آرژانتین (Argentina) با نام رسمی جمهوری آرژانتین (Republic of Argentina) کشوری است در آمریکای جنوبی. پایتخت آن بوئنوس آیرس است. زبان رسمی این کشور اسپانیایی و جمعیت آن ۴۱ میلیون نفر است. واحد پول آرژانتین پزو نام دارد. آرژانتین از لحاظ وسعت پس از برزیل دومین کشور آمریکای جنوبی و در بین کشورهای جهان هشتمین کشور از لحاظ وسعت است. آرژانتین سومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین را دارد و سطح زندگی در آن بالا است.

۹۷ درصد از جمعیت آرژانتین اروپایی‌تبار هستند که بیشترشان از نوادگان مهاجران ایتالیایی و اسپانیایی هستند. ۹۲ درصد از مردم این کشور مسیحی، ۱.۹ درصد مسلمان و بقیه بی‌دین یا پیرو ادیان دیگر هستند.

منطقه کنونی آرژانتین پیش از این یکی از مستعمرات امپراتوری اسپانیا به نام «فرمانداری ریو دلا پلاتا» را تشکیل می‌داد. با درگرفتن جنگ استقلال آرژانتین، مردم این منطقه اعلام استقلال کردند و پس از استقلال جنگ‌های داخلی آرژانتین رخ داد که در خلال بخش اعظم سده نوزدهم ادامه یافت. این کشور در جریان سده بیستم با چندین کودتا و دوره‌های بی‌ثباتی سیاسی روبه‌رو شد و بحران‌های اقتصادی نیز در آن رخ داد.

وجه تسمیه نام آرژانتین

اسپانیایی‌های مهاجم در سال ۱۵۱۶ میلادی وارد آرژانتین شدند و بسیاری از آنان با شنیدن شایعه وجود «کوه‌های نقره» در این منطقه به جستجوی این کوه‌های افسانه‌ای پرداختند. پیشینه‌ی نام این کشور نیز از واژه لاتین Argentum به معنای نقره گرفته شده‌است.
 

تاریخ آرژانتین

پیش از ورود اروپائیان، آرژانتین جمعیت کم و پراکنده‌ای از سرخ‌پوستان بومی داشت. در دوره ۴ تا ۲ هزار سال پیش از میلاد منطقه کنونی آرژانتین با خشکسالی شدیدی روبه‌رو شد که باعث کاهش جمعیت بومی آن شد و بسیاری از مناطق داخلی و کوهپایه‌ای آن خالی از سکنه ماند. کشف و استعمار آرژانتین در اوایل سده شانزدهم از سوی اسپانیایی‌ها آغاز شد. مهم‌ترین کاشفان اروپایی آرژانتین عبارت‌اند از: آمریگو وسپوچی۱۵۰۲. م)_ خواندیاز دوسولی (۱۵۱۶. م)_ فردیناند ماژلان(۱۵۲۰. م
 

در سال ۱۷۷۶. م سرزمین ریودولاپلاتا شامل آرژانتین بولیوی پاراگوئه و اوروگوئه به مرکزیت بوئنوس آیرس تحت ریاست نایب‌السلطنه اسپانیا تشکیل شد تا اینکه در سال ۱۸۱۶. م بوئنوس آیرس و سرزمین‌های مجاور آن بنام ایالات متحده لاپلاتا، پس از ۳۰۰ سال، استقلال یافت.

جغرافیای آرژانتین

آرژانتین در فهرست وسعت کشورها هشتم در جهان است. آرژانتین وسعتی به مساحت ۲۷۹۱۸۱۰ کیلومتر مربع از این قاره را اشغال کرده که بین آند (رشته کوه) در غرب و اقیانوس اطلس جنوبی در شرق و جنوب واقع شده‌است. این کشور از شمال با پاراگوئه و بولیوی، از شمال شرق با برزیل و اوروگوئه، و از جنوب و غرب با شیلی مرز مشترک دارد.
 

مرز آرژانتین تقریباً از شمال تا جنوب ۳۷۰۰ کیلومتر، و از شرق تا غرب ۱۴۰۰ کیلومتر می‌باشد. این کشور را می‌توان تقریباً به چهار قسمت تقسیم نمود: دشت‌های حاصلخیز پامپا در مرکز کشور، قسمت کشاورزی در فلات، جلگه غنی از نفت پاتاگونیا در نیمه جنوبی پایین ایالت تییرا دل فیوگو؛ فلات‌های نیمه گرمسیری گرانچاکو در شمال، و رشته کوه‌های پرپیچ و خم آند در امتداد مرز غربی با شیلی.

بلندترین نقطه از سطح دریا در آرژانتین در ایالت مندوزا قرار دارد. کوه آکونکاگوا (Aconcagua)، در ارتفاع ۶۹۶ متر از سطح دریا، مرتفع‌ترین کوه کشورهای آمریکایی، در نیم‌کره جنوبی می‌باشد.
 

پست‌ترین نقطه در لاگونا دلکاربیون (laguna del carbon) در ایالت سانتاکروز با ارتفاع ۱۰۵- متر (۳۴۴- فوت) زیر سطح دریا است. این نقطه همچنین پست‌ترین نقطه بر روی قاره آمریکای جنوبی می‌باشد. مرکز جغرافیایی کشور در بخش مرکزی جنوب لاپالما واقع شده‌است.

این کشور مدعی مالکیت محدوده‌های جزایر فالکلند (به اسپانیایی: جزایر مالویناس) و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی می‌باشد. تحت عنوان جنوبگان آرژانتین، این کشور مدعی حاکمیت ۹۶۹۴۶۴ مایل مربع (۳۷۴۳۱۲ کیلومتر مربع) از قاره جنوبگان (قطب جنوب) است، که ادعاهای دیگری نیز درباره آن‌ها از سوی شیلی و بریتانیای کبیر مطرح شده‌است.

شهرهای مهم آرژانتین:

• بوئنوس آیرس (Buenos Aires)

• کوردوبا (Córdoba)

• روزاریو (Rosario)

• مندوزا (Mendoza)

• لاپلاتا (La Plata)

• ماردل پلاتا (Mar del Plata)

• سالتا (Salta)

• سانتافه (santa fe)

مردم آرژانتین

در میان کشورهای آمریکای لاتین، آرژانتین طی سده‌ی بیستم بیش‌ترین تعداد مهاجران را از آمریکای لاتین به‌خود دیده‌است. در سال ۲۰۰۱ آرژانتین ۱ میلیون مهاجر آمریکای لاتینی داشت که ۳۲ درصد آن از پاراگوئه بودند. آرژانتین، میزبان بزرگ‌ترین جامعه یهودیان در آمریکای لاتین است.

مذهب مردم آرژانتین

آرژانتینی‌ها عمدتاً مذهبی هستند. بر طبق برآوردهای مختلف حدود ٪۸۰ از مردم آرژانتین خود را پیرو کلیسای کاتولیک رمی هستند، اما عملاً بیشتر آن‌ها چنین نیستند؛ و کلیسا مقدار گرایش به آن را ٪۷۰ برآورد نموده‌است. مذهب کاتولیک از سوی دولت مورد حمایت قرار گرفته و در قانون اساسی آرژانتین بر آن تصریح شده‌است.
پاپ فرانسیس اول، رهبر کنونی کاتولیک‌های جهان اهل آرژانتین است.

کلیساهای پروتستان‌ها نیز از دهه ۱۹۸۰ جای پایی برای خود در این کشور باز کرده‌اند، و هم اکنون تعداد پیروان آن بیش از ۵/۳ میلیون نفر، یعنی حدود ٪۱۰ از کل جمعیت می‌باشد.
اعضای کلیسای عیسی مسیح قدیسان مورمونی (مورمون‌ها) تعدادشان بالغ بر ۳۳۰۳۰۰ نفر بوده که میزان تمرکز جمعیتی آن‌ها از لحاظ جهانی در این کشور در رتبه هفتم قرار دارد. پروتستان‌های سنتی نیز در این کشور فراوان هستند.

این کشور همچنین موطن یکی از بزرگ‌ترین مسجدها در آمریکای لاتین است که در خدمت جامعه مسلمان بوده، که جمعیت آن بالغ بر ۶۰۰۰۰۰-۵۰۰۰۰۰ نفر (٪۹۳ سنی) تخمین زده می‌شود.

تقریباً ٪۷ آرژانتینی‌ها را می‌توان بدون مذهب یا سکولار فرض نمود.

ورزش در آرژانتین

آرژانتین یکی از قدرت‌های جهانی در ورزش‌های تیمی است. فوتبال رایج‌ترین ورزش آرژانتین می‌باشد، که تیم ملی فوتبال آرژانتین دوبار قهرمان جام جهانی فیفا و یک بار برنده مدال طلای المپیک (و نیز ۱۴ بار برنده جام کشورهای آمریکایی) شده‌است.

هنوز ورزش ملی کشور پاتو است. این ورزش در یک دسته شش تایی با توپ سوار بر اسب انجام می‌شود. همچنین والیبال و بسکتبال نیز در این کشور رایج می‌باشند؛ و تعدادی از بسکتبالیست‌های این کشور در جام ان.بی.ای و لیگ‌های اروپایی بازی می‌کنند، و تیم ملی نیز مدال طلای المپیک را در بازی‌های المپیک آتن برنده شد.
آرژانتین همچنین یکی از تیم‌های رده بالای جهانی در اتحادیه راگبی آرژانتین را دارد و ورزشی نمونه برای جوانان طبقه متوسط در کل کشور می‌باشد.
دیگر ورزش‌های رایج شامل هاکی میدانی (ورزش درجه یک زنان)، گلف، و قایقرانی است. آرژانتین تعدادی بازیکن رده بالای چوگان و یک تیم ملی دارد که از لحاظ تاریخی قویترین نوع در دنیا بوده‌اند.

ورزش‌های موتوری نیز در آرژانتین به‌خوبی عرضه می‌شوند، ضمن آن مسابقات تورسمو کارترا و ۲۰۰۰ تی سی، معروف‌ترین نمونه مسابقات اتومبیل‌رانی هستند. مردم سراسر کشور از این مسابقات لذت می‌برند. رالی آرژانتین بخشی از رالی قهرمانی جهان می‌باشد (فعلاً در ایالت کوردوبا برگزار می‌شود). در مسابقات فرمول-۱، کشور یک قهرمان جهانی (خوآن میگوئل فانجیو، با پنج بار قهرمانی)، و دو نفر نائب قهرمان (فرولان گونزالس و کارلوس روتمن، هر کدام یکبار) داشته‌است.

مشاهیر جهانی آرژانتینی در ورزش عبارت‌اند از دیگو مارادونا و قهرمان ۵ دوره مسابقات فرمول-۱ خوآن مانوئل فانجیو هستند.

دیگر شخصیت‌های ورزشی این کشور عبارت‌اند از آلفردو دی استفانو، آمادیو کاریزو، و گابریل باتیستوتا در ورزش فوتبال؛ گولرمو ویلاس، گابرییلا ساباتینی، و دیوید نعلبندیان در تنیس؛ روبرتو دی ویسنزو و آنجل کابررادر گلف؛ مانو جینوبیلی و آندرس نیسیونی در بسکتبال؛ لوسیانا آیمار در هاکی میدانی؛ هوگو پورتا و آگوستین پیشوت، خوآن هرناندز، فلیپه کنته پومی، ماریو لدسما و دیگر بازیکنان معروف بین‌المللی در آتحادیه راگبی، بوکسبازان، پاسکوال پرز و کارلوس مونزیون؛ خانواده‌های هوگوی و نوویلو آسترادا از بازیکنان چوگان، و افراد دیگر از آن جمله می‌باشند.

غذای مردم آرژانتین

سبک غذای آرژانتین تحت تاثیر سبک غذای اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه، و دیگر کشورهای اروپایی قرار گرفته و نیز بسیاری از غذاهای این کشورها همچون کیک، کالباس، و دسرهایی که در رژیم غذایی آن کشورها معمول است. آرژانتین دارای گونه گسترده‌ای از غذاهای فیبردار است که از جمله عباتند از: «پیراشکی گوشت»، نوعی خوراک کماج؛ «لوکرو»، ترکیبی از ذرت، لوبیا، گوشت، کالباس، پیاز، و کدوقلیانی، و «چوریزو»، کالباس ادویه دار با پایه گوشت.

کباب آرژانتینی، «آسادو»، یکی از معروف‌ترین غذاها در آرژانتین است و شامل انواع مختلف گوشت است، در میان آن‌ها «چوریزو»، نان قندی، سیرابی خوک، و کالباس سرخ (خونی) هستند.

ساندویچ‌های کوچک، ساندویچز دمیگا، نیز از غذاهای رایج می‌باشند. آرژانتین به عنوان یک تولید کننده مهم شراب می‌باشد. همچنین، یک رسم رایج در میان آرژانتینی‌ها نوشیدن چای برگ راج است. دلسه(دلچه) یک نوع کارامل شیرین متداول در این کشور می‌باشد.


سیاست در آرژانتین

دیکتاتورهای نظامی آرژانتین، بین سال‌های ۱۹۷۶-۱۹۸۳ دست به قتل‌های سیاسی گسترده‌ای زدند. مادربزرگان داغدیده این قتل‌ها تا مدت‌ها هم‌چنان همه هفته در میدان "ماه مه" بوئنوس آیرس، برای گرفتن خبر از وضع فرزندان و نوه‌های خود جمع می‌شدند.

ژنرال خورخه ویدلا رهبری حکومت نظامی آرژانتین بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۱ را برعهده داشت و از او به عنوان طراح اصلی جنگ کثیف و مسئول کشتار و ناپدید شدن هزاران نفر نام برده می‌شود. بیشتر از سی هزار نفر از مخالفان چپگرا در این ماجرا که جنگ کثیف نام گرفته کشته یا ناپدید شدند. خورخه ویدلا بعداً در دادگاه به جرم جنایت علیه بشریت به حبس ابد محکوم شد.

اوا پرون از رهبران آرژانتین بود که کمک شایانی به مردم فقیر این کشور کرد و شخصیتی بسیار محبوب بود.

اقتصاد آرژانتین در پی بحران پولی و اقتصادی سال ۲۰۰۲ در حال فروپاشی بود اما نستور کیرشنر، رئیس جمهوری پیشین آرژانتین که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ ریاست جمهوری این کشور را برعهده داشت موفق شد همه‌ی بدهی آرژانتین، مبلغ ۹٫۵ میلیارد دلار، را به صندوق بین‌المللی پول پرداخت کند.

کریستینا فرناندز د کیرشنر، همسر نستور کیرشنر، برای نخستین بار در سال ۲۰۰۷ میلادی به عنوان جانشین همسرش موفق شد به کاخ ریاست جمهوری راه یابد. در سال ۲۰۱۱ نیز وی با اکثریت آرا در سمت خود ابقا شد. بر طبق قانون اساسی آرژانتین، رئیس‌جمهور اجازه ندارد برای سومین بار در انتخابات شرکت جوید، اما حزب کیرشنر در صدد است که با تغییر قانون اساسی راه را برای انتخاب وی، برای سومین بار فراهم کند که این امر اعتراضات گسترده‌ای را در کشور به دنبال داشته است.

نکات خواندنی درباره آرژانتین

• آرژانتین اولین کشور ملی مستقل در نیمکره جنوبی بوده‌است.
• دانشگاه ناسیونال کوردوبا دومین دانشگاه پرسابقه در آمریکای جنوبی است.
• پنج نفر آرژانتینی مختلف جایزه نوبل را (در رشته‌های شیمی، پزشکی و صلح) برده‌اند.
• شهر لاپلاتا اولین شهر در آمریکای لاتین بوده که صاحب روشنایی‌های برق در خیابان‌های خود شده‌است.
• تراموا در این شهر، اولین مترو احداث شده در نیمکره جنوبی بوده است.
• شهر مندوزا یکی از ۸ مرکز اصلی تولید شراب در دنیا است.
• آرژانتین بیش‌ترین مصرف گوشت قرمز را در دنیا دارد.
• اولین شخص متولد شده در قاره جنوبگان امیلیو پالما، در پایگاه اسپرانزا، یک شهروند آرژانتینی بود.
• اولین شخص غیر اروپایی که به عنوان پاپ٬ رهبر کاتولیک‌های جهان می‌شود پاپ فرانسیس آرژانتینی است.