غار بورنیک در ۱۳۵ کیلومتری شرق تهران و فاصله ۲۳ کیلومتری جنوب غربی شهر فیروزکوه در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از روستای زیبای هرانده و در ارتفاعات پرنشیب و فراز کوهستانی به نام " بورنی" یا "بورنیک" واقع شده‌است. راه دسترسی به این غار از طریق جاده دماوند – فیروزکوه قبل از تونل نمرود، به سمت روستای هرانده تغیی مسیر داده و پس از عبور از روستای هرانده در کنار رودخانه حبله رود و در ارتفاعت آن به غار بورنیک ختم می‌شود.
وجه تسمیه غار بورنیک برحسب اظهار نظر اهالی روستا، گروهی نام غار "پورنیک" و دسته‌های دیگر به آن "بورنیک " می‌گویند. پور به گفته اهالی و لهجه محلی به معنای گودال است و نیک پسوند آن است که بر روی هم به معنای گودال نیک یا چاله نیک می‌باشد و شاید پشینیان به عنوان دخمه یا گودالی که عمیق و ژرف است با ترکیب واژه نیک که در اینجا به معنای خوب و بزرگ را می‌دهد بر آن اطلاق کرده باشندو گروه دیگر آنرا بورنیک می‌گویند که از دو کلمه بور و نیک تشکیل یافته‌است .
بور در لهجه محلی تغییر یافته کلمه "بار" است که این کلمه نیز ضمن ترکیب با واژه نیک به معنای محل امن و جایگاه نیک، مصطلح گردیده‌است . البته "بار" در اصل و اساس به معنای ساحل و جای امن هم به کار می‌رود و نام رودبار می‌تواند معنی ساحل و یا کنار رود داشته باشد.
در هر صورت بورنیک یا بارنیک به معنی محل امن خوب می‌باشد. و این نام با توجه به محل قرارگیری غار به خوبی انتخاب شده‌است و از گذشته‌های بسیار دور و شاید از عصر غارنشینی و دوران شکار در ایران، اینجا محل امنی برای زندگی کردن و پناه گرفتن، مورد توجه اقوام پیش از تاریخ در این ناحیه بوده‌است بویژه که دهانه اصلی و عمیق غار در نقطه‌ای در فرا سوی رودخانه قرار دارد.
مشخصات غار:
طبق اندازه گیریهای بعمل آمده، دهانه غار ۱۵*۱۰ متر و ارتفاع آن ۶ متر می‌باشد و از سطح دریا ۱۹۵۰ متر ارتفاع دارد. دهانه یا اشکفت ورودی وسیع و پس از آن ایوانی با طاق بلند نمایان می‌شود که در منتهی‌الیه سمت چپ آن راه سنگلاخ ورود به دهلیز اولیه غار واقع شده بود که از سال ۱۳۸۰ راه ورودی به غار به صورت پلکانی به طور مناسبی بهسازی شده‌است.
مجموعه غار بورنیک از سه تالار عظیم شکل گرفته‌است که بر فراز هر کدام از تالارها، طاق دیسها جلب نظر میکند . در روی سقف این طاق دیسها گسل یا شکافهای عمیق دیده می‌شود که حکایت از کهنگی و دیرینگی دارند و سالهای مدیدی از عمر این شکافها سپری شده‌است. دیوارهای درون غار پوشیده از چکنده‌های گل کلمی، نخودی، سفید رنگ و صورتی است . و زیبایی خاصی به غار بخشیده‌است . نورپردازی بر روی آنها جلوه‌های ویژه‌ای را در درون غار ایجاد خواهد کرد.
غار بورنیک از سه تالار تشکیل شده‌است:
تالار نخست یا تالار بیرونی : کف این تالار شیب دار بوده و به استناد بقایای موجود بیشتر به صورت سنگچین مفروش شده‌است. این تالار بزرگ دارای ابعاد ۵۰*۴۰ متر و ارتفاع ۸ متر است . در منهی الیه این تالار دو فرو رفتگی بلند و ایوانی شکل وجود دارد که هر یک از آنها نسبت به یکدیگر ۲ متر اختلاف ارتفاع دارند.
بقایای موجود در این تالار نشانگر قدمت و پیشینه غار است، در واقع محل سکونت اقوام و انسانهای غارنشین در این بخش می‌باشد . با توجه به وجود قطعات سفالینه شکسته شده و پراکنده در سطح این تالار نشانه‌های بارزی از زیستن انسانها در ادوار پیش از تاریخ را می‌توان در این بخش جستجو نمود.
تالار دوم یا تالار اصلی (مرکزی) : این تالار محوطه‌ای است به ابعاد ۶۰*۳۰ متر و ارتفاع ۲۰ الی ۲۵ متر که با سطحی شیب دار و شیب تند به سمت پائین کشیده شده‌است.
تالار سوم: حدود ۱۲ متر ارتفاع داشته و فرم آن مستطیل شکل، به ابعاد ۵۵*۲۰ متر می‌باشد. از ابتداء تا انتهای این تالار شیب تند سنگلاخی و لغزنده‌ای وجود دارد که تمامی سطح کف آن را در بر می‌گیردو منتهی‌الیه این شیب تند و لغزنده نیز دهلیزی به طول ۸ متر است که به محوطه‌ای سخت‌گذر و پرتگاهی متصل می‌شود. عمق این پرتگاه نزدیک به ۲۰ متر است.
جاذبه‌ها:
پیاده روی در باغات روستای هرانده، تجربه غارنوردی و تماشای استلاگتیت و استلاگمیت های غار بورنیک اکه یکی از زیباترین های طبیعت گردی است.
لوازم ضروری :
چراغ قوه - داروهای شخصی -کارت شناسایی- کرم ضد آفتاب - کفش پیاده روی-فلاسک چای-یک دست لباس اضافه - قمقمه - کوله یکروزه -زیر انداز - قاشق، چنگال و بشقاب -لیوان و بطری آب - یک وعده غذای سبک قابل حمل در کوله -کلاه و عینک آفتابی
