طبق آخرین دستاوردهای پژوهشگران  منفعت اهدای خون بر  سلامت قلب تاکید شده است. شخصی که خون اهدا کرده است  درمقایسه با اشخاص دیگر کمتر دچار سکته قلبی، بیماری دیابت و بسیاری از بیماریهای خطرناک دیگر می شود.

نتایج یک بررسی ویژه محققان آلمانی نیز نشان می دهد که اهدای خون، ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را در افراد چاق کاهش می دهد.

نتایج مطالعه دیگری در فنلاند نیز تأیید می کند، مردانی که خون اهدا می کنند ۸۸ درصد کمتر از دیگران دچار حمله قلبی می شوند. اما چگونه؟ با اهدای خون، خون رقیق تر و فشار آن کمتر می شود در نتیجه قلب راحت تر خون را پمپاژ می کند. اهدای یک واحد خون میزان آهن آن را کاهش می دهد. اگر چه آهن ماده معدنی لازم است و در اکسیژن رسانی خون نقش مهمی دارد اما بالا بودن میزان آن ممکن است باعث مسمومیت شود.

آهن زیاد می تواند مشکل جدی برای بدن به وجود آورد. میزان آهن خون مردان نسبت به زنان که هنوز یائسه نشده اند، بیشتر است. بنابراین در ۲۵ سالگی که میزان آهن و خطر حمله قلبی در مردان افزایش پیدا می کند، می توان با اهدای خون میزان آهن را کنترل کرد.

شرایط اهداء خون

براي آنكه شما بتوانيد خون خود را اهدا كنيد بايد واجد شرايطي باشيد كه بواسطه آن ؛اهداي خون؛نه براي سلامتي بدن شما عوارضي داشته باشد و نه براي فردي كه قرار است خون شما به وي تزريق گردد.

شرايط عمومي اهداي خون به قرار زير هستند:

1 - ارائه كارت شناسايي عكس دار توسط داوطلب اهداخون

2-حداقل سن 17 سال و حداكثر 65 سال. چنانچه اولين نوبت اهدا خون مي باشد حداكثر سن جهت اهدا 60 سال است.

3-حداقل وزن 50كيلو گرم.

4-رعايت فاصله زماني حداقل 8 هفته بين دو نوبت اهداي خون؛با اين شرط كه دفعات اهدا ي خون از 4 بار در سال تجاوز ننمايد.البته بهتر است آقايان با فواصل 3 ماهه ؛و خانمها با فواصل 4 ماهه نسبت به اهداي خون اقدام نمايند.

5- تندرستي ؛بدان معني كه علاوه بر احساس سلامتي؛توانايي انجام فعاليتهاي معمول زندگي خود را داشته باشيد.خوب است بدانيد ؛كه در رابطه با اهداي خون؛حتي يك فرد ديابتي يا مبتلا به پرفشاري خون ؛كه بيماري وي تحت كنترل و در سير درمان قرار داشته باشد نيز تندرست محسوب مي شود.

-اهداكنندگان طي 6-4 ساعت قبل از اهداي خون ،غذاميل كرده باشند.

- اهداكنندگان مراجعه به دندانپزشكي نداشته باشند.

- اهداكنندگان مبتلا به سرماخوردگي ياگلو درد نباشند.

- اهداكنندگان طي يكسال گذشته بستري در بيمارستان يا جراحي نداشته باشند.

-اهداكنندگان طي يكسال گذشته تزريق خون ،واكسيناسيون يا تزريق هورمون رشد نداشته باشند.

درصورتيكه اهداكنندگان از دارويي استفاده مي كنند در رابطه با موارد زير با پزشك مشورت كنند:

*چه دارويي و به چه علت مصرف كرده ايد؟

*آيا دوره كامل دارو را مصرف كرده ايد؟

*چه زماني مصرف دارو به پايان رسيده است؟

*آيا آسپرين يا داروي حاوي آسپرين مصرف كرده ايد؟چه زماني ؟

*آيا داروهاي آنتي بيوتيك خوراكي يا تزريقي مصرف نموده ايد؟

-اهداكنندگان طي يكسال گذشته حجامت ،خالكوبي ،الكتروليز طب سوزني يا سوراخ كردن گوش يا آندوسكوپي نداشته باشند.

-در صورتيكه مبتلا به بيماري خاص مثل قلبي -عروقي، مغزي -نخاعي، گوارش، تيروئيد، خوني، متابوليك، كليوي، ريوی، اتوايميون، ديابت، روماتيس، تب روماتيسمي و اختلالات انعقادي مي باشيد با پزشك مشورت فرمائيد.

- درصورتيكه طي يكسال گذشته سفر به مناطق مالاريا خيز داشته ايد بمدت يك سال از اهداي خون معاف مي باشيد.

-اهداكنندگاني كه طي 12 ماه گذشته تشخيص سوزاك يا سيفليس براي آنها داده شده است، از اهداي خون بمدت 12 ماه معاف هستند.

-درصورتيكه رفتارهاي مخاطره آميزداشته ايد(روابط جنسي پرخطر-اعتيادتزريقي -اقامت در زندان )با پزشك مشورت نمائيد.

مراحل اهداي خون

1- ثبت نام: شامل ثبت مشخصات فردي شما نظير نام,سن,مليت,آدرس و...

2-غربالگري پزشكي: شامل مصاحبه پزشك و انجام معاينات ساده(اندازه گيري وزن,فشار خون,نبض و درجه حرارت بدن) با هدف تاييد صلاحيت پزشكي شما براي اهداي خون.

در اينجا پرسش هايي از طرف پزشك,در مورد تاريخچه سلامتي و بيماري هاي قبلي شما مطرح مي شود كه پاسخگويي دقيق و صحيح به اين سئوالات , منجر به ارتقاي سلامت خون هاي اهدايي و حفظ سلامت خود شما , در حين اهداي خون خواهد گرديد.

3- آزمايشات كم خوني و غلظت خون: با نظر پزشك مستقر در واحد اهداي خون,آزمايشات ساده اي براي اندازه گيري هموگلوبين خون شما و همچنين غلظت آن انجام مي گيرد.

4- خودحذفي: در اين مرحله شما از طريق مطالعه جزوات ويژه خود حذفي و راهنمايي هاي پزشك معاينه,از مواردي كه سلامت خون و فرآورده هاي خوني را به خطر مي اندازد مطلع خواهيد شد تا در صورت هرگونه شكي در مورد سلامت خونتان,از اهداي خون انصراف نماييد.

5- خونگيري : شامل استريل كردن ناحيه چين آرنج مي باشد. كل مرحله خونگيري از زمان خوابيدن شما روي تخت تا خارج كردن سوزن خونگيري , حدود 10 تا 20 دقيقه طول مي كشد.

6- نيرو بخشي : شامل دقايقي استراحت همراه با مراقبت كادر پزشكي از شما و پذيرايي مختصر با آب ميوه و شيريني است.

توصيه هاي پس از اهداي خون

اهدا كننده گرامي, اكنون شما به جامعه نيكو كاران و ايثار گران هميار سازمان انتقال خون ايران پيوسته ايد. كسب فيض معنوي ,اجر اخروي و تقويت روحيه نوعدوستي را به شما تبريك مي گوييم.خواهشمند است براي حفظ سلامتي خود به توصيه هاي پزشكان و كارشناسان ما توجه كنيد:

• بعد از اهداي خون به مدت 10 تا 15 دقيقه بر روي تخت خونگيري استراحت كنيد . به راهنمايي هاي كارشناسان ما توجه داشته , قبل از اجازه ايشان از تخت خونگيري بلند نشده و محل خونگيري را ترك نكنيد.

• به هنگام بلند شدن, از تخت بعنوان تكيه گاه استفاده نكنيد و با تكيه بر دستي كه از طريق آن خون اهدا كرده ايد بلند نشويد. همكار ما براي بلند كردن شما از روي تخت به شما كمك مي كند.

• بعد از استراحت, پذيرايي مختصري با شربت و شيريني انجام مي شود كه اولاً با تطابق بدن شما با حجم خوني كه اهدا كرده ايد كمك مي كند و دوم آنكه بعد از اهداي خون, باعث توقف بيشتر شما براي دقايقي ديگر , در محل خونگيري مي شود . كه زماني مناسب براي مراقبت هاي پزشكي و انتقال توصيه هاي بهداشتي توسط كارشناسان ما به شما فراهم مي سازد.

• بعد از اهداي خون مي توانيد بلافاصله به كار و زندگي روزمره خود برگرديد و حتي مي توانيد فعاليتهاي بدني روزانه , نظير پياده روي را نيز انجام دهيد. منوط به آنكه تا 24 ساعت به دستي كه از طريق آن خونگيري انجام شده است, فشار وارد نكنيد و از انجام كارهاي سنگين و بلند كردن اجسام سنگين بپرهيزيد , تا ناحيه سوزن دچار كبودي و يا خونريزي نشود.

• تا 24 ساعت اقدام به انجام ورزش (بغير از پياده روي) و تمرينات بدني سنگين نكنيد.

• در صورتيكه خلبان و خدمه پروازي هواپيماهاي مسافري ،خلبانان و خدمه پروازي جنگي ،رانندگان جرثقيل و كليه وسايط نقليه سنگين و غواصان ،كسانيكه در آتش نشاني كارمي كنند ،ورزشكاراني كه ورزش سنگين وحر فه اي انجام مي دهند ،افراديكه از نردبان بالا ميروند يا در ساختمانهاي مرتفع روي داربست كارمي كنند،رانندگان قطار و كوهنوردان بايدحداقل 24-12 ساعت بين اهداي خون و برگشت به كار و شغل شان فاصله باشد.

• تا چند ساعت, برچسبي را كه در محل ورود سوزن خونگيري زده شده است بر نداريد .

• در طي 24 ساعت آينده و بويژه 2 ساعت اول , مايعات بيشتري صرف كنيد.

• بعد از اهداي خون , مصرف اضافي هيچ گونه مواد غذايي مكمل و مقوي ضرورت ندارد, و حجم و سلولهاي خون شما بطور خودكار جايگزين مي شود. بهر حال در صورتي كه تمايل داريد سلولهاي خوني شما سريعتر جبران شود, مصرف محدود قرص هاي حاوي تركيبات آهن و ويتامين ث در طي روزهاي بعد از اهداي خون , با مجوز پزشك مستقر در واحد اهداي خون و با ميزاني كه ايشان تعيين مي كند, بلامانع است. بايد دانست كه حجم مايع خون اهدايي شما در طي 24 ساعت , و تعداد گلبولهاي قرمز خون شما نيز حداكثر در عرض 2-4 هفته , توسط بدن شما جبران مي شود.

• اگر سيگاري هستيد , حداقل تا يك ساعت پس از اهداي خون سيگار نكشيد.

• ممكن است بعداً مقداري كبود شدگي جزئي در ناحيه ورود سوزن ايجاد شود , كه بدليل جمع شدن اندكي خون, در بافت هاي اطراف محل خونگيري مي باشد . جاي نگراني نيست چون اين كبودي در عرض 2-3 روز ,خودبخود بر طرف خواهد گرديد .

• اگر از محل خونگيري , هر گونه خونريزي مشاهده گرديد, كافي است دست خود را بالا نگه داشته و به كمك يك گاز استريل و يا پارچه هاي تميز و با نيروي برآمدگي گوشتي كف دست خود به آن فشار آوريد , تا خونريزي متوقف شود. در صورت ادامه يافتن خونريزي , به پايگاه اهدا خون مراجعه كنيد.

• اگر در طي روز يا روزهاي بعد, در ناحيه ورود سوزن خونگيري دردي احساس كرديد, در صورت نياز مي توانيد مسكن هاي معمولي نظير استامينوفن و يا بروفن استفاده كنيد( بروفن را با شكم خالي مصرف نكنيد). اگر درد شديد بود به پايگاه انتقال خون مراجعه كنيد.

• اگر در طي 2 هفته پس از اهداي خون ,‌دچار هر نوع بيماري عفوني شديد, حتماً به پايگاه انتقال خون اطلاع دهيد.شايد لازم باشد تا از ورود خون اهدايي شما به چرخه مصرف خون جلوگيري شده و يا آزمايشات تكميلي بطور رايگان توسط سازمان انتقال خون بر روي خون شما انجام شود.

• اگر در طي 6 ماه پس از اهدا خون, دچار يرقان و يا هر نوع بيماري عفوني منتقله از راه خون و تماس جنسي نظير ايدز, سيفليس و... شديد , حتماً پايگاه انتقال خون را در جريان قرار دهيد.

• عده اي از اهدا كنندگان , در مورد كاهش وزن بواسطه اهداي خون سئوال مي كنند.بايد دانست كه با اهداي خون, تا نيم كيلو گرم از وزن بدن بطور موقت كم مي شود كه مربوط به حجم خون اهدا شده است و اين كاهش خفيف وزن  بلافاصله با مصرف آبميوه و شيريني و يا مصرف غذا در همان روز جبران مي شود.

• بر روي خون اهدايي شما به طور روتين آزمايشاتي با هدف رديابي بيماري هاي منتقله از راه خون , نظير ايدز, هپاتيت,سيفليس و... نيز تعيين گروه خوني انجام مي شود , و نتيجه حاصله , در قالب كارت خون , به آدرس شما ارسال مي شود. لطفا در مراجعه هاي بعدي خود به پايگاه هاي اهداي خون, كارت خون قبلي خود را بهمراه بياوريد و در صورتي كه به هر دليلي كارت خون به دست شما نرسيد,حتماً با پايگاه اهداي خون تماس بگيريد, تا در صورت لزوم, كارت المثني صادر شود.