تفلیس، پایتخت و بزرگترین شهر گرجستان است. این شهر در دو طرف رود متکواری قرار داشته و جمعیتی حدود 1.5 میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند. تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم پادشاه گرجستان باستان یا همان ایبریا بنیان‌گذاری شده و به سبب آچشمه‌های آب گرم آن، "تْبیلیسی" نام گرفته است.

تفلیس در جنوب شرق اروپا قرار گرفته است، موقعیت مکانی تفلیس یعنی قرار گیری در مسیر شرق و غرب، این شهر را نقطه ی اتصال امپراتوریی های رقیب گوناگون قرار می داده است و امروزه موقعیت آن را به عنوان یک مسیر مهم برای انرژی جهان و پروژه های بازرگانی تضمین می کند. تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را می توان از معماری آن درک کرد که ترکیبی از معماری قرون وسطی، معماری کلاسیک جدید و معماری استالینیست است.

تفلیس در طول تاریخ سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدوکس شرقی به حساب می آید.

آب و هوا

هوای تفلیس به سبب نسیمی که از کوهستانها در دره‌های اطراف می‌وزد همیشه پاکیزه‌است. متوسط درجهٔ حرارت آن 13.2 است. در گرمترین ماه تابستان درجهٔ حرارت به 25.2 و در سردترین ماه زمستان به -0.9 می‌رسد. از آذر تا اسفند (بین ۳۰ تا ۳۵ روز) دمای هوا به زیر صفر می‌رسد. متوسط سالانة بارندگی ۵۰۵ میلیمتر است که ۳۴ آن در ماههای گرم می‌بارد. حدود ۲۵ روز از فصل تابستان آن بسیار گرم است و دمای هوا تا ۳۰ بالا می‌رود.

ساختار و معماری

تفلیس قدیمی از چهار بخش تشکیل می‌شد که سه بخش آن در ساحل راست کر واقع بود:

1. کالا یا کالیسی (در غربی قلعه) بخش قدیمی اینتراموروس (بین نهرهای سولولاکی و دبه خانه که به کر می‌ریزند) و ارگ نارین قلعه.

2. تفلیس در پیرامون چشمه‌های آب گرم رشد کرده بود. شهر در ساحل کر و در روبرو و پایین کالا قرار داشت. شاه صفی گروهی از سیدها را در ارتفاعات تابور (در شرق دبه خانه) سکونت داد.

3. بخش خارجی ـ اوبانی نزدیک میدان اسبدوانی بالا و در جهت شمال دو بخش نخست.

4. بخش واقع در ساحل چپ روبه‌روی کالا به نام ایسانی یا نیسانی (بعدها آولابار) و ارتفاعات ماخاتا در شمال آن. ایسانی با صغدبیل منابع عربی مطابقت دارد. گورستان صغدبیل در زندگی سنت ابو ذکر شده‌است.

سه ارگ در تفلیس وجود داشته است:

1. ارگ قدیمی تابور بر روی تپهٔ ساحل راست دبه خانه که در ۱۱۹۹/ ۱۷۸۵ بکلی ویران شد. این ارگ که دروازهٔ جنوبی کالا را محافظت می‌کرد دروازهٔ گنجه نامیده می‌شد.

2. ارگ نارین قلعه در تپهٔ کالا. به نظر می‌رسد که این قلعه پیش از اسلام شوریس ـ تسیخه نام داشته‌است. این ارگ در ۱۲۳۳/ ۱۸۱۸ تخلیه شد.

3. ارگ ساحل چپ که به عنوان سرپل عمل می‌کرد. در ۱۱۴۰/ ۱۷۲۸ ترک‌ها برای آخرین بار شروع به سنگربندی و ایجاد استحکامات نظامی در این محل کردند اما کار را ناتمام گذاشتند.

قدیمی ترین قصر از قصرهای سلطنتی متخی در ساحل چپ روبروی پل قدیمی است. در ۱۰۴۸/ ۱۶۳۸ رستم شاه مسلمان قصری به طول حدود ۱۲۰ متر در امتداد رود کورا در تفلیس بنا کرد. در اینجا شاردن به حضور شاه نواز رسید. کمی دورتر به سوی جنوب شاه واختانگ ششم قصری ساخت که کاملاً به سبک ایرانی تزئین شده بود. ترکها در ۱۱۳۷/۱۷۲۵ این قصر را ویران کردند.

دیدنی های تفلیس

میدان آزادی و خیابان روستاویلی

خیابان روستاولی که قبلا خیابان گلوینی نامیده می شده است یکی از اصلی ترین و مرکزی ترین خیابانهای شهر تفلیس است که به احترام شاعر بسیار معروف قرون وسطی گرجی یعنی شوتا روستاولی نامگذاری شده است . این خیابان 1.5 کیلومتری از میدان  تاویسوپلبا یا همان آزادی،  میدان لنین سابق شروع شده و  به مترو روستاولی و خیابان کوستاوا منتهی می شود. بسیاری از مراکز مهم دولتی و غیر دولتی در این خیابان مستقر هستند که از جمله آنها می توان به پارلمان گرجستان، اپرا و باله شهر تفلیس، دادگاه عالی، کلیسای کاشوتی، موزه مردمی گرجستان، آکادمی تئاتر روستاولی و آکادمی علوم گرجستان اشاره کرد .
 

آتشکده تفلیس

آتشکده تفلیس در خیابان گومی و در یکی از محله های قدیمی تفلیس بنام کلدیس اوبانی قرار دارد. این بنا در زبان محلی آتشگاه و گاه آتشگاده نامیده می شود. قدمت این آتشکده مربوط به دوران ساسانیان است.

دریاچه لیسی

دریاچه لیسی از شمال غربی تا جنوب شرقی شهر گسترش پیدا کرده است. این دریاچه از سال ۱۹۵۳ مورد استفاده واقع شده است. طول آن ۸.75 کیلومتر ، حداکثر عرض آن۸۵. ۱دریاچه از باران، برف و آب های زیر زمینی تامین می شود. در بهار حداکثر مقدار و در پاییز حداقل مقدار آب را دارد. حداکثر دمای آب آن در تابستان به ۲۸ درجه سانتیگراد می رسد. آب دریاچه تا حدودی شور است. ۲۶۹۵ میلی گرم در لیتر املاح دارد. از این دریاچه جهت پرورش ماهی استفاده می شود و در تابستان مردم تفلیس جهت ماهیگیری و استراحت و شنا به کنار این دریاچه می آیند.
 
حمام های سولفور

حمام های گوگردی در محله ای قرار دارند بنام آبانتوبانی كه بخشی از منطقه تفلیس قدیم است. آب گرم این حمام ها مستقیما از چشمه های آبگرم تامین می شود. هزینه استفاده از حمام های عمومی از 2 لاری به بالا و هزینه استفاده از حمام نمره یا همان كابین اختصاصی از 15 تا 80 دلاری برای یك ساعت می باشد.هزینه ماساژ جداگانه است. ماساژ در این حمام ها بیشتر به شستن شباهت دارند. نوشیدنی های مختلف نیز به قیمت معمول در این حمام ها عرضه می شوند.

خیابان "مرجان‌اشویلی"، یکی از زیباترین خیابان‌های شهر تفلیس

نمایی از شهر که در آن کاخ ریاست‌جمهوری و کلیسای "سامبا" دیده می‌شود.

تفلیس هم مانند اکثر شهرهای معروف دنیا در کنار رودخانه زیبایی بنا شده است که از قلب شهر عبور می‌کند.

مجسمه‌ یکی از سرداران بنام گرجستان در کنار کلیسایی باستانی در حاشیه رودخانه "متکواری"

در تفلیس مکان‌هایی برای دیدن بهتر مناظر شهر ساخته شده‌اند تا گردشگران راحت‌تر به نظاره زیبایی‌های آن بپردازند.

بازار روز شهر تفلیس

"متکواری" از قدیمی‌ترین و مهمترین مراکز گردشگری شهر تفلیس است که اکثر هتل‌های این شهر را در خود جا داده است.

یکی از سوغاتی‌های خوراکی تفلیس به اسم "چورچخلا" که محتوی گردو و فندق و شیره انگور است.

اغلب ساختمان‌های مسکونی شهر ظاهر زیبایی ندارند.
 

نمایی از غروب آفتاب در شهر تفلیس
 

بازار روز شهر تفلیس