غار کلماکره در بخش مرکزی شهرستان پل دختر، در استان لرستان، واقع شده و یکی از شش گنجینه بزرگ کشف شده در جهان است. برای دسترسی به غار از مسیر پل‌دختر و از طریق جاده شوسه‌ای که در حاشیه شمالی رودخانه کشکان است، پس از طی ۱۲ کیلومتر دهکده قشلاقی به نام دره باغ قرار دارد. از این روستا تا دهانه غار مسیری کوهستانی است که باید پیاده طی شود و تا حدودی خطرناک است.
کوه آهکی ملِّه که غار باستانی کلماکره در سطح رو به آفتاب آن قرار گرفته است، از غرب شهرستان پل‌دختر آغازشده و با انحرافی اندک از شرق به جانب شمال شرقی کشیده شده است. غار کلماکره در سمت شرقی یکی از آخرین دره‌های صخره‌ای کوه در ارتفاع ۵۵۰ متری از سطح دشت واقع شده است. دهانه غار به سمت غرب بازشده و به سوی شرق ادامه می‌یابد. دهانه‌های تقریباً دوقلوی غار در پناه پوز صخره‌ای شیب‌دار با دیدی کاملاً کور قرار گرفته است به همین دلیل مأمن بسیار مناسبی در شرایط اضطراری جهت مخفی شدن است. واژه کلماکره از سه کلمه کل، ما و کره تشکیل شده است. «کل» در گویش مردم لرستان نوعی حیوان کوهی با شاخ‌های کمانی رو به بالا و جنس نر بز کوهی است. کلمه «ما» با توجه به گویش محلی به صورت پسوند «مان» به معنای مکان، محل استقرار و مأوا به کار می‌رود. کلمه «کره» به درختی اطلاق می‌شود که مشابه درخت انجیر است و از نظر ظاهری تفاوتی با آن ندارد فقط میوه آن نامرغوب و غیرخوراکی است که در بدو ورود به غار، این درخت رؤیت می‌شود.
این غار به صورت تصادفی در جریان تعقیب یک بز کوهی توسط یک شکارچی در سال ۱۳۶۸ خورشیدی کشف می‌شود. دهانه غار حدود ۳۰ متر پایین‌تر از قله کوه است و پیشانی غار ۱/۵ متر جلوتر از پایین دهانه بوده و این یکی از ویژگی‌هایی است که سبب پنهان ماندن غار از دید رهگذران، شکارچیان و چوپانان بوده است. طول دهانه غار حدود ۲۰ متر و ارتفاع آن بین ۱ تا ۷ متر است. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که دست‌یابی به غار کلماکره از دیرباز مشکل بوده و هیچ راه سهلی ندارد به جز فرود از این ارتفاع و گذشته از راه باریک بُزرو به طول ۱۰ متر به سمت ورودی دهانه غار.
نور طبیعی تا عمق ۱۰ متری دهانه در این تالار رفت‌وآمد را ممکن می‌سازد ولی از آن پس تاریکی مطلق بوده و بدون استفاده از نور مصنوعی، امکان پیشروی وجود ندارد. چند چاله کوچک و بزرگ و مملو از آب در تالارهای دوم، سوم و چهارم غار دیده می‌شود. به نظر می‌رسد بعضی استالاگمیت‌های موجود در غار در نتیجه دخالت انسان و به صورت مصنوعی در آن ایجاد شده است.
از زمان کشف این غار تا کنون این غار مورد تعرض و غارت قرار گرفته است. بسیاری از پدیده‌های توصیف‌ناپذیر و طبیعی این مکان شگفت‌انگیز و آثار ۲۷۰۰ ساله آن به امید یافتن گنج توسط افراد سودجو منهدم شده است. اولین اشیای ضبط‌شده شامل ماسک طلایی از چهره انسان، ۳ عدد گوش کوچک حیوان از جنس نقره و ۳ عدد گوش بزرگ حیوان از جنس نقره، ۲ عدد میله فلزی منحنی به شکل داس، ۳ قطعه شمش نقره و … بوده است که بسیاری از این آثار به صورت غیرقانونی فروخته‌شده و به خارج از کشور و موزه‌های اروپایی مانند لوور پاریس، موزه بریتانیا و موزه متروپولیتن نیویورک منتقل‌شده‌اند. تعداد قابل‌توجهی از این اشیاء توسط یک تاجر عتیقه گرد آمد و در کتابی تحت عنوان «گنجینه کوه‌ها و هنرهای ماد» در لندن به چاپ رسید. برخی از اشیای کشف‌شده نیز در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور قرارگرفته‌اند و در موزه ایران باستان تهران و موزه قلعه فلک‌الافلاک در خرم‌آباد نگهداری می‌شوند.
کاسه نقره طلاکوب یکی از اشیای کشف‌شده از این غار است که دارای کتیبه بسیار ظریف به خط میخی ایلامی نو با عنوان «آمیریش شاه ساماتوره پسر طابالا» (لابام‌ها) است. روی لبه بیرونی آن، ۴۹ قطعه نقش برگی شکل (همچون درخت سومر)، ۳۴ قطعه اسفنکس با روکش طلایی، ۴ ردیف مظاهر گل لوتوس شامل ۱۳۶ قطعه، یک ردیف میوه کاج شامل ۲۲ قطعه و کف ظرف یک رُزِت ۱۸ پر با تکنیک والایی بکار رفته است که این ظرف اوج هنر «ساماتی‌ها» (حدود ۲۰۰ سال پیش از هخامنشی‌ها) را در استفاده از ورقه طلا برای تزئین نشان می‌دهد.
تعدادی از وسایل کشف شده در غار کلماکره:
و این هم تصویری بدون شرح
