عوامل مختلفی از جمله مسایل روحی روانی، نوع تغذیه، تحرک، شرایط آب‌وهوایی، سن، بسیاری از داروها و بعضی از بیماری‌ها می‌توانند در کاهش یا افزایش میل جنسی در مردان و زنان تاثیرگذار باشند. بسیاری از گیاهان نیز با توجه به مواد موجود در آنها می‌توانند برای کاهش یا افزایش این میل موثر باشند. البته قدرت گیاهان از این نظر یکسان نیست و مواد موثر و میزان مصرف آنها در این اثر دخالت دارد.
در این مقاله به چند گیاه افزایش‌دهنده میل جنسی در مردان و زنان و یک داروی گیاهی که فقط در خانم‌ها باعث افزایش میل‌جنسی و برطرف‌کردن بی‌میلی و سردمزاجی می‌شود، اشاره می کنم.
۱. دارچـیـن
دارچین پوست درختی بسیار معطر است. دارچین را از زمان‌های قدیم به عنوان دارو و غذا استفاده می‌کردند و در حال حاضر از پرمصرف‌ترین ادویههای معطر جهان است. خواص مهم دارچین شامل آثار ضددرد، ضدمیکروب، ضدتهوع، ضداسهال، ضدهیستامین، کاهش‌دهنده پرفشاری خون، کاهش‌دهنده چربی خون، محرک و مقوی معده و چند اثر ارزنده دیگر است. یکی از خواص دارچین به دلیل طبیعت گرم آن، افزایش‌دهنده قوای جنسی است.
دارچین به صورت پودر می‌تواند به اشکال مختلف مصرف شود. مقدار مصرف معمولی و بدون ضرر آن تا ۴ گرم در روز است و بهتر است در ۲ یا ۳ نوبت مصرف شود. مصرف مقدار زیاد آن باعث بی‌خوابی و حرکت تند قلب می‌شود. پودر دارچین را باید در ظروف شیشه‌ای رنگی یا فلزی نگهداری کرد و در آنها را محکم بست تا رایحه آن از بین نرود. همچنین باید آن را از محل گرم و نور آفتاب حفظ کرد چون باعث کاهش و تخریب رایحه آن شده و از آثار آن کاسته می‌شود.
۲. زنـجبـیـل
زنجفیل یا زنجبیل ریزوم نوعی ریشه گیاهی است که به‌صورت متورم و گره‌دار است. زنجفیل به دو شکل تازه و خشک در بازار وجود دارد و گاهی نوع خشک آن را آسیاب و پودر می‌کنند. زنجفیل طبیعت گرمی دارد و مزه آن تند و سوزاننده است و دارای رایحه‌ای قوی و خوش‌بوست. زنجفیل از قدیم به‌خصوص در نواحی شرقی دنیا به‌وفور به‌عنوان معطرکننده غذاها، داروها و به عنوان یک گیاه دارویی مهم استفاده می‌شده و امروزه یکی از پرمصرف‌ترین گیاهان دارویی و غذایی است. آثار مهم زنجفیل شامل خاصیت ضدتهوع و استفراغ قوی، ضداکسیدان و ضدسرطان، کاهش‌دهنده چسبندگی پلاکت‌ها (رقیق‌کردن خون)، هضم‌کننده، محرک و مغذی معده، ضدمیکروب، کاهش‌دهنده کلسترول، معرق، صفراآور و چند اثر مهم دیگر است. یکی از آثار زنجفیل، افزایش قوای جنسی است. مصرف زنجفیل، تا روزی ۳ گرم بلامانع است که می‌توان آن را در ۲ یا ۳ نوبت استفاده کرد. مصرف بیش از حد زنجفیل باعث تحریک مخاط‌ها می‌شود و ممکن است به روده و معده آسیب برساند.
افرادی که داروهای قلبی و ضدانعقاد خون مصرف می‌کنند باید با احتیاط از زنجفیل استفاده کنند. به تازگی یک محصول استاندارد و صنعتی به نام قطره «آرومین» از زنجفیل به بازار ارائه شده که در داروخانه‌ها موجود است و بدون نسخه در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد. این قطره را می‌توان روزی ۱ تا ۳ نوبت و هر نوبت ۴۰ قطره در آب یا مایعات دیگر رقیق و مصرف کرد. همچنین می‌توان آن را در چای یا غذا هم مورد استفاده قرار داد.
۳. فـلفـل (سبز یا قرمز)
فلفل‌سبز گیاهی است که از میوه‌های آن استفاده می‌شود. فلفل قرمز نیز همین گیاه و میوه است که با گذشت زمان و پس از رسیدن کامل فلفل‌سبز تغییر رنگ می‌دهد و کم‌کم قرمز می‌شود. فلفل از ادویههای تند بسیار پرمصرف دنیاست که نقش مهمی در تغذیه دارد و مخصوصا در قسمت‌های شرقی جهان مورداستفاده قرار می‌گیرد. به غیر از مصرف خوراکی، داروهایی نظیر شمع‌های طبی و پمادهایی از فلفل تهیه می‌شود که به عنوان ضددردهای اسکلتی مصرف زیادی دارد. مهم‌ترین آثاری که تاکنون در مورد فلفل مطالعه و به اثبات رسیده است شامل آثار ضددرد، رقیق‌کننده خون (افرادی که خونشان غلیظ است)، ضدمیکروب، ضدسرطان، آنتی‌اکسیدان، ضدنفخ و اسپاسم، ضدتب، محرک گردش خون، معرق، محرک و مقوی معده، هضم‌کننده غذا، اشتهاآور، کاهش‌دهنده چربی خون و آثار دیگر است. با توجه به طبیعت گرم قابل‌توجه، فلفل دارای اثر افزایش قوای جنسی است و جزو ادویههای محرک محسوب می‌شود.
مصرف فلفل درحد خوراکی بدون عارضه است و فقط ممکن است بعضی‌ها به آن حساسیت داشته باشند. مصرف بیش از اندازه فلفل ممکن است باعث التهابات غشای مخاطی روده و معده شود.
۴. پنـج انـگشـت
یک داروی گیاهی که در زنان باعث افزایش قوای جنسی، جلوگیری از بی‌میلی و سردمزاجی می‌شود، قطره ویتاگنوس (Vitaxnus) است که به شکل قرص هم ارائه شده است. این دارو از گیاه پنج انگشت (Vitex agnus – castus) تهیه شده و به صورت قطره یا قرص مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو در درمان سردمزاجی زنان از مصرف بالایی برخوردار است.
آثار مهم این قرص و قطره شامل آثار رفع اختلالات قاعدگی، رفع اختلال‌های یائسگی، موثر در کیست‌های رحم و تخمدان، موثر در فیبروم، جلوگیری از تنبلی تخمدان، موثر در بعضی ناباروری‌ها، موثر در رفع آکنه و جوش صورت خانم‌ها و انواع دیگر مشکل‌های زنان است که مربوط به اختلال‌های هورمونی است. ویتاگنوس با عمل تنظیم هورمون‌ها علاوه بر آثار ذکرشده می‌تواند در بی‌میلی و سردمزاجی خانم‌ها موثر باشد. این داروی گیاهی به دو شکل قرص و قطره تهیه شده و دارای آثار یکسانی است. ویتاگنوس در تمام داروخانه‌های ایران و بدون نسخه به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود. اطلاعات لازم در راهنمای همراه دارو ارائه شده است.
گیاهان دیگری که در افزایش قوای جنسی می‌توانند موثر باشند شامل: انار، انجیر، پسته، خرما، جوز بویا، کنجد، نخود، نارگیل، برنج، شاهی و خارخسک هستند.
