در کودکان عوامل محیطی شایعی بر سینوسها تاثیر میگذارند، نظیر حساسیت و آلرژیها و بیماریهایی که کودکان معمولا در مکانهای عمومی، مدرسه، نوشیدن آب از بطری مشترک با دیگران، دود سیگار و آلودگی هوا به آنها مبتلا میشوند.
به این روزنهها، اوستیوم Ostium گفته میشود که به طور طبیعی به مجاری هوایی بازند. انسانها چهار جفت حفره سینوسی دارند که از قرار زیر هستند:سینوس پیشانی، سینوس گونهای، سینوس اتموئید (بین چشمها)، سینوس اسفینوئید (عمیق و بین سینوسهای اتموئید). بیشتر سلولهای سطح داخلی این مجاری موکوس ترشح میکنند. برخی دیگر نیز سلولهای پوششی سنگفرشی و برخی دیگر سلولهایی از سیستم ایمنی بدن هستند.
عفونت سینوسی چیست؟
عفونت سینوسی زمانی رخ میدهد که یک میکروارگانیسم نظیر ویروس، باکتری و یا قارچ در سینوس رشد کرده و روزنههای سینوسی یا همان ostiumها را مسدود میکند. با این انسداد، موکوس و چرک موجود در مجاری سینوسی به سمت گلو و سوراخهای بینی روانه میشود. چنین عفونتی همچنین باعث التهاب میشود که علت آن درگیری سلولهای ایمنی و ورم بافتهای سینوسی است. این ورم خود میتواند منافذ سینوس را مسدودتر کند و باعث درد و ناراحتی بیشتری شود. سینوزیت مخصوصا زمانی اتفاق میافتد که گردهها و آلایندههای محیطی، مجاری بینی را تحریک میکنند. مثل اتفاقی که در تب یونجه میافتد. ترکیبات شیمیایی معلق در هوا، آلایندهها، گردهها و خلاصه انواع گستردهای از ترکیباتی که مخاط بینی و سینوسی را تحریک میکنند میتوانند باعث سینوزیت شوند.
چه کسی به سینوزیت مبتلا میشود؟
به طور کلی افرادی که دارای مشکلات زیر هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونتهای سینوسها قرار دارند: ورم و التهاب غشای موکوسی مجاری بینی ناشی از یک سرماخوردگی،انسداد مجاری سینوسی، تفاوت ساختاری مجاری سینوسی که باعث میشود برخی افراد مجاری باریک تری داشته باشند، پولیپهای بینی، شرایطی که زمینه را برای ایجاد عفونت مساعد میکند، نظیر نقص سیستم ایمنی و یا مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب میکند، مثل داروهای بیماریهای خودایمنی و داروهای کورتونی. در کودکان عوامل محیطی شایعی بر سینوسها تاثیر میگذارند، نظیر حساسیت و آلرژیها و بیماریهایی که کودکان معمولا در مکانهای عمومی، مدرسه، نوشیدن آب از بطری مشترک با دیگران، دود سیگار و آلودگی هوا به آنها مبتلا میشوند. در افراد بزرگسال از مهمترین عوامل رایج برای شروع سینوزیت، ابتلای مکرر به عفونتها و مصرف سیگار هستند.
انواع سینوزیت
سینوزیت حاد: در این سینوزیت علائمیمشابه علائم سرماخوردگی به صورت یکدفعهای ظاهر میشود، مثل آبریزش بینی، گرفتگی بینی و درد صورت که بعد از 10 تا 14 روز همچنان ادامه دارد. سینوزیت حاد معمولا چهار هفته یا کمتر طول میکشد.
سینوزیت نیمه حاد: سینوزیتی که معمولا 4 تا 8 هفته طول میکشد.
سینوزیت مزمن: شرایطی که با ویژگیهای التهاب و احتقان سینوس شناخته شده و هشت هفته یا بیشتر طول میکشد.
سینوزیت عودکننده: حملات مکرر سینوزیت طی یک سال را میگویند.
علائم عفونت سینوس
نشانههای شایع عفونت سینوسها شامل سردرد، مرطوب و نرم شدن بافتهای صورت، احساس درد و فشار در صورت و نیز تب است، هر چند که تب بیشتر در افراد مبتلا به سینوزیت حاد دیده میشود. سایر علائم سینوزیت شامل موارد زیر است:کدرشدن و تغییر رنگ ترشحات بینی، آبریزش بینی و عدم کنترل این آبریزش، گلو درد و خس خس کردن سینه و سرفه مکرر.برخی افراد اظهار میکنند که موقع خواب و یا زمانی که به روی شکم دراز میکشند، سردرد آنها بیشتر میشود. این سردرد به دلیل افزایش فشار بر سینوسها در هنگام دراز کشیدن است. سایر افراد ممکن است درد دندان یا گوش درد، خستگی و یا بوی بد تنفس را تجربه کنند. توجه داشته باشید که آبریزش بینی در افرادی که سینوزیت غیرچرکی دارند، معمولا شفاف و تا اندازهای سفید خواهد بود.
عفونت سینوسها
برای درمان سینوزیتهایی که علت آنها عفونت ویروسی باشد، مصرف آنتی بیوتیک موثر نخواهد بود. در این نوع سینوزیت برای درمان عوارض آزاردهنده نظیر تب و درد میتوان از استامینوفن، دکونژستانها و برخی داروهای دیگر، البته طبق دستور پزشک استفاده کرد. اما اگر علائم و نشانهها بیش از یک هفته ادامه پیدا کرد و درمان با داروها نیز کارساز نبود، عفونت باکتریایی متهم ردیف اول خواهد بود. عفونت سینوسی حادی که در اثر باکتری باشد، معمولا با آنتیبیوتیک قابل کنترل خواهد بود. اما درمان سینوزیت مزمن، نیازمند زمان و مراحل بیشتری است. خیلی وقتها تنها روش رفع آبریزش بینی و عوارض آزاردهنده سینوزیت مزمن، عمل جراحی است. هدف از این عمل جراحی، باز کردن مجاری سینوسی بسته شده است.اما خیلی از افراد برای درمان سینوزیت به آنتی هیستامینها پناه میبرند. واقعیت آن است که مصرف آنتی هیستامین روش توصیه شدهای برای سینوزیت نیست، مگر زمانی که عفونت سینوسی به دلیل آلرژی و حساسیت نظیر حساسیت به گرده گیاهان، گردوخاک و سایر آلرژنهای محیطی باشد. اسپریهای استنشاقی کورتونی نیز از دیگر درمانهای رایج هستند که میتوانند در کاهش التهاب و احتقان بینی موثر باشند. بیشتر اوقات به همراه این اسپریها، قرصهای آنتیهیستامین نیز مصرف میشوند.