سنگ به عنوان بی روح ترین ماده طبیعت شناخته می شود. هر چند که اگر از زمین شناسان بپرسید، معتقدند سنگ ها پر ماجراترین و جالب ترین مواد طبیعت هستند. به همین دلیل هم هست که در گوشه و کنار کشور موزه هایی به نام موزه سنگ بنا شده اند.

اگر شما هم فکر می کنید سنگ ها چیزی برای تماشا ندارند، این مطلب را بخوانید تا بیشتر با دنیای سنگ ها و موزه های آنها آشنا شوید.

قدیمی ترین موزه سنگ

معروف ترین و تخصصی ترین موزه سنگ، موزه علوم زمین سازمان زمین شناسی است که در خیابان معراج تهران قراردارد.

این موزه  در سال 1338(همزمان با تاسیس سازمان زمین شناسی) به همت چند نفر از محققان زمین شناس ساخته شد تا در آن نمونه هایی از سنگ ها، سنگواره ها، کانی ها و اشیای دیگری که در تحقیقات زمین سناسی به دست آمده اند به نمایش در آید. موزه فعلی که درسال 1387 نوسازی شده در ساختمان جدیدی قرار دارد که در آن اشیای سنگی با دسته بندی های جدید در قفسه ها و ویترین های امروزی چیده شده اند.

در این موزه به جز تماشای سنگ های ارزشمند و جالبی که از گوشه و کنار ایران و دنیا به دست آمده اند می توانید درباره زمین شناسی هم از مشاوران حاضر در موزه راهنمایی بگیرید. در این موزه کارگاه های آموزشی برای دانش آموزان و دانشجویان برگزار می شود و درباره جنبه های موثر دانش زمین شناسی در زندگی روزمره انسان ها آموزش داده می شود.

برای دیدن این موزه باید به سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در ضلع غربی میدان آزادی و بلوارمعراج، جنب سازمان نقشه برداری مراجعه کنید.

اما به جز این موزه، موزه های دیگری هم در کشور هستند که سنگ ها در آنها حرف اول را می زنند. آثار این موزه ها کمی از شکل طبیعی سنگ فاصله گرفته و تراش خورده هستند اما باستانی بودن آنها پایشان را به موزه باز کرده و به دلیل وجود عنصر سنگ در آنها به محل نگهداری شان «موزه سنگ» گفته می شود.

موزه سنگ کرمانشاه

موزه سنگ طاق‌بستان که در محوطه تاریخی طاق بستان کرمانشاه قرار دارد یکی دیگر از موزه های سنگ کشور است که در آن حدود ۴۵ اثر سنگی نگهداری می شود.

این آثار مربوط به دوره های اسلامی و ساسانیان هستند و ۱۴ سرستون مربوط به دوران ساسانیان است که برای ساخت کاخی تدارک دیده شده بودند هم در آن نگهداری می شوند. این سنگ ها تزئینات جالبی دارند اما هیچ وقت در هیچ کاخی استفاده نشدند.

در این موزه که بیشتر دست سازه های سنگی باستانیان نگهداری می شود، تابوتی به جا مانده از دوران ساسانی و در بخش هایی از موزه کوزه هایی مربوط به همین دوران قرار دارد که در محیط باز موزه نگهداری می شوند.

قسمت دیگری از موزه نیز بقایای کاخی مربوط به دوران قاجار و در حدود ۱۲۸۰ تا ۱۲۹۰ هجری شمسی در شهر قصرشیرین وجود دارد که در جنگ ایران و عراق نابود شده و آثار این قسمت از موزه به صورت باز هستند.

موزه سنگ کرمان

در کرمان هم موزه سنگی وجود دارد که در آن 120 قطعه سنگ حجاری شده مربوط به ادوار مختلف تاریخی، از جمله سنگ هزار ساله رابر، سنگ مقبره خواجه اتابك مربوط به دوران سلجوقی و چندین نمونه وقف سنگی نگهداری می شوند. این موزه نزدیک به دشت پردیسان قائم قرار دارد و جزئی از یک مجموعه تفریحی و رفاهی به شمار می رود.

باغ هفت تن شیراز

باغ تکیه هفت‌تنان که به باغ هفت تن هم معروف است در شیراز قرار دارد و به عنوان موزه سنگ های تاریخی این شهر شناخته می شود. این باغ در پای کوه چهل مقام و در شمال آرامگاه حافظ قرار گرفته و از سازه‌های کریم خان زند در شیراز است. در این موزه هم از سنگ‌های باستانی تراش خورده نگهداری می شود.

موزه سنگ مراغه

اگر سنگ قبر را هم یک اثر هنری روی سنگ به حساب بیاوریم، موزه سنگ نگاره های مراغه هم جزو موزه هایی است که در آن سنگ های تراش خورده نگه داری می شوند. البته به جز سنگ قبر، کتیبه های تاریخی هم در این موزه به چشم می خورند.

این موزه که در سال 1381 افتتاح شده، در محل مقبره آقالار شهر مراغه قرار دارد و در آن نمونه هایی از سنگ مزارهای گهواره ای، صندوقی و تخته سنگ هایی با انواع خطوط و با نقوش تزئینی و هندسی، قوچ های سنگی و... نگهداری می شوند.

موزه سنگ قزوین

موزه سنگ قزوین را باید در فرهنگسرای شهید رجائی این شهر ببینید که در آن بیش از 4500 قطعه سنگ و فسیل نگهداری می شود.

همچنین 300قطعه از صدف های جانداران مختلف هم در این موزه به چشم می خورد. این موزه به کوشش دکتر رسا برپا شده و در آن می توانید تکه هایی از سفال های باستانی به دست آمده در قزوین را هم ببینید.