اگر فرد بالغی دو علامت اصلی بیماری ایدز را همراه با یكی از نشانه‌های فرعی داشته باشد، به شرطی كه برای نقص سیستم ایمنی بدنش علت مشخصی مانند سوء‌تغذیه شدید و سایر علل شناخته شده وجود نداشته باشد، مبتلا به ایدز است.
علائم اصلی این بیماری شامل كاهش وزن بیشتر از ده درصد و اسهال مزمن بیش از یك ماه است. نشانه‌های فرعی آن سرفه پایدار به مدت بیش از یك ماه و عفونت پوستی همراه با خارش و تبخال‌های زونایی است. مجموعه این علائم در نتیجه نقص سیستم ایمنی بدن انسان و رشد عفونت‌های فرصت طلب ایجاد می شوند.دكتر افهمی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری ، چگونگی استقرار بیماری ایدز در بدن انسان را شرح می‌دهد.
به گفته وی، سه تا شش هفته پس از ورود ویروس به بدن علائم سرماخوردگی معمولی به صورت تب، گلودرد، بزرگی غدد لنفاوی، درد مفاصل و عضلات، سردرد، ضعف و بی‌حالی، بی‌اشتهایی، كاهش وزن، تهوع و استفراغ، اسهال و گاه ضایعات جلدی بروز می كند. این دوره بدون درمان پس از گذشت یك تا سه هفته خود به خود بهبود پیدا می كند.
خطرناك ترین مرحله بیماری، دوره بدون علامت HIV است.ویروس هشت تا ده سال بدون ایجاد هیچ علامت بالینی مشخصی در بدن شخص باقی می‌ماند. شخص به ظاهر سالم در این دوره بیماری را به سایرین منتقل می كند. بسیاری از افراد آلوده به ویروس HIV، بدون اطلاع از آلودگی خود در دوره بدون علامت، تعداد زیادی از افراد در معرض خطر را آلوده می كنند. در این مرحله، تشخیص تنها از طریق بررسی‌های آزمایشگاهی انجام می شود.
در مرحله آخر، بیماری ایدز با عوارضی مانند اسهال بیش از یك ماه، تب طولانی، كاهش وزن بیشتر از ده درصد، تعریق شبانه، خستگی و بی حالی، بزرگی غدد لنفاوی و عوارض عصبی چهره اصلی خود را نشان می دهد.
در مرحله نهایی، این ویروس مرگبار به تماشای قربانی خود می نشیند و فردی كه دچار ضعف سیستم ایمنی شده با یك عفونت ساده می میرد.عوامل متعددی باعث تسریع بروز مرحله فعال بیماری ایدز می شود؛ ازجمله، برخی عفونت‌های میكروبی و ویروسی، تغذیه بد، استفاده از مواد مخدر و الكل، و استرس زیاد.
