یونان (Greece) کشوری در جنوب شرقی اروپا و جنوب شبه جزیره بالکان است. این کشور از شمال با آلبانی، مقدونیه و بلغارستان و از شرق با ترکیه دارای مرز مشترک زمینی است. سرزمین اصلی یونان در جنوب و شرق به وسیله دریای اژه احاطه شده و از غرب به دریای یونان محدود است. «یونان» نام فارسی این کشور است.
یونان در محل پیوند سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا واقع شده است و میراثدار یونان باستان، امپراتوری بیزانس و نزدیک چهار سده سلطهٔ ترکان عثمانی است.
این کشور به عنوان مهد تمدن مغرب زمین و زادبوم دموکراسی، فلسفه غرب، بازیهای المپیک، علوم سیاسی، نمایشنامهنویسی (شامل هر دو نوع کمدی و تراژدی) قابل توجه است.
امروز یونان کشوری توسعهیافته و یکی از اعضای اتحادیه اروپا (از ۱۹۸۱ میلادی)، عضو اتحادیه اقتصادی و پولی اتحادیه اروپا (از ۲۰۰۱ میلادی)، ناتو (از ۱۹۵۱ میلادی)، منطقه همکاری و بهرهبرداری اقتصادی یا OECD (از ۱۹۶۰ میلادی)، آژانس فضایی اروپا یا ESA (از ۲۰۰۱ میلادی) است.
آتن پایتخت و سالوتیک، پاتراس و هراکلیون از شهرهای بزرگ آن به شمار میروند.
وجه تسمیه یونان
نام یونان نامی است که مردم باستانی شرق برای اشاره به یونانیها به کار میبردند که از زبان پارسی باستان آمده و این واژه نیز از زبان یونانی و از شهر ایونیا در کناره غربی آسیای صغیر گرفته شده است. تمام ملتهای زیر تسلط ایرانیها با این نام که از واژه سانسکریت Yavana گرفته شده بود، خو گرفتند. در آغاز در دستور زبان پانینی و سپس در زبان پالی Yona و در هند و یونانی Yonaka ذکر شده است. واژه یونان هم اکنون در فارسی، ترکی، عربی، هندی، ارمنی، آرامی، مالایی و اندونزیایی بهکار میرود.
تاریخ یونان
یونان دارای تاریخی ویژه و پرحادثه و دارنده میراث فرهنگی است که بهطور قابل توجهی دارای نفوذ در آفریقای شمالی و منطقه خاورمیانه است و ساختاری بنیادی برای فرهنگ اروپا و آنچه امروز به عنوان غرب خوانده میشود، به حساب میآید.
یونان باستان
یونان باستان (Ancient Greece) به تمدنی گفته میشود که متعلق به دورهای از تاریخ یونان است که از دوره باستانی هشتم تا ششم قبل از میلاد مسیح شروع شده و تا عصر کلاسیک به طول انجامید. بلافاصله بعد از این دوران، آغاز اوایل قرون وسطی و امپراتوری روم شرقی بود.
فیلسوفان، نویسندگان و هنرمندان یونان باستان:
فیثاغورث (Pythagoras)
آناکسیماندروس (Anaksimandros)
آیسخولوس
سقراط (Socrates)
افلاطون (Plato)
ارسطو (Aristotle)
اقلیدس (Euclid)
ارشمیدس (Archimedes)
تسبیوس اسکندرانی
هیپارخوس (ابرخس)
آریستارخوس (ارسطرخوس)
آریستوفانس (آریستوفان)
آناکساغورس
سوفوکلس
اوریپیدس
فیدیاس
تقسیمات کشوری یونان
یونان حدود ۶۰۰۰ جزیره دارد که تنها ۲۲۷ مورد آن دارای سکنه است. مالک بسیاری از این جزایر افراد ثروتمند جهان هستند.
کشور یونان به ۱۳ ناحیه تقسیم شده است.این ناحیهها نیز به نوبه خود به ۵۴ شهرستان تقسیم شدهاند.
نام ناحیههای یونان از این قرار است:
- آتیک
- یونان مرکزی
- مقدوینه مرکزی
- کرت
- مقدونیه شرقی و تراکیه
- اِپیروس
- جزایر ایونی
- اژه شمالی
- پلِپونِز
- اژه جنوبی
- تسالی
- یونان غربی
- مقدونیه غربی
گردشگری یونان
یونان با دارا بودن فرهنگ و تمدن مدیترانهای و مناظر و تفرجگاههای متنوع، از سالها پیش به یکی از هدفهای توریستی مردم از سراسر جهان تبدیل شده و حتی با قسمتهای دیگر مدیترانه مثل ایتالیا و اسپانیا برابری میکند.
نو شدن سال بهانهای برای جذب توریست به یونان است. فستیوالهای خرید و تفریح در این زمان رونق زیادی دارد.
زمان شروع کار کارناوالهای یونانی از اسفندماه تا فروردین است. عید پاک و کارناوال یونانی (Hellenic) بزرگترین کارناوالهای سنتی یونانی را در بر میگیرند. از برنامه این کارناوالها اجرای اپراها و موسیقیهای محلی در محل تئاترهای باستانی آتن و اطراف آن است که دوستداران ادبیات و هنر یونان باستان را از نقاط مختلف جهان به خود جلب میکند.
طبیعت یونان کاملاً گوناگون است. بر خلاف تصور همگان، یونان تنها دارای سواحل و جزیرههای مدیترانهای نیست و جنگلها و پارکها و حتی کوهستانهای سرسبز یونان این گوناگونی را بوجود آوردهاند.
باغ وحشهای دریای در اطراف جزیرههای آلونیسوس و زاکینتوس دارای گونهای زیستی مدیترانهای مانند لاکپشت کله سبز هستند. ورزشهایی مثل قایقرانی و موتورسواری در تپهها که با طبیعت سروکار دارند در یونان و در میان توریستها طرفداران زیادی دارند.
جزیرههای کرت (Crete) و تیرا (Thira) در جنوب یونان واقع هستند.
آکروپولیس (Acropolis)
شناختهشدهترین بنای تاریخی یونان باستان است در مرکز شهر آتن واقع است.
موزه باستان شناسی آتن
یکی از کلکسیونهای بی همتای تاریخی است.
دلفی (Delphi)
یکی دیگر از بناهای تاریخی یونان است که معابد و عبادتگاههای یونانیهای باستان را در بر دارد و از طرف یونسکو به عنوان یکی از میراث فرهنگی بشر شناخته شده است.
کنوسوس (Knossos)
در جزیره کرت نیز از دیگر بناهای باستانی یونان است که دارای نقاشیهای روی دیوار زیبا و موزههای مختلف است.
آتن (athens)
شهر تاج بنفش، پایتخت و بزرگترین شهر یونان است و از بسیاری جهات محل تولد یونان کلاسیک و تمدن غربی میباشد. آتن مدرن، امروزه مرکز اقتصادی، مالی، صنعتی، سیاسی و فرهنگی یونان است و بهعنوان یکی از شهرهای آلفای جهان شناخته شده است. میراث غنی این شهر هنوز هم در سراسر آن قابل رویت است و معماریهای رومی و بیزانسی در آن بهوفور یافت میشود.
آتن کلاسیک
یکی از قدیمیترین شهرهای جهان میباشد تاریخچهای ۳۴۰۰ ساله دارد و مرکزی برای هنر، آموزش و فلسفه محسوب میشده است.
آبوهوای آتن نیمه گرمسیری مدیترانه ایست و با سایتهای باستانی، موزهها و گالریهای خود یکی از محبوبترین مقصدهای توریستی جهان بهشمار میرود.
اقتصاد یونان
واحد پول رایج یونان یورو است. توریسم نقش مهمی در اقتصاد یونان دارد. تولید ناخالص داخلی یونان 4/326میلیارد دلار است که 3/76 درصد آن در بخش خدمات تولید میشود.
نیروی کار این کشور 49/4 میلیون نفر است که بیشتر آنها در بخش خدمات فعالند. نرخ بیکاری در آن 4/8 درصد است و نرخ تورم آن 6/2 درصد.
صادرات این کشور شامل اغذیه و اشربه، تولیدات کارخانهای، مواد پتروشیمی، مواد شیمیایی و منسوجات است.
مردم یونان
10 میلیون و 706 هزار و 290 نفر در یونان زندگی میکنند که 98 درصد از آنها مسیحی ارتودوکس هستند و 3/1 درصد از آنها مسلمان هستند.
هفت درصد از جمعیت این کشور را خارجیها تشکیل میدهند که برای کار یا زندگی به آن رفتهاند.
میانگین سنی مردم آن 2/41سال است. امید به زندگی در بدو تولد برای زنان 06/82 سال و برای مردان 85/76 سال است.
زبان رسمی این کشور یونانی است و 99 درصد از مردم به آن سخن میگویند. زبانهای انگلیسی و فرانسه نیز به دلیل توریستی بودن این کشور کم و بیش صحبت میشود.
اکثریت مردم یونان را مسیحیان تشکیل میدهند.
فرهنگ یونان
فرهنگ یونان در طی هزاران سال تکامل یافته است. در یونان باستان پسرها مهمتر از دخترها در نظر گرفته میشدهاند. یونان از نظر فرهنگ و هنر از غنیترین و باستانیترین مناطق مدیترانه و حتی جهان است.
ورزش یونان
یونان زادگاه بازیهای المپیک است که برای اولین بار سال ۷۷۶ پیش از میلاد برگزار شده است.
قهرمانی تیم ملی فوتبال یونان در مسابقات جام ملتهای اروپا ۲۰۰۴ یکی از مهمترین اتفاقات ورزشی در تاریخ ورزش این کشور بوده است.
سوپر لیگ فوتبال یونان بالاترین سطح لیگ فوتبال در کشور یونان است که از ۱۹۵۹ میلادی تاکنون در این کشور برگزار میشود. این لیگ از ۱۶ تیم که از سراسر کشور یونان در آن شرکت میکنند، تشکیل میشود. المپیاکوس و پاناتینایکوس از موفقترین باشگاههای یونان هستند.
سیاست در یونان
حکومت یونان حکومت دموکرات بر پایه مجلس است. رئیس حکومت در آن رئیس جمهور است. رئیس جمهور با رای اعضای مجلس برای دورهای پنج ساله انتخاب میشود.
رئیس دولت در یونان نخست وزیر است. هم اوست که رئیس دولت در یونان است و بر کابینه نظارت دارد. نقش رئیس جمهور در اداره یونان کمرنگ است و بیشتر اختیارات را نخستوزیر دارد.