هر عضوی از بدن مزاجی دارد و لذا گوشت اعضای مختلف بدن هم مزاجهایشان با هم فرق میکند.
مغز گوسفند، تقویت قوای جنسی
مزاج مغز که در کله پاچه مورد استفاده قرار میگیرد سرد و تر است. بنابراین مصرف آن برای افراد دارای مزاج سرد و تر توصیه نمیشود. برای تقویت قوه جنسی و طراوت چهره خوب است. هضم آن مشکل بوده و زیادهروی در آن برای معده مضر است و اشتها را از بین میبرد. خون نسبتا لزج و چربی بر اثر هضم آن در بدن ایجاد میشود. برای بهبود هضم آن مخصوصا در سرد مزاجان باید از ادویهجات گرم مثل خردل یا دارچین همراه با کمی سرکه یا آبلیمو استفاده کرد چیزی که امروزه هم تا حدودی انجام میشود و پس از آن میتوان کمی عسل یا حلوای عسلی میل کرد. اگر کباب شود هضم آن نسبت به نوع پخته سختتر خواهد شد ولی در عوض عوارض آن برای معده کمتر میشود.
گوشت سر گوسفند و بناگوش و چشم گوشتی بسیار لطیف با هضم آسان و مفید بوده و مزاج آن گرم و تر است و برای افرادی که قوههاضمه قویای ندارند مصرف آن ها توصیه میشود.
دل گوسفند، بهترین قسمت بدن گوسفند
دل یا همان قلب، از بهترین قسمتهای بدن گوسفند میباشد که عمده حجم آن را گوشت خالص تشکیل میدهد. دارای مزاج گرم و خشک، حرارت نسبتا زیاد و بسیار پرانرژی بوده و برای افرادی که دچار ضعف قوا و سردی مزاج هستند توصیه میشود. منتها هضم آن مشکلتر از هضم گوشت ماهیچه میباشد همانطور که پاره کردن و جویدن آن هم سختتر است. لذا باید در قطعههای کوچکتر بریده شده، همراه با چربی دور قلب کباب و خوب پخته شود و اگر همراه با مختصری فلفل و زیره و یا آبلیمو مصرف شود هضم آن راحتتر خواهد شد. ممکن است در بدن یبوست ایجاد کند. دل مرغ هم امروزه در دسترس بوده و هضم آن از دل گوسفند راحتتر است.
جگر گوسفند، مقابله با کمخونی
جگر دارای مزاج گرم و تر بوده و خون نسبتا زیادی تولید میکند؛ لذا برای کمخونی توصیه میشود اما هضم آن خیلی آسان نیست و دفع آن از بدن هم سخت است. لذا به صورت معمول برای همه توصیه نمیشود، مخصوصاً جگر حیواناتی که در مجاورت شهرهای آلوده و یا صنعتی بوده و با غذاهای صنعتی تغذیه شده و رشد کردهاند. چون جگر محل ذخیره سموم و مواد زائد موجود در غذاها میباشد. اینکه از قدیم طبق رسم جگر، دل و قلوه را به قطعات کوچک میبرند و خوب کباب میکنند به خاطر همین هضم سختشان میباشد. بهتر است جگر را همراه با کمی نمک و دارچین یا زیره و سرکه آماده کرده و سپس کباب کنند. اگر در روغن سرخ شود هضم آن بسیار مشکلتر خواهد شد.
قلوه گوسفند، هضم سختی دارد
قلوه یا همان کلیه حیوان، طبع معتدل و رو به خشکی دارد و محل تولید ادرار است. مصرف آن همچون جگر و ریه به عموم افراد توصیه نمیشود. هضم سخت و دیر دارد و خون ناصالحی تولید میکند.
همانگونه که مصرف گوشت بره و بزغاله خیلی بیشتر از گوشت گوسفند و بز توصیه میشود اجزای بدن آن ها نیز همین قاعده را دارد. یعنی دل، قلوه، جگر و کله پاچه بزغاله خواص بیشتر و عوارض کمتری دارند.
طحال و عوارض زیاد آن بر بدن
طحال عضوی است سیاه رنگ و نزدیک معده که با توجه به حرام بودن آن معمولا دور انداخته شده و مصرف نمیشود. حاوی سودای بسیار زیادی بوده عوارض بسیار زیادی برای بدن دارد و در صورت خورده شدن خونآلوده بسیار غلیظ و پر از سودا تولید خواهد کرد و در صورت تکرار احتمال بروز انواع تودهها، موهای زائد، اختلالات عصبی، لکهای پوستی و سرطان در بدن افزایش پیدا میکند.
پاچه؛ سفت کننده اندامها
پاچه مزاج معتدلی دارد. غذاییت زیادی نداشته و فضولات کمی تولید میکند حالت لزج داشته و خون را کمی به سمت لزجی پیش میبرد و به خاطر همین لزجی ملین است. برای کسانی که به غذاهای کم نیاز دارند و یا در حال رژیم لاغری هستند، افراد تبدار و برای محکم نمودن اندامهای سفت مثل استخوان، تاندونها و یا پس از شکستگی خوب است.
جگر سفید؛ چاق کننده نیست
شش (جگر سفید) یا پفی، ریه حیوان بوده که غذاییت خیلی کمی دارد. هضم آن سخت است و بیشتر به عنوان دارو برای برخی از افراد تجویز میشود. برای رژیمهای لاغری به جای گوشت تجویز میشود چون شخص را چاق نمیکند و فقط او را سیر میکند. بهتر است قسمت مرکزی یا ناف ریه، بریده شده و دور انداخته شود چون در این قسمت غدد لنفاوی که حاوی سموم میباشد تجمع پیدا کرده و از قسمتهای محیطی ریه استفاده شود و فقط به صورت کباب شده استفاده شود. در گرم مزاجان، برای رفع تب، بعضی از اگزماهای ناشی از گرمی مزاج مفید است و با همان شرطی که برای جگر گفته شد، باید مصرف شود. یعنی حیوانی که در هواهای سالم چرا کرده باشد چون ریه محل ذخیره سموم و آلودگی هواست.
سیرابی تولید کننده رطوبت و بلغم در بدن
سیرابی و شیردان مزاج سردی داشته و غذاییت کمی دارد. بنابراین چاق کننده نیست و برای رژیمهای لاغری در آش و سوپها استفاده میشود به عنوان جایگزین گوشت قرمز. در بدن رطوبت و بلغم ایجاد مینماید بنابراین کسانی که مزاج سرد یا رطوبتی دارند نباید مصرف کرده و یا درصورت مصرف از گرمیجاتی همچون نمک، گردو، زیره و آویشن استفاده کنند. دیر هضم بوده و باید قبل از پخت خوب شسته شوند.