شایعترین علامت این بیماری که موجب مراجعه بیمار به پزشک میشود وجود یک توده برجسته در پشت مچ دست است. این توده سطحی نرم و گرد و یکنواخت دارد.
کیست گانگلیون (Ganglion) یا کیست سینوویال مچ دست رایجترین توده یا تومور خوشخیم دست است. علت این توده از کپسول مفصلی مچ دست و بعضی وقتها از غلاف سینوویال تاندون میباشد. دلیل بوجود آمدن این توده بطور قطعی معلوم نشده است با این حال احتمال دارد ضربات پیاپی واره به مچ یا حرکات پی در پی و یکنواخت مچ دست سبب این بیماری شود. به این توده غلیظک هم میگویند.
علائم بالینی گانگلیون
شایعترین علامت این بیماری که موجب مراجعه بیمار به پزشک میشود وجود یک توده برجسته در پشت مچ دست است. دومین محل شایع قدام (جلو) مچ دست نزدیک شریان رادیال است و سومین محل شایع گانگلیون در قدام و قاعده انگشتان دست میباشد. ولی در مچ پا و زانو نیز دیده میشود و در بند انتهایی انگشتان نیز شایع است. این توده سطحی نرم و گرد و یکنواخت دارد. گاهی اوقات توده نرم بوده ولی در اکثر موارد سفت است. توده ممکن است دردناک باشد و در مواردی درد بیمار تظاهر بیشتری از برجسته بودن آن دارد. از دیگر علائم گانگلیون فشار آن به اعصاب مچ دست است. این فشار میتواند موجب فلج عصب و بروز علائمی مانند بیحسی یا گزگز کند.
کیست معمولاً برجستگی باندازه ۲ سانتی متر و با قوام سفت استخوانی است که بعلت غلظت زیاد محتویات ژلاتینی داخل آن است. با فشار دادن پروخالی نمیگردد و معمولاً متحرک نیست. اکثراً درد کمی ایجاد میکند ولی کیستهایی که نزدیک عروق و یا اعصاب سطحی باشند میتوانند دردهای زیادی که ممکن است انتشاری باشد، ایجاد کنند.
در درون کیستهای گانگلیونی، مایعی زرد رنگ، ژلاتیتی و چسبناک وجود دارد. گانگلیونهای کف دست معمولا سفت و دردناک هستند.تشخیص کیستها با معاینه بالینی توسط پزشک است و بندرت ممکن است برای تشخیص کیستهای نهفته از امآرآی استفاده شود.
سیر بالینی گانگلیون
کیستهای گانگلیونی ممکن است به مرور زمان بزرگتر یا کوچکتر شده و یا حتی محو شود. پس اندازه آن متغیر است. معمولا در هنگامی که بیمار فعالیتهای زیادی را با مچ دست انجام میدهد کیست بزرگتر میشود. کیست ممکن است مدتی محو شده و پس از مدتی دوباره عود کند. در بسیاری اوقات بیماری حتی بدون درمان پس از چند سال محو میشود.
درمان کیست گانگلیون
گانگلیون توده خوشخیم و بی ضرری است و در بسیاری اوقات خودبهخود خوب میشود؛ پس معمولا نیازی به درمان ندارد و پزشک به بیمار اطمینان میدهد که توده مشکلی برای وی ایجاد نخواهد کرد. در صورتی که گانگلیون دردناک باشد استفاده از بریسهای مچ دست میتواند به رفع درد کمک کند.
بعضی درمانها بهصورت سنتی انجام میشوند مانند ضربه ناگهانی به توده و ترکاندن آن و یا گذاشتن یک سکه روی توده و بستن آن. تاثیر این درمانها مشخص نیست. درمانهای دیگری مانند خارج کردن مایع کیست با سوزن و تزربق کورتیکوستروئید در درون کیست هم وجود دارد.در همه درمانهای ذکر شده احتمال عود توده وجود دارد. مطمئنترین درمان با کمترین احتمال عود درمان جراحی است. این جراحی در صورتی که با بیهوشی عمومی انجام شود احتمال عود کمتری در مقایسه با جراحی با بیحسی موضعی دارد.
روش دیگر برداشتن کیست با روش آرتروسکوپی است که زخم محل جراحی در این روش کوچکتر از روشهای جراحی سنتی است.در تمام روش های ذکر شده کل کیسه بافتی که توده را درست کرده است همراه با مایع درون آن یکجا از بدن خارج میشود.