استان اصفهان در خود آثار تاریخی فراوانی دارد که نشان از فرهنگ بالای ایرانی است چنانچه وقتی به میدان نقش جهان قدم می گذاریم پیاده روی در این میان به هر ایرانی حس غرور و عظمت می دهد تا به خود ببالد که گذشتگانش برای فرهنگ و تاریخ کشور خود چه کرده اند و چه آثار فاخری را بر جای گذاشته اند.
اما میدان نقش جهان با همه عظمتی که دارد درون خود آثار و بناهایی پنهانی دارد که آنها نیز خود کارگاهی از علم، دانش و تکنولوژی را شامل می شود، بناهایی که چشم هر گردشگری را به خود جلب و آنها را میخ کوب می کند.
در همین بازار عصارخانه ای قرار گرفته که به نام عصارخانه شاهی معروف است و پنهان در میان مغازه های طلا فروشی بر عظمت و زیبایی خود می بالد، عصارخانه ای که هنوز با وجودی که ۴۰۰ سال از عمرش می گذرد رنگ و بوی خاص خودش را دارد.
معماری عصارخانه شاهی اصفهان در یک طبقه با ارتفاع حدود ۱۱ متر است و سه فضای گنبدی شکل با مقطع کجاوه ایجاد شده که سقف‌ها به سبک طاق و چشمه و نورگیرهای سقف، روشنایی عصارخانه را تأمین می‌کنند، دلیل ساخت سقف گنبدی شکل به دلیل خنک نگه داشتن محل برای نگه‌داری روغن موجود در عصارخانه بوده است.
اما در خصوص فضای اصلی این عصارخانه نیز باید گفت: آن اندازه مساحت این عصارخانه وسعت داشته است که هم اکنون بازار طلا فروشها در گذشته بخشی از فضای اصلی این عصار خانه بوده است.
بخش شرقی عصارخانه در دو طبقه ساخته شده است که طبقه بالایی آن با نام گرم‌خانه معروف است از آنجا به منظور پاک کردن و بو دادن دانه‌های روغنی استفاده می‌شده است.
لادن عبد ادامه داد: این سنگ بر رویش یک چهارمتری قرار می گرفته و شتر نر آن را به حرکت در می آورد و دانه آسیاب شده را تبدیل به خمیر می کردند که به این خمیر گله گفته می شد.
وی ادامه داد: این گله ها را پس از آن در درون سبدهایی می ریختند که از جنس خاصی است و خاصیت دستگاه فیلتر را دارد که به آن سبدها کپی می گفتند و پس از آن این کپی ها تحت فشار قرار می گرفت.
عبد ادامه داد: البته به کپی و گله که با یکدیگر باشد غالو گفته می شود که این غالوها را درون پاچال قرار می دادند و شیارهای اطراف پاچال را نیز با تیرک های مخصوص می بستند تا غالوها درست تحت فشار قرار گیرد و بعد از آن یراق بزرگ روی تخته خانه قرار می گرفت.
عبد در خصوص اینکه چرا به این عصارخانه، عصارخانه شاهی می گفتند نیز بیان داشت: چون این عصارخانه در حوزه دولتخانه شاه بوده به این نام معروف و توسط دولت اداره می شد.
این عصارخانه در گذشته زیربنایی نزدیک به یک هزار و ۸۰۰ متر داشته که در حال حاضر تنها ۳۸۰ متر آن باقی مانده است.
