کم تحرکی و مصرف غذاهای آماده و به ویژه پشت میز‌نشینی، مشکل بزرگی به نام «چاقی» به وجود آورده است که زندگی خیلی‌ها را سخت کرده. این افراد همیشه از اینکه شکم بزرگی دارند و هنگام راه‌رفتن زود خسته می‌شوند ناراحت هستند و شاید دچار افسردگی شوند.

زندگی هر لحظه در حال پیشرفت کردن است و با پیشرفت تکنولوژی، همه چیز آسان‌تر شده است. حالا دیگر لازم نیست خیلی کار‌ها را خودمان انجام دهیم. کنترل تلویزیون را بر می‌داریم و از آن سر اتاق کانال‌ها را به راحتی عوض می‌کنیم. برای جواب دادن تلفن هم نباید از جایمان بلند شویم.

خب همین کم تحرکی و مصرف غذاهای آماده و به ویژه پشت میز‌نشینی، مشکل بزرگی به نام «چاقی» به وجود آورده است که زندگی خیلی‌ها را سخت کرده. این افراد همیشه از اینکه شکم بزرگی دارند و هنگام راه‌رفتن زود خسته می‌شوند ناراحت هستند و شاید دچار افسردگی شوند. برای همین است که کم کردن وزن و لاغر شدن این روزها تب تندی دارد. کسانی که دچار اضافه وزن شدید هستند و در فعالیت روزانه‌شان مشکل دارند، هزار راه‌کار و توصیه را می‌شوند و به کار می‌بندند و وقتی چیزی از وزنشان کم نشد، ناامید به پزشک تغذیه مراجعه می‌کنند و این دقیقا همان کاری است که باید از روز نخست انجام می‌دادند. حالا پزشک باید اول داروهایی که بیمار قبلا مصرف کرده را از بدنش خارج کند و بعد فکری به حال اضافه وزنش بکند.

من اضافه وزن دارم؟

برای اینکه متوجه شویم اضافه وزن داریم یا نه، باید تست بی‌ام‌آی انجام دهیم. در تست بی‌ام‌آی، عدد وزن به كیلوگرم را تقسیم بر مجذور قد به سانتی‌متر می‌کنیم و مشخص می‌شود که مراجعه کننده، اضاف وزن دارد یا نه. اگر نتیجه به‌دست آمده بین 19 تا 25 باشد وزن طبیعی است و اگر زیر 25 باشد بیمار دچار کاهش وزن است و اگر هم بالای 30 باشد، مراجعه کننده چاق است. اما نباید تنها به عدد بی‌ام‌آی اکتفا کرد، فاکتور‌هایی مانند سن، جثه، استخوان‌بندی و تعداد زایمان در خانم‌ها هم مهم است.

از چه وزنی تا چه وزنی؟

افرادی که اضافه وزن دارند از 4 یا 5 ساله تا 75 ساله به ما مراجعه می‌کنند. این مراجعه‌کنندگان از 180 کیلوگرم وزن دارند تا آنهایی‌ که از نظر علمی دچار اضافه وزن نیستند اما دوست دارند لاغر‌تر شوند. مراجعه‌کنندگان معمولا بین 15 تا 20 کیلو اضافه وزن دارند و 80 درصدشان هم خانم‌ها هستند. آقایان به خاطر مشغله‌ای که دارند زیاد فرصت نمی‌کنند برنامه لاغری را انجام دهند و در نتیجه تعداد خانم‌هایی که دوست دارند لاغر شوند، بیشتر از مردان است.

رژیم غذایی کی شروع می‌شود؟

بعد از اینکه وزن نرمال شخص حساب شد، رژیم درمانی را آغاز می‌کنیم. ابتدا لیست غذاهایی که بیمار دوست دارد یا دوست ندارد و غذاهایی که بیمار به آن حساسیت دارد را به همراه سابقه بیماری‌، داروهای مصرفی و باردار بودن و شیر دادن به نوزاد در پرونده بیمار ثبت می‌شود و بعد با توجه به این اطلاعات، یک رژیم غذایی روزانه برای او برنامه‌ریزی می‌کنیم که بیمار باید آن را به دقت انجام دهد تا به نتیجه برسد. معمولا چیزهایی که زیاد مصرف می‌کند و دوست دارد را یک باره حذف نمی‌کنیم. رژیم مخصوص هر بیمار است که هر 15 روز یک‌بار تقریبا تغییر می‌کند. همزمان با رژیم غذایی باید به مدت 40 دقیقه پیاده‌روی کند و اگر لازم بود چای سبز و افشره زیره و لیمو را به رژیمش اضافه می‌کنیم. در بعضی موارد لازم است قرص‌های شیمیایی مانند ونوستات و لیستات تجویز شود. بعد از یک دوره اگر بیمار مقدار لازم از وزنش کم شود، مصرف ویتامین را هم آغاز می‌کند.

چاقی در کودکان

کودکان به خاطر تغذیه نامناسب و برخی بیماری‌ها مانند تیروئید، دچار چاقی می‌شوند. کودک وقتی غذا زیاد بخورد مخصوصا فست‌فود، کم تحرک باشد و ورزش نکند، دچار چاقی زودرس می‌شود. بچه‌ها به طعم غذاهای تند، شور، شیرین، چرب و غیراستاندارد عادت می‌کنند و رژیم گرفتن برایشان سخت‌ می‌شود.

من می‌خوام چاق بشم

‌تعداد افرادی که کاهش وزن دارند خیلی کمتر از افرادی هستند که اضافه وزن دارند. کمبود وزن یا کاملا ژنتیکی است یا پرکاری تیروئید باعث می‌شود فرد لاغر بماند و وزنش بالا نرود. افرادی هم هستند که بدنشان دچار سوء جذب مواد غذایی است و به همین خاطر وزنشان ثابت است.

کم کردن وزن

کسی که اضافه وزن دارد، بسته به میزان اضافه وزن و شرایط بدنی‌ و سن‌اش به طور معمول در طی 2 هفته 2 تا 2 و نیم کیلو وزن کم می‌کند. اما اگر رژیم را درست رعایت نکند یا از بیماری‌هایی مانند تیروئید یا مشکل تخمدانش آگاهی نداشته باشد، امکان دارد وزنی که لازم است را در این مدت از دست ندهد. اگر کسی واقعا نتواند جلوی خودش را بگیرد و فعالیتش هم خیلی پایین باشد، می‌تواند به سراغ روش‌های کمکی مانند ساکشن، بای‌پس معده و روده، ‌اسلیو معده یا رینگ و بالون برود. البته برای انجام ساکشن باید اضافه وزن بالای 30 کیلوگرم داشته باشد. در مواقعی که پس از رژیم به وزن استاندارد برسیم و به طور موضعی هنوز برآمدگی‌هایی در بدن دیده ‌شود،‌ از مزوتراپی لاغری و دستگاه‌های لیزر لاغری استفاده می‌کنیم.

پایان رژیم غذایی آخر کار نیست

خیلی از بیماران پس از پایان دوره رژیم‌درمانی فکر می‌کنند که کار تمام شده و دوباره می‌توانند مانند گذشته هر چه دلشان خواست بخورند. اما این‌کار ممکن است آنها را دوباره به جایی‌که شروع کرده‌اند برگرداند، یعنی چاقی. بیمار پس از رسیدن به وزن ایده‌ال باید تا چند ماه رژیم تثبیتی خود را آغاز کند تا وزنش کنترل شود. در این چند‌ماه به بیمار آموزش می‌دهیم که چطور پزشک خودش باشد و از اضافه شدن مجدد وزنش جلوگیری کند.

بیماری‌های اضافه وزن

چاقی بدن را مستعد بیماری‌های فشارخون، ‌دیابت، بالارفتن کلسترول، چربی‌های تری‌گلیسیرید، بیماری‌های کبدی، ناراحتی زانو، کمر و دیسک کمر می‌کند. شخصی که حتی 10 کیلو اضافه وزن دارد، فشار زیادی به زانوهایش وارد می‌شود و در طولانی مدت دچار آرتروز، پوکی استخوان و ساییدگی مفصل خواهد شد. مشکلات دیگری مانند بیماری‌های تخمدان یا نامنظم شدن قاعدگی و نازایی ممکن است خانم‌های چاق را درگیر کند و حتی به‌دلیل ترشح بیش از اندازه برخی هورمون‌ها موهای زائد تحریک شده و رشدشان زیاد شود. خیلی از خانم‌هایی که اضافه وزن بالا دارند، از ریزش شدید مو شکایت می‌کنند که توصیه می‌کنم اول وزنشان را کم کنند و بعد درمان ریزش مو را آغاز کنند تا بهتر و زودتر جواب بگیرند.

لاغر شدن و افتادگی پوست

کسی که 10 تا 20 کیلو اضافه وزن دارد، پس از لاغری دچار افتادگی پوست نمی‌شود. اما اگر اضافه وزن خیلی بالایی داشته باشید پس از رژیم لاغری، کمی دچار افتادگی پوست خواهد شد. البته این افتادگی پوست زیاد قابل توجه نیست و برای جلوگیری از افتادگی پوست، همزمان با رژیم از لیفتینگ مزوتراپی استفاده می‌شود. این مشکل با لیزر و پی‌آر‌پی هم قابل درمان است.

لاغرهایی که وزن اضافه می‌کنند

کسانی که مدت طولانی لاغر هستند سوخت و ساز بالایی دارند و هیچ‌وقت بیش از حد چاق نمی‌شوند. پس اگر کسی که از لحاظ استاندارد لاغر‌ است، رژیم چاق شدن بگیرد و چند کیلویی چاق شود نباید نگران این باشد که وزنش خیلی زیاد می‌شود. ولی اگر کسی که از لحاظ علمی و استاندارد لاغر نیست و دوست دارد وزنش زیاد‌تر شود باید کمی دقت کند تا بیش از اندازه چاق نشود چون ممکن است دچار چاقی شود. رژیم‌های نادرست مانند استفاده از داروهای گیاهی و کورتون بدون تجویز پزشک باعث اضافه‌وزن می‌شود.

کنترل وزن در دوران بارداری

خانم‌ها قبل از بارداری بهتر است وزن خود را کنترل کنند. باردار شدن با اضافه وزن ممکن است باعث فشار بالای حاملگی و دیابت بارداری شود و روی جنین عوارض نامطلوبی بگذارد که در نتیجه سقط جنین و زایمان زودرس را به دنبال دارد. برای تضمین سلامت مادر و جنین، باید قبل از بارداری لاغر شوید و سعی کنید به وزن استاندارد برسید. اما اگر با اضافه وزن زیاد باردار شدید باید وزنتان را کنترل کنید تا قبل از سه ماهه آخر بارداری اضافه وزن نداشته باشید. اضافه وزن ناشی از بارداری یعنی چیزی در حدود 9 تا 12 کیلو که طبیعی است و بیشتر از این مقدار برای‌تان ایجاد مشکل می‌کند. اما اگر وزنتان بیشتر از این مقدار شد، ‌هر روز مقداری پیاده‌روی کنید.

رژیم لاغری پس از بارداری

معمولا یک‌ماه و نیم بعد از بارداری بهترین زمان برای شروع رژیم لاغری است. چون هورمون‌ها تا حدود یک تا دو ماه بعد از بارداری هنوز ناپایدار هستند، رژیم گرفتن بلافاصله پس از پایان بارداری نتیجه مطلوبی را نخواهد داشت. همچنین رژیم لاغری بعد از بارداری باید زیر نظر پزشک انجام شود، مخصوصا تازه‌مادرانی که شیرده هم هستند.

35 کیلو کاهش وزن در طول 8 ‌ماه

خانم فرشته اندرزا 35 ساله 95 کیلویی توانست طی 8 ماه 35 کیلو وزن کم کند و به 55 کیلو برسد. خانم اندرزا که دو فرزند دارد، با رعایت کامل و دقیق رژیم لاغری توانست به نتیجه مطلوب برسد و از اضافه وزنی که زندگی‌اش را سخت کرده بود رها شود. این بیمار همزمان با برنامه رژیمی خود از داروهای لاغری هم استفاده ‌کرد و با رعایت دقیق برنامه پزشک دچار هیچ مشکل پوستی‌ای نشد. کسانی که دچار مشکل پوست می‌شوند دقیقا رژیم را رعایت نمی‌کنند، مثلا در طی روز 10 تا 12 لیوان آب نمی‌خورند و پوستشان دچار کم آبی می‌شود.