اگر بخواهید دو کلمه NISSAN و MOTOR SPORT را به‌صورت مخفف در آورید، چه لغتی را انتخاب می‌کنید؟مدیران نیسان درست 30 سال پیش با چنین پرسشی روبه‌رو بودند و در نهایت برای جایگزینی عبارت Nissan Motorsport International Limited واژه ساده و جالب NISMO را برگزیدند. نامی‌که از آن سال به مظهر بخش مسابقه‌ای کمپانی مبدل شد و بعدها نیز به نمادی از قدرت و هیجان در عرصه تیونینگ خودروهای جاده‌ای گروه نیسان مبدل شد. Nismo شاید به اندازه M POWER ب‌ام‌و یا AMG مرسدس بنز پر سرو صدا و جنجالی نباشد، اما تاریخچه جالبی دارد که در این شماره به بررسی آن می‌پردازیم.
 

نیسان های مسابقه ای در گذر زمان

پیشینه نیسان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان ژاپن به اوایل قرن بیستم باز  می‌گردد، زمانی که سنگ بنای کمپانی با برند داتسون در سال 1914 گذاشته شد، شاید هیچ‌کس تصور شرکت در مسابقات را با خودروهای ژاپنی را به سر راه نمی‌داد، اما سه دهه بعد و در سال 1936، مهندسان نیسان تصمیم به فرستادن مدلی خاص تحت عنوان داتسون اسپرت NL75 به رقابت‌های محلی ژاپن گرفتند، مسابقه‌ای که لقب اولین رقابت اتومبیلرانی ژاپن را یدک می‌کشید با حضور یوشیسوکه آیوکاوا مدیر عامل وقت کمپانی نیسان در پیست 1.2 کیلومتری تاماگاوا همراه شد و در حالی که مدیر به تماشای رقابت ایستاده بود، پیروزی مسابقه به خودرویی گمنام به نام Ota رسید که در واقع محصول یک مغازه مکانیکی در نزدیکی کاوازاکی بود.

این وضعیت باعث شد تا آیوکاوا دستور ساخت خودرویی مسابقه‌ای را با هدف کسب پیروزی در دومین مسابقه سال به مهندسان بدهد و بدین ترتیب خودرویی به نام «داتسون اسپرت فرمولاوان ماشین» با پیشرانه 750cc مجهز به دمنده هوا (سوپرشارژر) ساخته شد و مدیران نیسان نیز به شدت چشم انتظار لحظه پیروزی این ساخته جدید در برابر Ota بودند، اما Ota در دومین رقابت حضور نیافت و پیروزی به سادگی نصیب داتسون اسپرت شد. در سال‌های بعد جنگ خانمان سوز جهانی دامان ژاپن را گرفت و به‌دین ترتیب نیسان نیز هم‌چون سایر گروه‌های صنعتی این کشور، چند سالی از ساخت و ساز خودرو و شرکت در مسابقات فاصله گرفت.

این وضعیت تا سال 1958 ادامه یافت که نیسان با مدل «داتسون 1000 فوجی» به پیروزی در مسابقات رالی استرالیا دست یافت. رقابتی سخت که با موانع طبیعی زیادی نظیر مسیر‌های ماسه‌ای در بستر رودخانه‌ها همراه بود و در طی آن نزدیک به نیمی‌ از 67 خودرو ثبت‌نامی، از دور رقابت خارج شدند. در نهایت پیروزی به داتسون 1000 رسید که در طول این مسابقه بسیار مقاوم و قابل اتکا ظاهر شده بودند. در نیمه نخست دهه 60، مهم‌ترین اتفاق برای نیسان پیروزی در اولین گرندپری کشور ژاپن در سال 1963 بود. مسابقه‌ای که با حضور رقبای اروپایی نظیر فیات، تریومف و MG برگزار می‌شد و کمتر فردی توقع درخشش برند ژاپنی نیسان/ داتسون را این مسابقه تاریخی داشت. نیسان با مدل تقویت شده FAIRLDAY 1500 که قادر به تولید 80 اسب بخار قدرت بود در این رقابت حاضر شد و توانست در دور تعیین خط رده سوم را از آن خود کند.

در استارت مسابقه نیز تاهارا، راننده این خودرو به پیشتازی دست یافت و تا پایان از رده برتر خود در مقابل تریومف TR4 پر ادعا دفاع کرد.این پیروزی در مقابل 200 هزار تماشاگر حاضر در پیست، موجی از امیدواری را به آینده صنعت خودروسازی ژاپن به وجود آورد. تنها چهار سال بعد، نیسان توانست بار دیگر پیروزی خود در مسابقات جایزه بزرگ ژاپن را تکرار کند، این در حالی بود که 80 اسب بخار مدل 1500 جای خود را به 450 اسب‌بخار در سینه مدل R381s داده بود. خودرویی که شاید شایسته لقب اولین مدل تماما مسابقه‌ای نیسان موتور اسپرت باشد. در سال بعد، قدرت خروجی پیشرانه مدل 382 به 580 اسب بخار رسیده بود، خودرویی که در مقابل رقیبی افسانه‌ای نظیر پورشه 917 قدعلم کرد و پیروزی مقام‌های اول و دوم را در کارنامه نیسان موتور اسپرت ثبت کرد.این پیروزی سبب شد که مدیران نیسان چراغ سبز حضور گسترده در مسابقات مختلف دهه 70 میلادی را صادر کنند و در این سال‌ها، خودروهای نیسان و داتسون، به نماد سرعت و قدرت در ژاپن مبدل شده بودند. پیروزی در مسابقات تورینگ با اولین مدل اسکای لاین GT-R و کسب مقام در رقابت‌های رالی سافاری از جمله بزرگ‌ترین موفقیت‌های نیسان در این سال‌ها بود.
 

عرضه نمونه‌های مسابقه‌ای نیسان سیلویا از جمله دیگر دستاوردهای موثر نیسمو بود که باعث اعتلای نام نیسان در جهان اتومبیلرانی شد. در سال 1986 مدیران نیسمو برای اولین بار شرکت در مسابقات استقامت لمانز را امتحان کردند که البته چندان موفقیت آمیز نبود.R85 V علی‌رغم بهره‌مندی از مشخصات فنی خوب و استفاده از پیشرانه‌ای به قدرت 680 اسب بخار نتوانست به رتبه‌ای بهتر از شانزدهم دست یابد. مشخصا در آن سال‌ها تجربه مهندسی نیسان برای رویارویی با پورشه‌های همیشه پیروز در لمانز کافی نبود، اما چند سال بعد و در فصل 1991، این نیسان بود که با مدل جدید اسکای‌لاین  GT-R) R32) توانست در مسابقات 24 ساعت بلژیک خوش بدرخشد و مقام نخست را از آن خود کند. موفقیت بعدی، کسب مقام قهرمانی با نیسان پریمرا در فصل 1999 مسابقات تورینگ قهرمانی انگلستان یا BTCC بود. رانندگان پریمرا موفق شدند تا به 13 پیروزی از مجموع 26 مسابقه دست یابند و فصل را در جداول انفرادی، تیمی ‌و خودروسازی در رده‌های نخست به پایان برند.

نیسمو در تمام این سال‌ها در سری مسابقات تورینگ قهرمانی ژاپن و GT500 حضوری فعال داشت و بارها رده‌های برتر این مسابقات را با مدل‌های مختلف مسابقه‌ای که بر اساس اسکای‌لاین شکل گرفته بودند از آن خود کرد. حضور در مسابقات فرمولا 3 و ایندی کار آمریکا برای نیسمو چندان موفقیت‌آمیز نبود، اما تلاش‌های کمپانی برای کسب مقام در مسابقات رالی سرانجام در سال داکار 2004 نتیجه داد و مدل ویژه‌ای از نیسان پیکاپ توانست به رده چهارم در رتبه‌بندی کلی این مسابقات طاقت‌فرسا دست یابد. در سال‌های اخیر نیز نیسان حضور مداوم در سری مسابقات تورینگ قهرمانی ژاپن و استقامت آسیا و آمریکا را ادامه می‌دهد اما علی‌رغم درخشش بی حد و حصر آخرین نسل GT-R در میان سوپر اسپرت‌های جاده‌ای، نیسان هنوز موفق به کسب قهرمانی فصل با این مدل در مسابقات بین المللی نشده است.

نیسمو خارج از پیست

نیسان سال‌هاست که مجوز فعالیت‌های غیر مسابقه‌ای را برای NISMO صادر کرده است و حالا این بخش از کمپانی به عنوان یک واحد تیونینگ نیمه مستقل، پکیج‌های ویژه تقویت و ارتقاء محصولات نیسان را در سطوح مختلف از تیونینگ شهری تا نمونه‌های کاملا مسابقه‌ای و غیر مجاز برای تردد جاده‌ای ارائه می‌دهد. نیسمو در سطح پایه به ارائه قطعات تیونینگ بدنه، نظیر قطعات آیرودینامیکی فایبرگلاس یا فیبرکربنی می‌پردازد و در مراحل بعدی نیز مجموعه‌های تقویت پیشرانه را عرضه می‌کند. از سوی دیگر بخش مسابقه‌ای نیسمو، از تیم‌های مستقل برای شرکت در مسابقات نیز حمایت می‌کند و نمونه‌های کامل خودروهای مسابقه‌ای را با قیمت نسبتا مناسبی در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. از این رو در سال‌های اخیر، به غیر از تیم‌های اصلی نیسان که به شکل مستقیم توسط NISMO اداره می‌شوند، تیم‌های مستقل بسیاری به استفاده از خودروهای نیسان GT-R در مسابقات مختلف روی آورده‌اند.

 بنابراین می‌توان گفت که نیسمو نیز در این زمینه همچون M POWER، AMG یا حتی رنو اسپرت عمل می‌کند، اما شاید مهم‌ترین تفاوت نیسمو را با واحد‌های موتور اسپرت سایر کمپانی‌ها را باید در یک قالب یک نکته بیان کرد، نیسان بر خلاف مرسدس بنز یا ب‌ام‌و، ساختار و کلاس‌بندی مشخصی را برای عرضه مدل‌های تیونینگ شده نیسمو بر اساس خودروهای تولید سری خود تعریف نکرده است. برای مثال هیچ‌گاه برنامه‌ای برای تولید نمونه نیسمو بر مبنای خانواده ماکسیما، آلتیما و ...تعریف نشده است و ارائه این نمونه‌های تقویت شده و جذاب تنها به صورت موردی برای محصولات اسپرت انجام می‌پذیرد. همین مسئله نیز در عمل باعث عدم شهرت نام NISMO به عنوان شاخه موتور اسپرت نیسان شده است.

تازه ترین های NISMO

هیجان انگیز ترین پروژه نیسمو در ماه‌های اخیر را باید ارائه مدل ویژه خیابانی بر مبنای آخرین مدل‌های GT-R دانست. خودرویی که مدت‌هاست در پیست نوربرگ رینگ آزمایش می‌شود و بر اساس اطلاعات تایید نشده، می‌تواند یک دور این پیست جهنمی ‌را سریع‌تر از هر خودرو دیگری در کلاس خود بپیماید. در واقع اگر شایعات درست باشد، اختلاف زمانی نیسمو GT-R که در حدود دویست هزار دلار قیمت دارد با سوپر اسپرت‌های میلیون دلاری نظیر پورشه 918 اسپایدر یا مک‌لارن P1 کمتر از 10 ثانیه است، که رقم بسیار ناچیزی برای پشت سر گذاشتن یک پیست 20 کیلومتری به نظر می‌رسد.

البته این تنها پروژه اهالی نیسمو  بر اساس پیشرانه خارق العاده GT-R فعلی نیست، مهندسان این بخش چندی پیش اقدام به نصب این پیشرانه تویین توربو بر روی شاسی مدل جوک کردند و حاصل کار مخلوق زشت اما بسیار سریعی بود که توانست در رقابت‌های درگ غیر رسمی، فراری 458 را سکه یک پول کند. به شکل کلی متخصصان نیسمو علاقه فراوانی به پروژه‌های درگ دارند که مثال بارز آن را می‌توان در قول و قرار‌های آن‌ها برای دستیابی به شتاب صفر تا صد 0/2 ثانیه‌ای با GT-R نیسمو دید، اما به غیر از این هم می‌توان موارد فراوانی از سابقه ساخت مدل‌های ویژه مسابقات درگ چهار صد متر را در کارنامه نیسمو یافت. خودروهایی که هم‌اکنون نیز رکورد دار بهترین شتاب در کلاس چهار چرخ متحرک هستند و می‌توانند چهار صد متر را در زمانی کمتر از 8 ثانیه طی کنند.

شاید عجیب‌ترین‌های نیسمو را باید خلق خودرویی مسابقه‌ای بر اساس مدل برقی لیف دانست که البته در واقع جنبه نمایشی و تبلیغاتی داشت. همچنین چندی پیش و در خلال نمایشگاه خودرو آمریکای شمالی، نیسان از مجموعه خودروهای کانسپتی با کد IDX پرده‌برداری کرد که شامل مدل مخصوص تقویت شده NISMO نیز می‌شدند و قرار است ظرف چند سال آینده به تولید انبوه برسند. خودرویی که بر اساس پلت فرم مدل محبوب سیلویا شکل گرفته است و از پیشرانه‌های اقتصادی اما توانمند مجهز به توربوشارژر بهره خواهد گرفت. بر اساس شایعات، تولید این مدل می‌تواند سرآغازی برای حضور دائمی‌محصولات هیجان انگیز NISMO در خیابان‌ها باشد.