موزه ارومیه با توجه به غنای اشیای تاریخی نگهداری شده در آن دومین گنجینه بزرگ تاریخی كشور به شمار می‌رود که حتما باید از آن دیدن کنید. این موزه در خیابان شهید بهشتی شهر ارومیه قرار دارد و میزبان صدها شیء تاریخی ارزشمند از فرهنگ و هنر مردم ارومیه است.موزه ارومیه در سال 1346 خورشیدی، با زیر بنای 750 متر مربع در محوطه‌ای به وسعت 2000 متر مربع احداث شد و بعدها به منظور حفظ و نگهداری آثار و اشیای منحصر به فرد و در راستای گسترش موزه، دو فضای نسبتاً بزرگ و یک گنجینه زیرزمینی به آن افزوده شد.موزه ارومیه دومین موزه غنی كشور محسوب می‌شود که بیش از 26 هزار قلم اشیای باستانی و تاریخی در این گنجینه نگهداری می‌شود و قدیمی ترین آثار آن متعلق به هزاره هفتم ق.م است. در این موزه سه خط نوشته از هزاره اول ق.م به نام‌های استل كله شین، استل موانا و كتیبه محمودآباد نگهداری می‌شود كه به خط میخی اورارتوبی است. جدیدترین آثار این موزه مربوط به دوره قاجار است.این موزه از چهار بخش پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی و مردم شناسی تشكیل شده است و اشیای نگهداری شده در آن متعلق به هزار اول تا اواخر دوره قاجار است.این موزه دارای یک تالار بزرگ مخصوص اشیای باستانی و تاریخی متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی و یک تالار کوچک است که به موزه مردم‌شناسی اختصاص دارد. در موزه ارومیه مجموعه‌ای از کتاب‌های نفیس خطی که اکثر آن‌ها قرآن و کتب دینی و اسلامی است، نگهداری می‌شود. همچنین در این موزه اشیایی از دوره‌های ماقبل تاریخ، تاریخی و اسلامی و نیز اشیایی مربوط به هنرهای ملی و تزئینی مردم‌شناسی، صنایع دستی و … به چشم می‌خورد. بخش‌های مختلف این موزه عبارت اند از:

بخش ما قبل تاریخ

در این بخش اشیای مربوط به دوره ما قبل تاریخ كه در حفاری‌های تپه‌های اسماعیل آباد، املش گیلان، حسنلوی نقده، سیلك كاشان، دینوخواه و عمارلو به دست آمده و شامل اشیای سفالی خام، پخته و مفرعی است، در معرض نمایش عموم قرار دارد.

بخش تاریخی لرستان

اشیای تاریخی این بخش كه در منطقه لرستان كشف شده است، اكثرا مفرغ و برنز و بیشتر وسایل جنگی و آلات فلزی دیگر و اشیای سفالی مربوط به هزاره اول ق.م است.

بخش تاریخی

اشیای این بخش شامل اشیای مربوط به قبل از اسلام است. این اشیاء بیشتر سفالین و فلزی است و مربوط به نواحی شوش، دیلمان، خوروین، نوروز محله، ری، رودبار، گری، رحمت آباد، سیاهكل، عمارلو و نهاوند است.

بخش سكه ها

این بخش شامل سكه‌هایی از دوره‌های قبل از اسلام و حكومت‌های قبل از اسلام در ایران و نیز سكه‌هایی از ادوار اسلامی امویان، عباسیان، آل بویه، سلاجقه، اتابكان، مغول، تیموریان، آل جلایر، آق قویونلو، صفویه و زندیه است.موزه ارومیه دومین موزه غنی كشور محسوب می‌شود که بیش از 26 هزار قلم اشیای باستانی و تاریخی در این گنجینه نگهداری می‌شود و قدیمی ترین آثار آن متعلق به هزاره هفتم ق.م است.

بخش اسلامی

اكثر اشیای موزه‌ای ارومیه متعلق به دوره‌های اسلامی و نشان دهنده تمدن اسلام در این خطه و تاثیر آن در ساخت و پرداخت ظروف و آثار تاریخی است.اشیای این بخش ظروف بی نهایت ظریفی با خطوط كوفی یا آیاتی از قرآن مجید و همچنین سر علم‌های ایام سوگواری، نوشته‌های كوفی و عربی و آیاتی از كتاب مقدس آسمانی اسلامی هستند و از مناطق مختلف كشور جمع آوری شده‌اند.این اشیاء از تاریخ رواج دین مبین اسلام تا قرن چهاردهم هـ.ق را شامل می‌شوند. این اشیاء شامل ظروف سفالین و اشیای فلزی است كه از گرگان، ری، كرج، قوچان، سبزه وار، نیشابور، اراك، كاشان، ساوه، شوش، گنبد كاووس، بیرجند و اصفهان به دست آمده است.

بخش مردم شناسی

در بخش مردم شناسی موزه ارومیه لباس‌ها و وسایل مربوط به قرون گذشته، اشیای مسی، برنجی، شیشه ای، پارچه ای، سفالین و تخته‌ای و همچنین مجسمه‌هایی از اقوام و عشیره‌های مختلف كشور با لباس‌های محلی به نمایش گذاشته شده است.

بخش هنرهای تزیینی

در این بخش اشیای بسیار جالبی چون خط نوشته‌ها و آیاتی از قرآن مجید به خط نسخ و نستعلیق و تابلو و مینیاتور و مرقع و قلمدان‌هایی از قرون سیزدهم و چهاردهم هـ. ق به نمایش گذاشته شده است.زمان بازدید از این موزه همه روزه (غیر از روزهای دوشنبه) از ساعت 9 الی 13 و 15 الی 18 است. اما آذربایجان غربی علاوه بر موزه ارومیه دارای موزه‌های تاریخی از جمله خوی، میاندوآب، سایت موزه مجموعه جهانی تخت سیلمان، نقده، مهاباد است كه ایام تعطیلات نوروزی بهترین فرصت با آشنایی با تاریخ و تمدن كهن ایران اسلامی است.