صدمات ورزشی یکی از اصلیترین دلایل مانع شونده برای اشخاصی است که به طور مرتب ورزش میکنند این صدمات گاه چندان مهم هستند که ورزشکار را برای ماهها از ورزش جدا میکنند در این بخش به ارزیابی برخی از این صدمات و شیوههای درمان آنها میپردازیم.
کوفتگی:
اثر برخورد ضربه مستقیم به بافت غیر استخوان و نرم یا بافت زیر جلدی باعث بروز آسیبی میشود که کوفتگی نام دارد (بافت نرم بدن عبارت از پوست رگهای خونی اعصاب ماهیچهها وترها رباطها غدد و آستر پوشش اعضاء است)این بافت بین پوست و عضله قرار دارد در بافتهای زیر جلدی به دلیل نرمی بافت و به دنبال وارد شدن ضربه شدید به بافت زیر جلدی خونریزی در اثر پارگی عروق کوچک رخ میدهد که این عروق خونی کوچک در بافت چربی وجود دارند.
ضربههای خیلی شدید میتواند باعث آسیبدیدگی بخش عضلانی در زیر پوست و بافت زیر جلدی بشوند این ضربهها ممکن است سبب پارگی تارهای ماهیچهها شوند که این حالت درد و تورم ناگهانی در اثر خونریزی در بین تارها ایجاد میشودکوفتگی موجب خونریزی مویرگها کوچک پاره شده میشود که در این صورت خون به عضلات زیرین و سایر بافتها نفوذ میکند که خود باعث تورم میشود و تورم ممکن است سطحی یا عمقی باشد و بستگی به شدت ضربه دارد.
علاوه بر آن باید دانست محل ضربه نیز در نوع و مقدار تورم موثر است مثلاً جلوی ران به دلیل داشتن عروق خونی زیاد و بزرگ و بزرگی عضلات تورم زیادی داردکوفتگی به عبارت دیگر یک آسیب له کننده است که در آن بافت نرم بین منگنهای که یک رویه آن ضربه وارده و رویه دیگر استخوان موجود در زیر بافت تشکیل میدهد گیر کرده است در این مورد خون از رگهای له شده به میان بافت نرم جریان مییابد و ایجاد تورم و تغییر رنگ در پوست میکندالبته اگر چه کوفتگیها زیاد مهم نیستند ولی کوفتگی بزرگ روی تنه ممکن است آسیب شدید و خونریزی داخلی باشد.
در ضمن کوفتگی شدید ممکن است نشانه شکستگی و صدمات دیگر نیز شوددر صورت بیتوجهی و ادامه تمرین خونریزی افزایش خواهد یافت و این امر به نوبه خود سبب کاهش هرچه بیشتر قابلیت کششی و باز شدن طبیعی عضله صدمهدیده میشود در این حالت عضله مستعد آسیبدیدگی میشود و کاهش ثانویه عملکرد در آن به وجود میآیداز شایعترین کوفتگیها کوفتگی ساق پا آرنج و بازو استالبته کوفتگی بستگی به محل آسیب و شدت صدمه نشانههایی دارد که به طور کلی برای بدن ذکر میشود.
علائم و نشانههای کوفتگی
۱- کبودشدن پوست و بافتهای زیرین
۲- تورم موضعی سطحی و عمقی
۳- حساسیت محل آسیبدیده ولی هنگام حرکت درد اضافی وجود ندارد
۴- احساس سفتی وقتی فشار به محل آسیبدیده اعمال میشود
۵- تغییر رنگ پوست که با قرمزی شروع و به طرف کبودی و سیاه شدن پیشرفت میکند
۶- محدودیت حرکت با توجه به محل آسیب و میان صدمه
۷- خوابرفتگی و بیحسی موضعی به خصوص در دستها
۸- زخم یا پارگی پوست در محل کوفتگی به خصوص در زانو
عوامل ایجاد کوفتگی
۱- ضربات مستقیم
۲- افتادن بر روی بدن
۳- تصادفات
۴- فشار جسم سنگین
۵- خونریزی همزمان با آسیب بافت ماهیچه
۶- کمبود خون در عضلات (کم خونی موضعی)
۷- سوءتغذیه شامل کمبود ویتامین
۸- نداشتن محافظ کافی روی بدن
۹- سابقه بیماری خونی هموفیلی
۱۰- استفاده از داروهای ضد انعقاد یا آسپرین
۱۱- نداشتن آمادگی جسمانی کافی
انواع ورزشهایی که منجر به شیوع این عارضه میشوند
تمام ورزشهایی است که در آن درگیری و مبارزه بین حریفان وجود دارد ممکن است منجر به کوفتگی شوند.
۱- فوتبال (بازو پاها دستها ران شانه کفل مچ پا آرنج ساق پا و …)
۲- کشتی (صورت دستها پاها شانه تنه و …)
۳- بسکتبال (شانهها سینهها پاها صورت کفل آرنج بازوها و …)
۴- ورزشهای رزمی (ساعد صورت کفل مچ دستها و پاها آرنج ساق پا تنه سر و …)
۵- انواع دوها (زانوها پاها مچ پاها و …)
۶- بوکس (صورت مچ دست شانه تنه و …)
۷- اسکی (پا پشت پا گردن زانو لگن و…)
۸- ژیمناستیک (شانه آرنج دست گردن مچ پا مچ دست تنه و …)
گیاهان دارویی برای بهبود کوفتگی
در اینجا به بیان چند مورد از گیاهان دارویی برای کوفتگی میپردازیم در نظر داشته باشید که اگر کوفتگی در مراحل ابتدایی است باید از دستورالعمل استراحت یخ بانداژ فشاری و بالا نگهداشتن عضو آسیبدیده استفاده کرد ولی اگر کوفتگی در مرحله بالاتری باشد میتوان از این موارد بهره جست:
گاوزبان: ریشه این گیاه اثر قاطع و موثر بر کوبیدگی دارد به شرط اینکه ضماد ریشه تازه و له شده آن را بر روی محل کوفتگی قرار دهند
گندم: اگر آرد گندم را بر روی پوست مالش دهیم التهاب و ورم کوفتگی را فرومینشاند البته آرد گندم همراه با سبوس بهتر است همچنین گندم پخته همراه روغن زیتون برای بر طرف کردن ورم مفید است.
روغن بابونه: مالیدن روغن بابونه به محل کوفتگی آن را درمان میکند برای این عمل روغن را باید به طوری روی موضع مالید که جذب بدن شود
جعفری: له شده جعفری در رفع خونمردگی و ضربدیدگی محل کوفتگی با قرار دادن بر روی عضو آسیبدیده موثر است.
برگ هلو: له شده برگ تازه هلو اثر آرامکننده التهاب و تورم محل کوفتگی دارد و ضماد حاصل از قطعات برگ هلو و جعفری در روغن زیتون برای رفع اثر ضرب در کوفتگی موثر است ضماد مورد نظر را باید بر روی عضو گذاشته و با چیز تمیزی روی آن را بست.
برگ توت: ضماد برگ و ساقه نازک توت برای کوفتگی که در اثر ورزش ایجادشده موثر است.