در کتاب معتبر کافی از امام صادق (ع) روایت شده است که شخصی از ایشان پرسید: من در بدنم احساس ضعف میکنم. فرمودند: بر تو باد مصرف شیر چرا که گوشت را میرویاند و استخوان را استحکام میبخشد.
از امام باقر(ع) به نقل از حضرت رسول (ص) بیان شده است که: در شیر گاو درمان هر دردی است. همچنین فرمودند: بر شما باد مصرف شیر گاو چرا که گاو از هر شجری (علوفههای مختلف مفید) میخورد و شیر آن درمان هر دردی است. مشابه این حدیث از پیامبر خدا (ص) در چند جای دیگر هم نقل شده است. احتمالا منظور این است که چون این حیوان از انواع رُستنیهای مفید تغذیه میکند و خدا غریزه گاو را بر این گذاشته که از چه گیاهی تغذیه کند، مواد مغذی مختلفی به بدنش وارد میشود که همین مواد در شیرش نیز ترشح میشود؛ از اینرو شیر حاصله برای بدن انسان بسیار مفید است.
در حدیثی از امام علی (ع) آمده است: «نوشیدن شیر شفای هر درد است مگر مرگ». در احادیث و طب سنتی وقتی اشاره به نوع شیر نمیشود منظور شیر گاو است. در این حدیث به شفا بودن شیر اشاره شده است که اهمیت فوق العاده و خواص گوناگون نهفته در شیر را تاکید مینماید و تلویحا به این نکته اشاره دارد که برای بسیاری از بیماریها و دردها (حتی بیماریهای شدید، مزمن یا صعب العلاج) میتواند مفید باشد و جای تامل و کار و تجربه فراوان دارد.
در کتاب معتبر کافی از امام صادق (ع) روایت شده است که شخصی از ایشان پرسید: من در بدنم احساس ضعف میکنم. فرمودند: بر تو باد مصرف شیر چرا که گوشت را میرویاند و استخوان را استحکام میبخشد. همانگونه که در ادامه خواهد آمد، شیر خوب طبیعی یک غذای کامل بوده و مزاج آن گرم و تر میباشد و لذا قابلیت رشد دهندگی بدن و تامین نیازهای آن را داشته، باعث بازسازی و رشد عضلات (که مزاج آن ها نیز گرم و تر بوده و از غذاهای هم مزاج خود تغذیه می کنند) بدن میشود.
وقتی که نیازهای غذایی و انرژی بدن و سلول ها و مخصوصا عضلات (که حجم زیادی از بدن را تشکیل می دهند) تامین شد، مسلما ضعف نیز از بین خواهد رفت که در حدیث شریف نیز به همین مطلب اشاره شده است. همچنین در این کلام نورانی در مورد استحکام استخوان نیز مطلب دقیقی فرموده اند. امروزه همگان می دانند در پزشکی رایج یکی از چیزهایی که برای تامین ذخایر املاح استخوان (که مهمترین و معروفترین آن ها کلسیم میباشد) و لذا جلوگیری از نرمی یا پوکی استخوان توصیه میشود، شیر است؛ مخصوصا برای اطفال و بعد از میانسالی (قبل و حین پیری).
از امام صادق (ع) همچنین نقل شده است که برای گلودرد چیزی جز نوشیدن شیر نیافتهایم. یکی از مشکلات شایع مردم، مخصوصا در فصل سرما، انواع گلودرد (التهابی، آلرژیک و حساسیتی، ویروسی و ...) میباشد که یکی از راهکارهای کمک به بهبود آن نوشیدن شیر است. شیر به دلیل رطوبت و لینتی (نرم کنندگی) که دارد، با بهبود وضعیت مخاطات (که نوعی رطوبت طبیعی بدن هستند)، از جمله مخاط حلق و حنجره، هم التهابات حلق (فارنژیت) و لوزه ها را برطرف کرده لذا منجر به کاهش یا بهبود درد و تورم گلو میشود؛ و هم با مرطوب و نرم کردن حنجره (که دائما بدنبال عبور هوا و حرکت تارهای صوتی در معرض آلودگی و خشکی است) برای رفع گرفتگی و خشکی صدا (لارنژیت) مفید میباشد.
حدیثی از امام علی (ع) در کتاب کافی نقل شده است که «شیر گاو داروست» یعنی ما میتوانیم در درمان بعضی از بیماریها از شیر گاو بعنوان دارو استفاده کنیم. تا اینجا متوجه شدیم شیر هم باعث تقویت بدن و رشد میشود هم در درمان بیماری موثر است.
در حدیث دیگری از حضرت علی (ع) نقل شده است که «شیر گاو درمان است» که با حدیث قبلی متفاوت است؛ چون درمان واژه کلیتری نسبت به دارو است و در واقع دارو یکی از روشهای درمان است.
در کتاب کافی به نقل از شخصی آمده است: از عارضه ای که در معده احساس می کردم، نزد امام باقر (ع) اظهار ناراحتی نمودم به من فرمودند: چه چیز تو را از نوشیدن شیر گاو باز میدارد؟ آنگاه از من پرسیدند: آیا هرگز شیر نوشیدهای؟ گفتم: آری ،بارها. پرسیدند: آنرا چگونه یافتهای؟ گفتم: دیدهام که معده را میپالاید و به کلیهها پوششی از چربی میدهد و اشتها به غذا میآورد. سپس حضرت به من فرمودند: اگر اکنون زمانش بود به ینبع (نام مکانی بوده است) برای نوشیدن شیر میرفتیم.
در این حدیث نیز تاکید به مصرف شیر شده است. البته چند مورد از خواص شیر در این حدیث بیان شده است. در متون و محاورات قدیم گاهی منظور از معده، کل سیستم گوارش از قبیل روده میباشد. تمیز کردن و پاک کردن کل سیستم گوارش یکی از خواص شیر بشمار آمده است. همه ما بارها تجربه کردهایم و متوجه شدهایم که شیر لینت دهنده مزاج است و باعث پاکسازی معده و روده میشود. همچنین در حدیث اشاره شده است که شیر پوششی از چربی به برخی اعضا از جمله کلیه میدهد.
همانگونه که ذکر شد از دیدگاه طب سنتی، شیر باعث باطراوت کردن (مرطوب نمودن) اعضای بدن میشود و یکی از مصادیق رطوبت ذکر شده در طب سنتی، چربی های موجود در بدن و دور اعضا بوده که برای عضو و عملکرد آن لازمند. پاکسازی و پالایش گوارش منجر به افزایش اشتها نیز میگردد چون در بسیاری موارد علت بیاشتهایی، تجمع مواد زاید و فاسد در سیستم گوارش است که در نتیجه آن اشتها تحریک نمیشود تا مواد جدیدی به مواد فاسد باقیمانده قدیمی اضافه نشده و لذا مشکل بدتر و مزمن تر نشود؛ که این یک واکنش دفاعی بدن است. در واقع یبوست که خود عامل نفخ و تهوع و بیاشتهایی است، با مصرف شیر تا حد زیادی رفع میشود.
تا زمانیکه پاکسازی بدن بطور کامل انجام نشود، فرد از خوردن غذای جدید لذت نمیبرد چون با اشتهای خوب و مناسب آن را میل نمیکند. در حدیث به نوع عارضه معده آن شخص اشاره نشده و باید به این نکته مهم توجه داشت که شیر برای برخی از مشکلات گوارش از جمله بعضی انواع یبوست مفید است و نه الزاما برای همه مشکلات گوارش؛ پس ممکن است با مصرف نابجا حتی منجر به برخی از ناراحتی ها در معده شود. نتیجه این که برخی احادیث یا اکثر احادیث طبی الزاما قابل تعمیم به همه مردم و بیماریها نیستند.
در کتاب کافی حدیثی از امام کاظم (ع) نقل شده به این مضمون که مصرف شیر تازه به همراه عسل برای افرادی که دچار اختلال (دگرگونی) در ترکیب مایع جنسی هستند مفید است. امروزه در ناباروریهای مردان زیاد مشاهده میشود که در آزمایش اسپرم آنها ترکیب اسپرم حالت نرمال و طبیعی نداشته و تعداد، تحرک و شکل اسپرم غیر طبیعی است. که همین مسئله عامل ناباروری است و درمان مفصلی در طب سنتی دارد که یکی از توصیههای غذایی در این مورد مصرف شیر و عسل میباشد.