دوست دارید پا جای پای ملاصدرا بگذارید؟ با یک سفر تاریخی تفریحی چطورید؟ اگر دوست دارید سری به روزگار ملاصدرا بزنید و در هوای این فیلسوف بزرگ نفس بکشید، کافیست شال و کلاه کنید و راهی قم شوید. شهری که ملاصدرا بخشی از زندگی خود را در نزدیکی آن گذرانده است.
"صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی" معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین فیلسوف نام آشنای ایرانی است که در سال ۹۸۰ قمری در شهر شیراز به دنیا آمد و در ۱۰۴۵ قمری درگذشت.
کارهای او را می‌توان نمایش دهنده نوعی تلفیق از هزار سال تفکر و اندیشه اسلامی پیش از زمان او به حساب آورد. کتاب و نوشته های به جا مانده از ملاصدرا را حدود پنجاه اثر می دانند که پس از قرن ها همچنان مورد توجه اهل تفکر است.
حدود ۱۲کیلومتر که از قم به سمت کاشان بروید، چشمتان به دوراهی سرسبزی روشن می شود که وسط جاده کویری قم- کاشان، مثل زمرد می درخشد. دو راهی کوتاهی که شما را به روستای کهک می رساند که خوش آب و هواترین روستای منطقه به شمار می رود. جایی که روزگاری صدرالمتالهین پا بر خاک آن گذاشته است.
به یاد داشته باشید که پس از این سفر کوتاه می توانید سری بزنید به کاشان و معماری تاریخی کاشان، جاذبه های گردشگری کویر را انزدیک ببینید.
برای دیدن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستای کهک در قم بروید. یعنی منتهی الیه غرب روستای کهک در محله چال حمام. در انتهای یکی از مسیرهای هلالی شکل روستا به خانه ملاصدرا می رسید.
ساختمان خشتی زیبایی که در داخل یک باغ قرار گرفته و فضایی گیرا و قدیمی با طراحی سقف طاقی شکل, به سلیقه نیاکانمان و پوشش گنبدی را مقابل چشمان شما قرار می دهد.
هرچند حضور و اقامت ملاصدرا در کهک قم، براساس منابع و مدارک معتبر قطعی و ثابت شده است، ولی در خصوص اقامت او در چهار صفهای که به خانه ملاصدرا معروف است مدرک قاطعی وجود ندارد و در این مورد سخنان پراکندهای، به خصوص از اهالی محل شنیده می شود.
بنابراین شواهد و مدارکی از قبیل تاریخ بنای چهار صفه (با توجه به شواهد معماری) که همزمان با زندگی ملاصدرا در دوره صفوی بوده، شکلگیری مجموعه از قبیل مسجد کوچک و آرامش محل که خارج از بافت متراکم روستایی بوده و همچنین نامگذاریهایی مانند چال آقا، که یک چاله طبیعی در کنار مجموعه است، می تواند گویای حضور شخصیتی والامقام در این مکان باشد.
در حال حاضر خانه ملاصدرا شامل یک گنبد و سه صفه است که به همراه قسمتهای مرمت شده اطراف، به عنوان خانه حکیم ملاصدرا مورد بازدید قرار میگیرد. دخل و تصرف ها در دوره های مختلف، تغییرات و صدمات کالبدی فراوانی را بر مجموعه باغ و بناهای همجوار وارد ساخته است اما خوشبختانه مجموعه در کل از پتانسیل فراوانی برخوردار است.
اولین آنها همان چهار صفه است با پیرنگها و شواهد باقی مانده از کل اثر؛ دومین عنصر شاخص مجموعه بنایی موسوم به عصاری می باشد که در شمال غربی باغ قرار دارد که دارای ارزش معماری و فنآوری بالایی است.
سومین بنا بنای کوچکی است که در شمال شرقی باغ قرار دارد (مسجد آقا). شاخص دیگر مجموعه، چاله ای طبیعی است به نام چال آقا که در جنوب غربی باغ قرار دارد و توسعه روستا را در این قسمت محدود کرده است.
عامل دیگری که بر ارزشهای مجموعه افزوده است، رشته قنات پر آبی است که در این محدوده وجود دارد. بنابراین با توجه به موارد گفته شده، به نظر میرسد که می توان با حفظ و مرمت این مجموعه باستانی و توجه کافی به طبیعیت ارزشمند اطراف آن مانند چال آقا و تأسیسات آن مانند قنات ها بر ارزش و اعتبار مجموعه باغ و خانه ملاصدرا افزود.
