هر مکلف عاقل و بالغ پس از اینکه برای رفتن به حج، مستطیع (اعم از  استطاعت مالی (خرج سفر را داشته باشد) و بدنی (توانایی جسمی داشته باشد) و طریقی (راه باز باشد) شد، حج بر او مستقر می شود.

مجازات یا عفو، تنها به دست خداوند است. زیرا آفرینش و حاكمیّت تمام هستى در دست اوست.

قرآن کریم همواره حکمت را موضوعی الهی و مقدس می‌داند. در شانزده مورد دهنده حکمت خداست و در یک مورد هم که به صورت فعل مجهول به کار رفته (و من یۆتی الحکمة) مشخص است که دهنده حکمت خداست.

گویند حضرت آدم نشسته بود، شش نفر آمدند، سه نفر طرف راستش نشستند و سه نفر طرف چپ.

ضمنِ تدبّر در رفتار پیامبران (علیهم السلام) با مخالفان خود، در می‌یابیم؛ آن عزیزان، با توجّه به آیه ی شریفه ی (ادْعُ إِلی سَبیلِ رَبِّک بِالْحِکمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِی أَحْسَن ...) از سه روشِ عمده ی حکمت، موعظه و جدال احسن در تبیینِ علمی و ذهنیِ معارفِ الهی بهره می‌گرفتند.

به هر كس دانش و حكمت داده شد، خیر و بركت فراوان داده شده است، نه "خیر مطلق" زیرا خیر و سعادت مطلق تنها در دانش نیست، بلكه دانش تنها یكى از عوامل مهم آن است.

از دیدگاه قرآن معرفت شهودی و عرفانی که جایگاه حقیقی آن «قلب» آدمی است، نیازمند بستر و زمینه مناسب است. بذر معرفت و شهود در قلب های آماده و روح های پاک رشد می کند. در این مطلب به برخی از این عوامل اشاره می کنیم.