جمهوری کاستاریکا (Republic of Costa Rica) کشوری است واقع در آمریکای مرکزی. پایتخت این کشور شهر سان خوزه و واحد پول آن کولون کستاریکایی میباشد. جمعیت این کشور ۴ میلیون ۳۰۰ هزار نفر و زبان رسمی آن اسپانیایی است. ۴۰ درصد از مردم آن سفیدپوست، ۳۱ درصد مستیزو (دوررگه سفید و سرخپوست) و بقیه از دیگر نژادها هستند. سفیدپوستان کستاریکا، بیشتر اسپانیاییتبار هستند.
شاخه کاتولیک رومی از مسیحیت مذهب رسمی کاستاریکا است. ۷۰ درصد مردم این کشور کاتولیک، حدد ۱۴ درصد پروتستان و ۱۱.۳ درصد بیدین هستند.
کستاریکا شصت و چهار سال پیش ارتش خود را منحل کرد و از نظر سیاسی یکی از باثباتترین کشورهای آمریکای مرکزی بهشمار میآید.
کستاریکا با مزارع کوچک بسیار رونق یافت و مهاجران اروپایی را جذب کرد و دموکراسی باثباتی را ایجاد نمود. به دنبال یک جنگ داخلی کوتاه در ۱۹۴۸، ارتش منحل گردید. از آن زمان این کشور نقش برقرارکنندهٔ آشتی در آمریکای مرکزی را اتخاذ کردهاست.
وجه تسمیه کاستاریکا
نام کوستاریکا یا کستاریکا یک نام اسپانیایی است و در زبان اسپانیایی «کوستا/کستا» یعنی «ساحل» (مانند coast در انگلیسی) و «ریکا» یعنی «غنی» (مانند rich در انگلیسی) و کوستا ریکا یا کستاریکا به معنی «ساحل غنی» است. نام این کشور در زبان فارسی کستاریکا و کوستاریکا هم نوشته میشود.
تاریخ کاستاریکا
پیش از ورود اروپائیان به قاره آمریکا مردمان مایان و آزتک در آمریکای مرکزی میزیستند. سرخپوستان کاستاریکا تا پیش از غلبه اروپاییها با استفاده از جوهرهای قرمز و مشکی که از سبزیجات میگرفتند، به شیوه تصویرنگاری بر روی پوست جانوران مینوشتند.
یکی از عجیبترین رازها در باستانشناسی کستاریکا یافته شدن حدود ۳۰۰ گوی سنگی در جلگهٔ دیکوئیس (diquis) کستاریکا در دههٔ ۳۰ میلادی بود که مربوط به تمدن دیکوئیس هستند. این گویها از گراندیوریت جامد ساخته شدهاند که یک سنگ آتشفشانی خیلی سخت. گویهای سنگی کستاریکا از زمان کشف تاکنون در معرض انقراض قرار دارند. جویندگان گنج با کمک دینامیت خیلی از گویها را منهدم کردهاند. فعالیتهای کشاورزی باعث ترک خوردن و شکسته شدن شماری از این گویهای مبهم شدهاست.
در سده شانزدهم میلادی اسپانیا سرزمینهای این مردم را گرفت و کستاریکا جنوبیترین استان اسپانیای نو شد. پس از غلبه اسپانیاییها در ۱۵۶۳، بومیانی که جان بهدر بردند تحت نفوذ شدید اروپاییها شیوهای جدید پیش گرفتند.
کستاریکا از سده ۱۶ مستعمرهٔ کشور اسپانیا بوده و در روز ۱۵ سپتامبر ۱۸۲۱ از این کشور اعلام استقلال کرد. پس از دوره کوتاهی پیوستن به پادشاهی مکزیکی «اوتین د ایتوربیده»، کستاریکا از ۱۸۲۳ تا ۱۸۳۴ ایالتی از «استانهای متحد آمریکای مرکزی» شد. در سال ۱۸۲۴ پایتخت آن به سان خوزه منتقل شد. کستاریکا از ۱۸۴۰ کشوری مستقل بودهاست و از ۱۸۴۸ بهصورت جمهوری درآمد. کستاریکا را بهخاطر دوام دموکراسی ستایش میکنند.
سیاست در کاستاریکا
یکی از مهمترین سیاستها و یا میتوان گفت دستاورهای کستاریکا سیاستی که بر مبنا آن این کشور هزینهای را که جهت امور نظامی نیاز داشت، صرف حفظ منابع طبیعی کرده و هماکنون این کشور بدون ارتش میباشد.
قدرت اجرایی به رئیس جمهور واگذار شدهاست. کابینهٔ وزیرانی که منتصب خود او هستند و دو معاون وی را یاری میکنند. رئیس جمهور معاونان او و ۵۷ نماینده مجمع قانون گذاری برای دورهای چهار ساله با رأی تمامی افراد بالغ انتخاب میشوند.
احزاب سیاسی مهم کستاریکا عبارتند از: حزب وحدت سوسیال مسیحی، و حزب آزادیبخش ملی.
خوزه مارفا فیگوئرز از حزب آزادی ملی در سال ۱۹۹۴ به سمت رئیس جمهور انتخاب شد. در انتخابات سال ۲۰۰۶ اسکار آریاس سانچز به ریاستجمهوری کستاریکا رسید. وی برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۸۷ شد. در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۰ برای نخستین بار در تاریخ سیاسی کستاریکا و آمریکای مرکزی یک زن بهعنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. لائورا چین چیا در آن تاریخ جانشین اسکار آریاس شد؛ هم چین چیا و هم آریاس هر دو از حزب چپ میانه آزادیبخش ملی (PLN) هستند.
خانم چینچیا، دانشآموخته دانشگاه جورج تاون است و به جناح محافظهکاران اجتماعی تعلق دارد. او با سقط جنین و ازدواج همجنسگرایان مخالف است. وی متعهد شده با جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر مبارزه کند. رئیس جمهور این کشور در حال حاضر لوئیس گیجرمو سولیس است.
جغرافیای کاستاریکا
مساحت کستاریکا ۵۱۱۰۰ کیلومتر مربع است. این کشور از شمال با نیکاراگوئه و از جنوب غربی با پاناما همسایه است. در شرق این کشور دریای کارائیب و در غرب آن اقیانوس آرام قرار دارد. کستاریکا در میان جلگهای باریک در ساحل اقیانوس آرام و جلگهای پهن تر در امتداد ساحل دریای کارائیب، فلات مرکزی و رشتهکوهها قرار دارد.
رود مهم کشور ریوگرانده و بلندترین نقطه آن قلهی چیریپوگرانده، با ۳۸۲۰ متر است. میزان بارندگی در امتداد ساحل کارائیب سنگین است، ولی ساحل اقیانوس آرام خشکتر است. درجهٔ دما در زمینهای پست گرم، و در ارتفاعات پایینتر است.
تقسیمات کشوری کاستاریکا
از جمله شهرهای مهم کستاریکا عبارتند از:
لیمون (Limon)
الاهوئلا (alajuela)
کارتاگو (cartago)
لیبریا (liberia)
استانهای کاستاریکا شامل هفت استان به شرح زیر است:
سان خوزه (San Jose)
آلاخوئلا (Alajuela)
کارتاگو (Cartago)
اِردیا (Heredia)
لیمون (Limon)
گواناکاسته (Guanacaste)
پونتارناس (Puntarenas)
اقتصاد کاستاریکا
واحد پول این کشور کولون نام دارد. قهوه بخش عمدهای از صادرات کستاریکا را تشکیل میدهد. موز، نیشکر، گاو گوشتی، کاکائو و الوار نیز دارای اهمیت است. اکوتوریسم یکی از موتورهای اصلی اقتصاد کستاریکا است و دولت کستاریکا تعهد کرده که این کشور را به اولین کشور خنثی از لحاظ انتشار دی اکسید کربن تبدیل کند. بدهیهای خارجی از جمله مشکلات اقتصادی این کشور شمرده میشود.
کاستاریکا در سال ۲۰۱۳ میزبان حدود ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار گردشگر بود و دولت این کشور نیز قصد دارد تا سال ۲۰۱۵ تعداد گردشگران را که بخش قابل توجهی از آنها گردشگران درمانی هستند به سه میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر برساند. کاستاریکا که در سال ۲۰۱۱ میزبان کنفرانس جهانی گردشگری درمانی بود. این کشور با جذب سرمایهگذاری خارجی اقدام به احداث کلینیکهای مجهز، هتلها و ویلاهای لوکس در قالب طرح «تعطیلات درمانی» کرده و به یکی از قطبهای گردشگری درمانی جهان تبدیل شده است.
گروههای نژادی :
۴۰ درصد سفیدپوست
۳۱ درصد مستیزو
۱۷ درصد مولاتو
۴ درصد سرخپوست
یک درصد زردپوست
فرهنگ مردم کاستاریکا
فرهنگ محلی کستاریکا ترکیبی از فرهنگ آمریکای لاتین و تاثیرات کابویی است؛ بسیاری از اهالی کستاریکا به عنوان صبحانه گالو پینتو میخورند و بعد از ظهرها در مسابقات اسبسواری شرکت میکنند.
غذاهای کاستاریکا
غذاهای کستاریکایی ساده اما سرشار از روغن و ادویه است. اجزای اصلی غذاهای کستایکایی را حبوبات و برنج تشکیل میدهند. وعده ناهار با سالاد کلم و گوجه فرنگی سرو میشود که هر دو، از فرآوردههای کشاورزی این کشور هستند. بیشتر مردم کستاریکا علاقهای به مصرف زیاد غذاهایی با پایه سبزی ندارند و این مواد را بیشتر به عنوان دسر مصرف میکنند و غذای اصلیشان بیشتر باید سرخکردنی باشد. مواد تشکیلدهنده دیگر غذاهای کستاریکایی، انواع گوشت قرمز، مرغ، ماهی، میگو و لابستر است. میزان حبوبات در غذاهایشان از میزان طبیعی کمی بیشتر است و امکان دارد برای کسی که عادت به خوردن غذایی حاوی حبوبات زیاد ندارد، مشکلات گوارشی ایجاد شود.
عصرانه نیز در وعدههای غذایی کستاریکاییها جایگاه خاصی دارد و شامل انواع غذاهای محلی و یک نوشیدنی داغ مثل قهوه یا شیر داغ است. یکی از عصرانههای محلی کستاریکاییها، سوپ حبوبات است البته اگر علاقهای به خوردن غذای محلی نداشته باشند، بال مرغ سوخاری انتخاب آنها خواهد بود. مردم کستاریکا به دلیل صرف وعده عصرانه، معمولا یا شام نمیخورند یا در صورتی میخورند که در مهمانی باشند چون در مهمانیهایشان با غذاهایی مثل ماهی و میگو و سیب زمینی سرخ کرده از مهمانها پذیرایی میکنند. البته بعد از این شام سنگین هم عادت به خوردن یک برش تارت یا کیک شکلاتی دارند.