مدتی قبل، تیمی از غارشناسان ایرانی موفق به کشف غاری چاهی در کوه‌های زنگیان شهرکرد شدند که «تانا» نامگذاری شد. ماجرای کشف غار این طور بود که چوپانی در منطقه به کوهنوردانی که از ارتفاعات زنگیان بالا می رفتند، سوراخی را نشان داد و پیشنهاد کرد نگاهی هم به آن بیندازند.
شاید غار باشد! و واقعا هم همین طور بود. کوهنوردان از دهانه ای تنگ و تاریک و کوچک عبور کردند و بعد از طی کردن مسافتی 7متری، به نمای زیبا و ترسناک آن رسیدند و متوجه شدند در عمیق ترین غار استان چهارمحال و بختیاری قدم گذاشته اند!
دهانه این غار از جنس کنگلومرا (سنگ ریزشی و قلوه سنگ در بستر خاک) و خاک منطقه سست است، به همین علت سنگ‌های بطن خاک به راحتی جدا می‌شوند. غارنوردان به اصطلاح می گویند سنگ های مسیر ورودی غار ریزشی است بنابراین توصیه می کنند فقط حرفه ای های غار نوردی آن را طی کنند.
بعد از ورودی غار، تونل باریک ۲۰ متری با شیب زیاد قرار دارد و پس از آن، تونل دیگری با طول تقریبی ۲۰ متر جا گرفته است. یک چاه 15متری و مسیری 3متری هم در ادامه وجود دارد و بعد از همه این ها به یک تونل تنگ خواهید رسید که در اطراف آن قندیل‌های پفکی و استلاگتیت‌های زیبایی دیده می‌شود و آب درون آن جریان دارد.
هفت متر دیگر هم باید فرود بروید و تا عمق ۱۰۰ متری این غار پیش روید. اما این پایان راه نیست. غار هنوز هم ادامه داد. اگر 10 متر دیگر طی کنید به چاهی ۳۳ متری می رسید که با فرود از آن، مسیر غار دو شاخه می شود. یکی از این راه‌ها به دریاچه‌ای بسیار کوچک با قندیل‌های زیبا می‌رسد و مسیر دیگر همچنان ادامه پیدا می کند.
پس از طی تونل باریک به چاه ۶۰ متری کاملا عمودی می رسد که به سوراخ خیلی تنگی منتهی می‌شود و در آن آب هم جریان دارد.
این غار که به نام غار «گرز رستم» هم شناخته می شود، عمر چندین میلیون ساله دارد و در آن قندیل های زیبا، خفاش، پروانه و حشره های ناشناخته پیدا می شوند. عمق دقیق غار هنوز مشخص نیست اما تا 210متر آن را غارنوردان طی کرده و شناخته اند.
چطور برویم؟
برای رسیدن به غار تانا یا گرز رستم باید از سمت اصفهان وارد شهرکرد شوید. پس از شهرک فرخ شهر وارد جاده تالاب چغاخور می شوید و از روستای شمس آباد می گذرید و راه جاده قدیمی شمس آباد- سر تشنیز را در پیش می گیرید. این راه قدیمی روستا های شمس آباد، سر تشنیز، خیر آباد را به هم وصل می کند.
در راه صخره ای سنگی را می بینید که همانند گرزی که به هوا بلند شده باشد خودنمایی می کند. در همان نزدیکی، دهانه عمیق ترین غار چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
