کاشان، محله‌ی «سلطان میراحمد»، خیابان علوی، سرراست‌ترین آدرس برای رسیدن به بیش از نیمی از بناها و خانه‌های تاریخی این شهر است، خانه‌ی «طباطبایی‌ها»، «بروجردی‌ها»، «احسان»، «عباسیان»، «منوچهری» و «عامری‌ها».خانه‌هایی که اگر بخواهید هریک را به‌عنوان خانه‌ی برتر از نظر معماری، هنر و زیبایی انتخاب کنید، ریسک بزرگی است، چون معماری، تزیینات، نحوه‌ی ساخت و هنر به‌کار رفته در هریک، ارزش خاصی دارد.اما تفاوت این خانه‌های ارزشمند با خانه‌های تاریخی شهرهایی مانند تهران، شیراز و اصفهان قابل تأمل است؛ تفاوتی از زمین تا آسمان، در توجه و نوع استفاده‌ای که اکنون از آن‌ها می‌شود؛ هتل و موزه، در مقابل منقل‌خانه و خرابه!

حیاط در دست مرمت خانه‌

«خانه‌ عامری‌ها» نمونه‌ی شاخصی از خانه‌های تاریخی خوش‌شانس در کاشان است که هرچند حدود 30 سال پیش، 10 حیاط آن به زباله‌دانی مردم محله، محل فروش سیمان یا مکانی برای ماشین‌های قراضه تبدیل شده بود، اما حالا به‌خاطر توجه و مرمت، زیبایی به حیاط‌ها بازگشته و کاربری‌های متفاوتی به هر کدام از حیاط‌ها، اتاق‌ها و بخش‌های مختلف خانه داده شده است.‌شاید اگر اعتقاد مسوول پروژه‌ی سامان‌دهی خانه‌ی عامری‌ها - اکبر تقی‌زاده - را در مرمت و بهر‌ه‌برداری از بناهای تاریخی که این اقدام را یک چتر حفاظتی برای بناها می‌داند، در نظر بگیریم، به این نتیجه برسیم که چه شد، با وجود گذشت یک سال از توافق برای آغاز بهره‌برداری در یکی از بندهای توافق‌نامه‌ی بسته‌شده پس از واگذاری این خانه‌ی تاریخی (در آبان‌ماه 1389) مرحله‌ی نخست مرمت این خانه بازگشایی شد.در عین حال، اعلام شد براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، بهره‌برداری از بنا شامل دو مرحله است؛ در مرحله‌ی نخست هفت حیاط و اتاق‌های آن و در مرحله‌ی دوم، دیگر بخش‌های باقی‌مانده از عمارت، مرمت و سامان‌دهی و سپس بهره‌برداری می‌شود.
 

خانه‌ی عامری‌ها

شاید به‌خاطر همین تعریف از مرمت، بهره‌برداری و در نهایت، حفاظت از این بنای تاریخی است که قرار است «حیاط فرهنگی» در خانه‌ی عامری‌ها، جایی برای نمایش صنایع دستی کاشان، تریای فرهنگی، کتابخانه و اتاق شاهنامه‌خوانی داشته باشد.آنچه را که از این عمارت باقی مانده، به دوره‌ی قاجار متعلق می‌دانند، اما براساس منابع و شواهدی که در بخش‌های کوچکی از خانه وجود دارد، بنای اصلی خانه‌ی «عامری‌ها» در دوران زندیه ساخته شده، اما پس از زلزله‌ی بزرگی که در اواخر آن دوره‌ی تاریخی در کاشان رخ داد، تقریبا همه‌ی خانه‌های این شهر با خاک یکسان شدند و فقط چند بنا و چند ستون اصلی خانه‌ی «عامری‌ها» در دل خاک سالم ماندند. این خانه در دوره‌ی قاجار (قرن 13 هجری قمری) توسط مرحوم «سهام‌السلطنه عامری» به‌عنوان محل سکونت فامیلی انتخاب و ساخته شد و توسعه یافت و بناهای دیگری هم به آن اضافه شدند. البته نشانه‌های باقی‌مانده از دوره‌ی زندیه، اکنون در حیاط «خورشیدکلا» به‌عنوان شاهدی از آن زمان نگهداری می‌شوند.

یکی از حمام‌های خانه‌ی عامری‌ها

از سوی دیگر، نباید از دیوارهایی که با نقاشی‌های شاگردان «صنیع‌الملک» در زیرزمین حیاط «خورشیدکلا» وجود دارند، چشم پوشید که تا 15 سال پیش، زباله‌دانی بود.این خانه در دوره‌های گذشته، حمام اختصاصی زنانه و مردانه داشت؛ ولی در بازدیدی خبرنگاران هفته‌ی پیش از این عمارت داشتند، بخش‌های نیمه‌مرمت‌شده‌ی عمارت به‌عنوان حمام معرفی شد، اما این خانه که 85 اتاق و هفت‌هزار مترمربع زیربنا دارد، حتما حمام یا حمام‌های دیگری هم دارد.با توجه به این‌که مرمت این بنای تاریخی برعهده‌ی شرکتی متعلق به بخش‌ خصوصی است که نام برخی کارشناسان سابق سازمان میراث فرهنگی هم در میان مدیران آن دیده می‌شود، انتظار می‌رود، دقت و ملاحظات بیشتری برای احیا و بهره‌برداری از مجموعه وجود داشته باشد؛ اما در این شرایط، نصب آسانسور در یکی از ساختمان‌های دو طبقه‌ی در دست مرمت خانه‌ی عامری‌ها، نکته‌ای است که در کنار عملیات خاکبرداری برای نصب تأسیسات سرمایشی و گرمایشی برای ساختمان جای تعجب دارد.

نصب آسانسور

اگر قصد دیدن خانه‌های تاریخی کاشان را دارید، با وجود تغییر کاربری خانه‌ی عامری‌ها به هتل، هنوز هم می‌توانید بدون یک شب ماندن در این بنای تاریخی، مانند دیگر خانه‌های قرارگرفته در محله‌ی «سلطان میراحمد» از آن دیدن کنید، فقط سه حیاط از دسترس گردشگران خارج شده و هفت حیاط برای ورود گردشگران آماده‌اند، البته در صورت خریدن بلیت ورودی.برای اقامت در هر کدام از 11 اتاق (کاشانک) و 4 سوییت (کاشانه) آماده‌شده در مرحله‌ی نخست مرمت خانه‌ی تاریخی عامری‌ها، با توجه به بالا و پایین رفتن قیمت دلار، هر شب باید معادل 450هزار تا یک‌میلیون تومان پرداخت کنید. البته با وجود اعلام این قیمت‌ها هنوز باید تا قطعی شدن قیمت اتاق‌های این هتل پنج ستاره صبور باشید.