بعضی گل‌ها شبیه پرنده هستند و بعضی پرنده‌ها شبیه گل. انگار آفرینش در بعضی موارد سر شوخی با ما دارد! استریلیتزیا در زبان ما به پرنده بهشتی یا مرغ بهشتی شهرت دارد. جالب اینكه این گل از خانواده موز است و قرابت خاصی هم از نظر شكل كلی به درخت این میوه پرطرفدار دارد. گل‌ها از داخل یك گل‌آذین قایقی‌شكل بیرون می‌آیند كه رنگ سبز با رگه‌های بنفش آن را زیباتر كرده است و گلبرگ‌ها طیفی از نارنجی با چند گلبرگ آبی هستند.
شاید علت اصلی نامگذاری آن به این اسم، همین گلبرگ‌های خوشرنگی باشد كه یك پرنده در حال پرواز را تداعی می‌كنند. این گیاه در كشور ما معمولا در زمستان تا اواخر بهار گل می‌دهد و می‌تواند مهمان دسته گل‌ها و تزیینات خاص خانه‌مان باشد. به‌عنوان یك گلدان آپارتمانی شاید تا به حال به آن نگاه نكرده باشیم كه پرنده بهشتی می‌تواند گل آپارتمان ما باشد!
چطور باید از آن مراقبت كنیم؟
كارشناسان دمایی در حدود 18 تا 20 درجه را بهترین دما برای این گل می‌دانند. این گل در زمستان تا دمای 15 درجه را تاب می‌آورد اما مثل بیشتر گیاهان نباید اجازه بدهید در فصل‌های سرد سال یخ بزند.
اگر این اتفاق بیفتد، هیچ راه‌حلی برای درمان آن وجود ندارد. زمانی فصل گلدهی مرغ بهشتی می‌رسد كه دما كمی پایین آمده باشد؛ به خاطر همین در روزهای سرد زمستانی در ایران این گیاه شروع به گلدهی می‌كند اما به هر حال نباید این كاهش دما ادامه‌دار باشد چون در دمای كمتر از 15 درجه سانتی‌گراد رشد كلی گیاه هم مختل می‌شود. با همه این حرف‌ها این گل با همه شرایط محیطی خودش را وفق می‌دهد. حتی در كشورهای اروپایی روی آن تحقیقاتی صورت گرفته كه در باغ‌های ساحلی با بادهای زیاد هم می‌تواند دوام خود را حفظ كند.
چه خاكی برایش مناسب است؟
این گل تا حدودی با خاك‌های ماسه‌ای اخت پیدا می‌كند اما بعضی از كارشناسان معتقدند كه یك مخلوط از خاك باغچه، شن درشت یا پرلیت به همراه مقداری پیت یا هوموس می‌تواند نیازهای غذایی پرنده بهشتی را برطرف كند. اگر كود دامی پوسیده هم در این تركیب وارد شود، می‌تواند برای این گیاه مفید باشد.
در كودهای مخصوص مرغ بهشتی از نسبت خاصی از پتاسیم، نیتروژن و فسفر استفاده می‌كنند؛ حتی با تغییر این نسبت‌ها می‌توانند زمان دقیق گلدهی را هم تعیین كنند؛ با كمال تعجب استریلیتزیا گیاهی همیشه سبز است. البته وقتی می‌گوییم این گل بومی آفریقاست، چنین ویژگی‌هایی هم از آن بعید نیست. معمولا ارتفاع بوته بالغ این گیاه به یك متر هم می‌رسد و مثل بسیاری از گیاهان بومی آفریقا برگ‌های باد بزنی شكل تخم‌مرغی دارد.
غذا هم می‌خواهد؟
بهترین زمان کود دادن به این گل موقع رشد آن یعنی بهار و تابستان است. كوددهی را معمولا در فصل‌های استراحت مثل پاییز و زمستان حذف می‌كنند. معمولا برای این گل هم از كودهای كامل كه در بیشتر گلفروشی‌ها در دسترس هست، استفاده می‌كنند اما كودهای مخصوص را هم میتوان پیدا كرد اما یك نكته جالب در مورد این گل این است كه با تعویض پشت سرهم گلدان مشكلی ندارد و اگر خاك جدید غنی از مواد غذایی باشد، دیگر به كودهای شیمیایی هم نیازی نیست.
آبخوریش ملس است!
پرنده بهشتی به آب زیادی احتیاج دارد. بد نیست بدانید كه خاكش باید همیشه تا حدودی مرطوب باشد اما در حوالی مرداد یك دوره استراحت برای آن در نظر می‌گیرند و توصیه می‌كنند كه در این مدت آبیاری انجام نشود. به این ترتیب گلدهی بهتر در فصل‌های رشد آن تضمین می‌شود. در هنگام تعویض گلدان مراقب باشید كه نباید ریشه‌ها محدود شوند. همیشه باید جایی برای توسعه ریشه‌ها در نظر بگیرید. برای این منظور بهتر است از گلدان‌های عمیق‌تر استفاده كنید.
جادوی گلفروشی‌ها
به‌طور معمول عمر این گل به صورت شاخه بریده چیزی حدود چهار روز است. اگر برای‌تان سوال است كه گلفروشی‌ها چه می‌كنند كه این گل‌ها این همه دوام می‌آورند، جواب این است كه نه ورد می‌خوانند نه جادو می‌كنند بلكه معجونی از سوكروز ، هیدروكسی كوئینولین سیترات و اسید سیتریك را به شكل محلولی درست می‌كنند و گل‌های شاخه بریده از همه جا بی‌خبر خودشان هم باور نمی‌كنند كه این محلول بتواند تا این اندازه و چندین و چند روز آنها را شاداب و سرحال نگه دارد.
البته غلظت‌های این محلول‌ها باید خیلی دقیق اندازه‌گیری شود وگرنه به جای افزایش عمر گل شاخه بریده، عمر آن را كاهش می‌دهند. كاسبرگ قایقی شكل پرنده بهشتی كه در اصطلاح گیاه‌شناسی به آن اسپات گفته می‌شود، حتی پس از خشك شدن هم برای تزیین سایر دسته‌گل‌ها یا سبد‌های گل استفاده می‌شود.
چقدر نور می‌خواهد؟
مرغ بهشتی طالب نور زیاد است اما در آپارتمان بهتر است در جایی قرار بگیرد كه سایه روشن باشد. در زمستان می‌تواند نور مستقیم خورشید را تحمل كند اما هرگز این ریسك را نكنید كه در تابستان آن را در نور مستقیم قرار بدهید چرا كه به سرعت قهر می‌كند و خشك می‌شود. اگرمحیط زندگی این گل تا حدودی مرطوب باشد، خیلی زود گل می‌دهد. معمولا هر بوته تعدادی شاخه گل تولید می‌كند كه بسته به شرایط نگهداری و نوع گیاهچه‌ها 5 تا 10 گل می‌شود. برای اینكه بوته به گل بنشیند، راه درازی در پیش دارد؛ راهی به مدت سه سال!
چطور زیادش كنیم؟
اصلا فكرش را هم نكنید كه بتوانید به همین راحتی و با كمك بذر یك پرنده بهشتی تكثیر كنید. برای اینكه بذرهابا شكل ویژه این گیاه جوانه بزنند و بوته تولید كنند باید مراقبت‌های دمایی خاصی لازم است كه از حوصله من و شما خارج است. در عوض نگهداری یك بوته از آن در گلدان می‌تواند انتخاب بهتری باشد. در هر صورت بد نیست بدانید كه بذرها را معمولا در بهار می‌كارند و سه سال صبر می‌كنند تا گیاه سه ساله به گل بنشیند و تا سال هفتم پشت سرهم گل بدهد.
البته مرغ بهشتی را با تقسیم بوته هم میتوان تكثیر كرد؛ به این شكل كه تقریبا در اواسط تابستان اگر در اطراف گیاه اصلی بوته کوچکی را مشاهده كردید، خاك گلدان را مرطوب كنید. سپس كل بوته را از خاك خارج كنید و بوته‌های كوچك اطراف گیاه اصلی را از آن جدا كنید و در یك گلدان مستقل قرار دهید.
بهترین دما برای رشد و جان گرفتن بوته های تازه، 20 درجه سانتی‌گراد است. برای رشد بهتر گلدان‌های تازه، سعی كنید رطوبت خاك را همیشه حفظ كنید و گلدان را در تماس مستقیم با اشعه‌های خورشید قرار ندهید.
