بون" به معنی درخت و"سای" به معنی گلدان کم عمق می باشد. بونسای یا بنسای، یک واژه ژاپنی است که حدود یک قرن پیش از واژه چینی "پونسای" اقتباس و ساخته شده است. منظور از آن درختی است که در داخل یک گلدان یا ظرف کوچک کشت شده باشد. در این حالت، درخت نسبت به حالت طبیعی آن، اندازه کوچکتری دارد و به این دلیل در ایران این کار را " تولید درختان مینیاتور یا کوچک" نیز می نامند.
در حقیقت بونسای، طبیعت دوم به ابعاد فوق العاده کوچک است، که ذهن آدمی را متوجه سرزمین افسانه ای کوتوله ها می سازد.فرهنگ چین و خصوصا ژاپن در خلق منظرسازی فضای سبز بر این است که کل طبیعت را یکجا به باغ منتقل کنند، نه مانند غربیها که قسمتی از طبیعت را به عنوان باغ تلقی می کنند.ژاپنیها طبیعت را دوست دارند و مایلند با طبیعت در تماس بوده و چیزه های زیبایی خلق کنند. چه چیزی بهتر از یک درخت، با قدی کمتر از یک متر، که از هر لحاظ دیگری کامل است. نگاهی ساده به چند بونسای جذاب، می تواند آرامش و آسایش درونی را به انسان بازگرداند.
حال نکته مهم تر از خرید بن سای،نحوه ی نگهداری از بونسای است.برای فهمیدن نکات نگهداری بونسای با دلگرم همراه شوید:
ظروف بونسای :
ظروف بونسای باید از نظر اندازه و شکل و رنگ مناسب با خصوصیات درختان بونسای انتخاب گردند زیرا به بونسای اجازه می دهند تا در نور مناسب به خوبی رشد و جلوه گری نمایند. البته در ابتدا نیازی به تهیه ی گلدان های کمباب و گران قیمت نمی باشد. آموختن هنر بونسای را بهتر است از گلدان های بزرگتر که دارای حجم بیشتری هستند، شروع نمائید و با روند افزایش ارزش درخت به تهیه ظرف مناسبتری اقدام کنید. اما اولین خصیصه گلدان های کوچکتر آن است که دارای لبه های پهن و تزئین شده بود و بنابراین اندکی بزرگتر به نظر می رسند و تنوع رنگ بیشتری دارند و انجام عملیات لازم بر سطح خاک آنها آسانتر است.
خاک بونسای :
ترکیب خاک بونسای از اهمیت به سزایی برخوردار است که معمولا آن را از انواع درشت بافت و کم قوت انتخاب می کنند. برای این منظور خاک را به خوبی الک نموده و ذرات ریز آن را جدا می کنند تا فضاهای خالی خاک افزایش و در نتیجه زهکشی آن بهبود یابد و مانع خفگی ناشی از پر آبی و پوسیدگی ریشه ها و سرانجام مرگ درخت گردند.
نحوه ی نگهداری بونسای:
خصوصیات گیاهی و اقلیمی گیاهی بونسای را مورد بررسی قرار دهید و مطمئن شوید که در محل مناسبی از نظر نور و حرارت قرار گرفته اند زیرا ممکن است، لازم باشد تا شرایط محیطی را اندکی تغییر دهید. گو این که هیچگاه نمیتوان شرایط را کاملا نظیر شرایط طبیعی زیستی برای آنها فراهم ساخت.
آبیاری بونسای:
بونسای هایی که برای مدت ها و به صورت عاشقانه ای آبیاری و مراقبت گردیده اند، قادرند بر بینندگان خود تاثیرات عمیق و پایدار بگذارند به ویژه اگر دارای عمرهای بیش از یک قرن بوده و از پرورش دهندگانی به دیگران دست به دست شده باشند.از طرفی هرگونه ایجاد استرس بر بخش های شاخ و برگی گیاه بر سیستم ریشه ای کوچک و سطحی تر بیش از سیستم ریشه ای عمیق تر و گسترده تر آسیب خواهد دید زیرا قادر به تامین رطوبت کافی برای شاخ و برگ ها به ویژه اگر در معرض جریان هوای خشگ قرار گیرند، نمی باشد.
به این نکته توجه داشته باشید که آبیاری بی رویه باعث مرگ درختان بونسای می شود. بر اساس گونه های گیاهی انتخاب شده، شرایط محیطی، نوع خاک، اندازه گلدان و محل استقرار بونسای می توان آبیاری لازم را به صورت های مختلف از دوبار در روز تا یکبار در هفته تغییر داد و عموما باید سطح خاک آن به عمق 2 تا 3 سانتی متر قبل از هر آبیاری به طور کامل خشک شده باشد.
آبیاری به روش مه پاشی با اسپری کننده ها بر روی شاخ و برگ گیاه کمک چندانی به رفع مشکلات کمبود آب برای بونسای نخواهد بود اما روش مناسبی برای افزایش رطوبت محیط گیاه خواهد شد. بهتر است بخش زیرین گلدان را به طور کامل در درون ظرف آب قرار دهید زیرا از این طریق مانع شسته شدن ذرات خاک نیز خواهید شد.در برخی از موارد، سینی پر از سنگریزه ای که برای سهولت انجام زهکشی در زیر گلدان ها قرار داده می شود به عنوان منبع بهبود رطوبت محیط عمل نموده و بهتر است سنگریزه های آنرا به صورت هفتگی شسته و تمیز نموده و یا این که سینی حاوی بونسای را به طرف یکی از گوشه های آن که دارای منفذ است به کمک قطعه ای آجر یا سرامیک برای تسهیل زهکشی به صورت شیبدار در آورید.
