همه ما خواهان داشتن ارتباط زناشویی موفقی هستیم که بتوانیم در آن احساس شادمانی و رضایت داشته باشیم اما گاه نمی توانیم آن را تجربه کنیم زیرا مشکلاتی سر راهمان قرار می گیرند که قبلا آنها را پیش بینی نکرده بودیم.
همه به نفع یکی ولی چطور می توان رابطه را به گونه ای پیش برد که علاوه بر اینکه دو طرف احساس خوبی داشته باشند، رابطه نیز موفق باشد؟
انعطاف پذیر باشید
در فرایند ارتباط موثری مانند ارتباط زناشویی، اگر زن و مرد هر دو بخواهند احساس کنند برنده هستند باید کاربرد مهارت های موثر را هم بلد باشند؛ مثلا انعطاف پذیری یک اصل بسیار مهم در ارتباط است؛ یعنی اینکه آدم ها تلاش کنند با انعطاف لازم در تعاملات و برخوردهای خود به گونه ای عمل کنند که ارتباط به برنده شدن هر دو طرف منتهی شود و این اصل بسیار مهمی در روابط بین فردی است؛ چون افراد انعطاف پذیر می توانند در رابطه، به موفقیت و داشتن احساس خوب طرف مقابل هم فکر کنند.
در ارتباطات زناشویی، زوجینی که از انعطاف پذیری بالاتری برخوردارند روابط بهتری دارند؛ برای مثال فرض کنید وقتی همسرتان برای مهمانی خانواده شما خرید کرده اما گوشزد هم می کند که هفته پیش که خانواده خودش مهمان تان بوده اند شما کمتر تدارک دیده بودید، عکس العمل شما در مقابل این حرف او چیست؟
مثلا می توانید بگویید: «شاید آن موقع موادغذایی کمتری داشتیم وگرنه هیچ تعمدی در کار نبوده» یا بگویید: «اصلا می دانستم تا خانواده من بخواهند بیایند تو می خواهی مقایسه کنی و...». دربرخورد دوم هیچ گونه نشانه انعطاف پذیری ای وجود ندارد و احتمال بروز دعوا و جروبحث هم خیلی بیشتر است ولی در واکنش اول دو طرف فکر می کنند مشکل خاصی وجود ندارد و اگر هم هست می توان بعدا آن را جبران کرد.
خودشیفته نباشید
مهارت همراهی، مهارتی است که با توجه به نوع تربیت، مدل گفت و گو و آموزش هایی که هر کس در طول زندگی خود می بیند، می تواند در طول زندگی خود با دیگران همراه باشد و طرف مقابل را درک کند و به احساسات او احترام بگذارد. افرادی که می توانند بایکدیگر همراه داشته باشند معمولا در تعامل و رفتار با آنها می توان احساس برنده- برنده داشت. اگر بتوانیم یکدیگر را درک کنیم ارتباط ما موفق خواهد بود.
یکی از راه های درک کردن هم این است که ببینیم اگر به جای طرف مقابل بودیم با همان شرایط چگونه عمل می کردیم! و اینکه تلاش کنیم در رابطه «خود محور» نباشیم. افرادی که فقط به خواسته های خود توجه می کنند معمولا رابطه موفقی نخواهند داشت چون به این ترتیب، به دلیل ذهنیت مثبتی که از خود دارند عیب های خودشان را نمی بینند. به این افراد «خود شیفته» می گویند؛ یعنی افرادی که فقط به نفع خودشان توجه دارند و به دلیل خودمحوری نمی توانند طرف مقابل را درک کنند.
از منظر دیگران نگاه کنید
در رابطه، ما اصلی داریم که می توانیم آن را «از چشم و منظر دیگران نگریستن» بنامیم؛ یعنی خودمان را به جای طرف مقابل بگذاریم و از منظر طرف مقابل به مسئله یا مشکل نگاه کنیم. اگر ما بتوانیم این اصل را در ارتباط زناشویی به کار ببریم، حتما رابطه ای خواهیم داشت که هر دو سو برنده خواهند بود؛ مثلا وقتی مردی می بیند همسرش رفتار مناسبی با خانواده او ندارد، اگر به موضوع از دریچه چشم همسرش نگاه کند شاید متوجه شود که فقط همسرش مقصر نیست.
به جای جنگ و گریز، مسئله را حل کنید
مکانیسم مغز به گونه ای است که یک قسمت از آن به حل مسئله منتهی می شود. بخشی دیگر از رفتارهای ما هم به قسمت زیر قشر مغز برمی گردد که اینها رفتارهایی هستند که ناشی از جنگ و گریز ند؛ مثلا وقتی همسرتان به شما می گوید که چرا به خانواده خودت بیشتر از من اهمیت می دهی و به خانواده من توجه لازم را نداری، طرف مقابل وقتی از ناحیه زیر قشر مخ پیام دریافت کند، احتمالا با خشونت پاسخ خواهد داد که منجر به دعوا و ناراحتی دو طرف خواهد شد اما اگر رفتار خردمندانه و عاقلانه ای داشته باشد، علاوه بر اینکه سعی می کند کاری کند که طرف مقابل ناراحت نشود، از او عذرخواهی هم می کند.
اشتباهات گذشته را رج نزنید
در بسیاری از مواقع می بینیم که وقتی مرد خانواده سرزنشگر است و رفتارهای تحکم آمیز دارد، همسر او عزت نفس خود را از دست می دهد و گاهی هم دچار افسردگی می شود، ضمن اینکه در چنین محیطی اعتماد به نفس بچه ها کمتر می شود و نمی توانند خیلی قدرتمند عمل کنند. بنابراین یکی از مهارت های مهمی که می تواند به رابطه برد- برد منتهی شود، این است که ما از سرمشق گرفتن از مشکلات موجود در خانواده خودداری کنیم و باورهای غیرمنطقی که در طول زندگی یاد گرفته ایم را تغییر دهیم.
باورهای غیرمنطقی نداشته باشید
گاهی هم باورهای غیرمنطقی باعث می شود نتوانیم به طرف مقابل خود اعتماد لازم را داشته باشیم. هنگامی هم که در یک ارتباط اعتماد از بین برود به دست آوردن دوباره آن کار آسانی نیست. بسیاری از این مشکلات به این دلیل است که گاهی ما می خواهیم مالک احساس طرف مقابل باشیم؛ مثلا اگر به همسرمان تلفن می کنیم، قبل از هر گونه احوالپرسی می خواهیم بدانیم کجاست و به چه کاری مشغول است چون اینها را حق خود می دانیم، حال آنکه باید به او حق بدهیم می تواند گاهی به سوالات بی ربط ما جواب ندهد!
گاهی اوقات مشکلات بین زن و شوهرها به دلیل داشتن تصورات غلطی است که افراد از قبل در ذهن خود پرورانده اند؛ مثلا اگر مادری داشته ایم که همه کارها را خودش انجام می داده حالا ما تحت تاثیر این تفکر و برداشت، احساس می کنیم که ما هم به عنوان یک مرد نباید دست به سیاه وسفید بزنیم و اگر كار كسی كوچك ترین نقصی داشت می توانیم به راحتی او را سرزنش کنیم. بنابراین در اینجا هم این مدل رفتار منجر به رفتار برنده- بازنده می شود.
تصورات بیهوده را فراموش کنید
بسیاری از ما قبل از شروع زندگی زناشویی، تصورات غلطی در ذهنمان داریم که مشکلات بزرگی را برایمان به دنبال می آورد؛مثلا شنیده ایم که می گویند زن و شوهر یک روح در دو بدن هستند، در صورتی که اصلا ما یک روح در دو بدن نیستیم و این جمله غلط است. خلیل جبران قطعه قشنگی دارد که می گوید: «اجازه بدهید که نسیم زندگی بین شما جریان داشته باشد». زن و شوهر باید به هم فضایی بدهند که بتوانند در آن بیشتر خودشان و خواسته های طرف مقابلشان را بشناسند. اگر نتوانیم چنین فضایی به یکدیگر بدهیم، ارتباط ما برد- برد نخواهد بود.
بیش از حد وابسته نشوید
وابستگی زیاد ممکن است ما را به سوی محبت مالکانه ببرد که در آن به خودمان اجازه می دهیم حریم خصوصی همسرمان را نادیده بگیریم. از تصورات غلط دیگری که معمولا در زن ها بیشتر است این است که می خواهند همسرشان تکیه گاه بی چون و چرای آنها باشد. چنین تصوری درست نیست و باعث می شود انتظارات غیرمنطقی از همسرشان داشته باشند که شاید نتواند آنها را برآورده کند. شوهرتان نمی تواند در تمام زمینه ها قدرتمند عمل کند. فراموش نکنید او هم مثل شما مشکلات خودش را دارد.
ممکن است در بسیاری از زمینه ها که شما توقع دارید، مهارت های لازم را نداشته باشد. بنابراین باید به دنبال همراه باشید، نه تکیه گاه. ضمن اینکه باید باورهای خودتان را در مورد ازدواج و زندگی زناشویی تغییر دهید. زن و مرد هرکدام صندوقچه ای از اسرار دارند که شاید نخواهند آن را به طرف مقابل خود عرضه کنند. ما نباید همدیگر را آزمایش کنیم یا دائم به همدیگر شک داشته باشیم. چون با این وضع خیلی زود اعتمادمان را به یکدیگر از دست می دهیم. اگر رابطه به چنین مرحله ای برسد، ارتباط برنده- بازنده خواهد بود.
یکدیگر را سرزنش نکنید
هنگامی که یکی از طرفین احساس افسردگی و شکست می کند رابطه تبدیل به برنده- بازنده می شود چون وقتی یک طرف بیش از حد سرزنشگر باشد طرف مقابل را فرسوده می کند. فرد افسرده هم پرخاشگر، زودرنج و حساس می شود و نمی تواند احساس خوشحالی بکند.
در واقع وقتی یکی از پایه ها و ستون های خانه دچار لرزش شود باید مراقب باشیم که فرو نریزد. در رابطه زناشویی هم وقتی یک طرف احساس خوبی ندارد، خواه نا خواه طرف مقابل را هم تحت الشعاع خود قرار می دهد. در واقع یکی از عواملی که باعث می شود زن و شوهر نتوانند رابطه برنده- برنده ای داشته باشند این است که در فضایی زندگی می کنند که از لحاظ عاطفی گرمای لازم وجود ندارد.
به جذابیت های دوران نامزدی برگردید!
یکی از سوالاتی که همیشه زن و شوهرها می خواهند جواب آن را بدانند این است که چه بلایی بر سر شور و شوق دوران نامزدی می آید و چرا دیگر نمی توان به آن روزها برگشت. یکی از دلایل مهم تفاوت آن دوران با زندگی مشترك زیر یك سقف این است که افراد قبل از ازدواج «انتظار» همدیگر را می کشند و همین موضوع باعث می شود که در بسیاری از زمینه ها برای همدیگر کوتاه بیایند و دوست داشته باشند مطابق میل یکدیگر عمل کنند.
در واقع قبل از عروسی دو طرف همدیگر را تقویت می کنند و به همدیگر پاداش می دهند اما وقتی وارد یك خانه می شوند و مدتی از زندگی آنها می گذرد، کم کم هزینه های زندگی مشترک هم شروع می شود و افراد به جای تقویت یکدیگر، دائم از هم انتقاد می کنند یا قصد تغییر همدیگر را دارند. بهترین کار برای اینکه گاهی بتوانیم به دوران خوش قبل از ازدواج برگردیم این است که سعی کنیم دوباره همدیگر را تایید یا تشویق کنیم، هنگام لباس پوشیدن، نظر همدیگر را بپرسیم و...؛ در واقع توجه لازم را از یکدیگر دریغ نکنیم.
چه باید کرد؟
بهترین کار برای اینکه بتوان رابطه برنده ای داشت این است که دوطرف قبل از ازدواج مهارت های لازم را آموزش ببینند. اگر در دبیرستان اینگونه آموزش ها اجباری بود شاید زن و شوهرها هنگام وارد شدن در رابطه، کمتر با مشکل مواجه می شدند. البته این به معنای سخت کردن ازدواج نیست بلکه همان گونه که برای رانندگی اتومبیل احتیاج به یادگیری و آموزش هست، برای راندن درجاده زندگی زناشویی هم می توان وقت گذاشت و آموزش دید. وقتی بدون هیچ آموزشی وارد زندگی زناشویی می شویم، اگر نتوانیم موفق شویم خیلی دور از ذهن نخواهد بود. بنابراین می توانیم مدل های تربیتی لازم را از کودکی و نوجوانی به فرزند خود یاد بدهیم.
0936492: یک سال است که ازدواج کرده ام. رابطه خوبی با شوهرم دارم و از زندگی ام راضی ام اما چیزی كه در زندگی مشترک مرا کمی اذیت می کند رفتار خانواده شوهرم با من است. هر چه تلاش می کنم با آنها رابطه صمیمی برقرار کنم آنها نسبت به من خیلی سرد برخورد می کنند. این برخورد آنها باعث شده من هم از آنها کناره بگیرم. وقتی این موضوع را به همسرم می گویم اهمیت نمی دهد و می گوید تو زیاد سخت می گیری. برای حل این مشکل باید چكار کنم؟
پاسخ: اهمیت ندادن همسرتان به طرح این مسئله و موضوع از سوی شما می تواند نشان دهنده این باشد كه یا این مسئله را زیاد باور ندارد یا اینکه اعضای خانواده اش در برقراری روابط اجتماعی کلا سرد برخورد می کنند و خیلی افراد خونگرمی نیستند. اگر خانواده شوهرتان از نظر فرهنگی و عاطفی کلا افراد سردی هستند و زیاد با دیگران نمی جوشند و صمیمی نمی شوند سعی کنید کمی از حساسیت خودتان بکاهید.
اگر به این نتیجه رسیده اید که آنها فقط در ارتباط با شما اینگونه برخورد می کنند باید ابتدا علت این برخورد آنها را پیدا کنید؛ شاید با ازدواج شما و همسرتان مخالف بوده اند، شاید از قبل مشکلی بین شما و آنها وجود داشته و کدورت بین شما و آنها باقی مانده است. اگر اینچنین است باید حسن نیت تان را به آنها نشان داده و برای ایجاد رابطه ای صمیمانه تر نهایت تلاش تان را بکنید.
علاقه و عواطف تان را نسبت به آنها ابراز کنید؛ مثلا هنگامی که در جمع خانوادگی آنها حضور دارید خودتان سر صحبت را با آنها باز کنید. آنها را به مشارکت در فعالیت های مورد علاقه خود و همسرتان مثل تعریف کردن خاطره، نشان دادن عکس ، تماشای فیلم و... دعوت کنید. باید با اعضای خانواده همسر به صورت تک به تک ارتباط برقرار کنید. حتی برای جلب توجه آنها می توانید در مناسبت های مختلف هدایای مورد علاقه آنها را برایشان تهیه کنید. اگر مشکلی دارند و از دست شما کمکی برمی آید دریغ نکنید.
اگر برای این طرز برخورد خانواده همسرتان دلیل خاصی پیدا نمی کنید برای حل این مسئله باید از همسرتان کمک بگیرید. با توجه به اینکه ذکر کردید او اهمیت چندانی به حل این مشکل نمی دهد، سعی کنید به گونه ای عمل کنید که او حس کند این مسئله برایتان اهمیت دارد و موجب آزار شما شده است؛ سعی کنید برنامه را به گونه ای پیش ببرید که او برای صحبت کردن پیشقدم شود.
با توضیحاتی که به او می دهید سعی کنید برای او روشن کنید که برخورد خانواده همسرتان با شما گرم و دوستانه نیست. به هیچ وجه سعی نکنید خودتان را بی تقصیر و آنها را مقصر جلوه دهید چون ممکن است همسرتان نسبت به شما موضع بگیرد. بیشتر روی این تأکید کنید که چون به همسرتان علاقه دارید پس خانواده او هم برایتان مهم است و دوست دارید رابطه تان با آنها صمیمی تر و دوستانه تر باشد. اگر این موارد را قبلا انجام داده اید اما نتیجه دلخواه حاصل نشده به یک مشاور خانواده مراجعه کنید، جزئیات مسائل را برایش توضیح داده و با مشورت و صلاحدید او برای حل این مسئله اقدام کنید.
