هواى صاف به واسطه تاریکى یقین کند که مغرب شده و افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است،ولى اگر در هواى ابری و مانند آن به گمان این‌که مغرب شده افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نیست.
10. براى خنک شدن، یا بی‌جهت مضمضه کند؛ یعنى آب در دهان بگرداند و بی‌اختیار فرو رود، ولى اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد، یا براى وضو مضمضه کند و بی‌اختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست.
11. کسى که بدون قصد بیرون آمدن منی با همسر خود ملاعبه کند و بی‌اختیار منى از او خارج شود.
12. کسى که از روی اکراه یا اضطرار یا تقیه افطار کند.
سوال: آیا نیت روزه چه واجب و چه مستحب وقت مشخصی دارد؟
جواب: برای نیت واجب ماه رمضان از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح هر وقت نیت روزة فردا بکند اشکالی ندارد. اما وقت نیت روزة مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازة نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد و نیت روزة مستحبی کند روزة او صحیح است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 915، م 3-1552)
سوال: چیزهائی که روزه را باطل می کنند کدامند؟
جواب: نه چیز روزه را باطل می کند:
1. خوردن و آشامیدن؛
2. جماع
3. استمناء؛
4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ ؛
5. رساندن غبار غلیظ به حلق؛
6. فرو بدن تمام سر در آب؛
7. باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح؛
8. اماله کردن با چیزهای روان؛
9. قی کردن. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 925، م 1572)
سوال: اگر شخص روزه دار حالت تهوع پیدا کند و قی نماید روزه اش چه حکمی پیدا می کند؟
جواب: استفراغ عمدی روزه را باطل می کند و غیر عمدی مبطل روزه نیست. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 957، م 1646)
