غذایی که ما می خوریم توسط اعمال گوارشی به اجزای ساده تبدیل می شوند ، از دهانه روده کوچک جذب می شوند و سپس توسط خون و لنف حمل شده و توسط سلول های بدن برای تولید انرژی مورد استفاده قرار می گیرند.این ها در مجموع یعنی مراحل هضم و جذب غذا.غذاها بافت تازه ای را که مشخص هر اندام خاص است می سازند و قسمت های فرسوده اندام ها را ترمیم می کنند و به نگهداری، تحریک پذیری و قابلیت هدایت بافت عصبی و قابلیت انقباض بافت عضلانی کمک کرده و یک نقش اساسی در رشد عمومی و تغذیه بازی می کنند.
مراحل هضم غذا از دهان شروع می شود ، از غدد بزاقی دهان ، بزاق ترشح می شود که در هنگام جویدن غذا ، با آن ترکیب می شود تا بلع غذا را آسانتر نماید.
بزاق حاوی آنزیمی به نامآمیلاز ( Amylase ) می باشد که باعث تجزیه غذاهای کربوهیدراتی نشاسته ای به قند های ساده تر می شود که بتوانند جذب بدن شوند.آنزیم آمیلاز فقط می تواند در یک محیط قلیایی عمل نماید.وقتی که غذا بلعیده می شود ، از طریق مری پایین آمده و به سمت معده می رود.در محل ورود و خروج معده ، عضلات حلقوی وجود دارند که به آن ها اصطلاحا “اسفنکتر”( sphincter ) گفته می شود و به عنوان دریچه عمل می کنند. وقتی غذا به معده می رسد ، دریچه یا اسفنکتر بالایی معده باز شده و اجازه می دهد که غذا وارد معده شود، سپس این دریچه بسته می شود تا غذا و شیره گوارشی در معده نگهداری شوند .
اگر این اسفنکتر خراب شود و یا نشتی داشته باشد ، شیره گوارشی که حاوی اسید معده نیز می باشد ، به سمت بالا رفته و وارد مری می گردد. وقتی چنین اتفاقی افتاد ، شما احساس سوزش سر معده خواهید کرد ( ترش کردن ) ، زیرا اسید معده شما باعث تحریک مری شما می گردد.
نمای از آناتومی دستگاه گوارش
حرکاتی که در عمل گوارش دخالت دارند به جز چند استثناء توسط عضلات صاف انجام می شود. کنترل این حرکات نیز به همان اندازه کنترل ترشح آنزیم ها جالب توجه است.هنگامی که مشتقات غذا به طور مناسب هضم شدند به مخاط روده کوچک برای عمل جذب عرضه می گردند و باقیمانده آن ها به داخل روده بزرگ حرکت داده شده و از بدن به خارج دفع می گردند.اما قبل از آن اتفاقات دیگری هم رخ می دهید.
نقش روده کوچک
روده کوچک شما دارای سه قسمت می باشد. اولین قسمت روده کوچک که درست بعد از معده قرار دارد را اصطلاحا" اثنی عشر یا دوازدهه و یا “دئودنوم ” ( Duodenum ) می نامند، که کوتاهترین قسمت روده کوچک می باشد.دو قسمت دیگر روده کوچک که بعد از اثنی عشر قرار دارند به ترتیب عبارتند از ژژنم ( Jejunum ) و ایلئوم ( Ileum ) که به روده بزرگ متصل می گردد.
وقتی غذا از معده وارد اثنی عشر می شود ، به علت مخلوط بودن با اسید معده ، هنوز اسیدی می باشد. در محل اثنی عشر ، یک شیره گوارشی قلیایی به این غذا اضافه می گردد تا حالت اسیدی آن را خنثی نماید.این شیره گوارشی از عضوی که در قسمت زیر معده قرار دارد و به آن اصطلاحا ” لوزالمعده ” یا “پانکراس” ( Pancreas ) گفته می شود ترشح می گردد ، که حاوی آنزیم هایی است که باعث ادامه هضم غذا می شود. صفرا نیز در همین محل به غذا اضافه می گردد صفرا مایعی سبز رنگ است که در کبد شما ساخته می شود و سپس از کبد به کیسه صفرا وارد می گردد تا در آنجا ذخیره شود.
این صفرا به حل شدن مواد غذایی چرب کمک می نماید. وقتی که شیره گوارشی وظیفه خود را انجام داد ، مواد غذایی اصلی به اجزا ساده تر خود تجزیه می شوند.یعنی مراحل هضم تمام شد و به مرحله جذب غذا رسیدیم.در قسمت های پایین تر روده کوچک ( یعنی در ژژنوم و ایلئوم ) ، محصولات نهایی غذای هضم شده از طریق دیواره روده کوچک به جریان خون جذب می گردند.
بر اثر انقباضات موجی شکل عضلات دیواره روده ها ، غذا در طول روده حرکت کرده و به جلو می رود.این حرکت را اصطلاحا"پریستا لسیس ( peristalsis ) می نامند. دیواره روده ها صاف نمی باشد بلکه دارای میلیون ها برجستگی انگشت مانند به نام پرز (Villi)می باشد.این پرزها باعث می شود که سطح وسیعی در روده های شما ایجاد شود تا جذب غذاها بهتر صورت گیرد.ویتامین های محلول در آب و مواد معدنی در این مرحله،جذب جریان خون می شوند.
وقتی که مواد غذایی جذب جریان خون شد ، باقی مانده غذایی که هضم نشده است وارد روده بزرگ می گردد بدن شما می تواند بعضی از مواد غذایی ، مثل آن هایی که ایجاد انرژی می کنند و بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی را ذخیره نماید. اضافی مواد غذایی که بدن نمی تواند آن ها را ذخیره نماید از طریق مدفوع از بدن خارج می گرد.
بعد از آنکه اجزای ساده غذا جذب شدند سلول های مختلف بدن آنچه را احتیاج دارند از خون می گیرند. مقدار کافی از این مواد غذایی می سوزد تا انرژی لازم برای کار را تأمین کرده و بدن را گرم نگه دارد. قسمتی از باقیمانده غذا به طور موقتی انبار شده و برحسب احتیاج برای نگاهداری قند خون در حد طبیعی به مصرف می رسد. هرگاه ما بیش از حد احتیاج غذا بخوریم مقدار اضافی ممکن است به صورت بافت چربی انبار شده و در موارد احتیاج هنگامی که مقدار ورودی غذا کاهش می یابد مورد استفاده قرار گیرد.
مصارف مختلف مواد غذایی بستگی به رسیدن مقدار کافی اکسیژن به سلول ها و همچنین وجود هورمون ها برای تنظیم توزیع مواد غذایی بر طبق احتیاج بدن است. به واسطه اعمال گوارش و تولید مجدد در سلول ها پروتئین و چربی غذا از هر منشأی که باشند می توانند به پروتئین و چربی خاص بدن انسان تغییر یابند. غذایی که ما می خوریم بعد از آنکه به هر ترتیبی که لازم بود به مصرف بدن رسید سرانجام اکسیده شده و مواد زاید آن به خارج دفع شده و انرژی حاصله به مصرف می رسد.به عنوان مثال آب پرتغال،آلو،نان کره مالیده،تخم مرغ پخته و شیر که شما برای صبحانه مصرف می کنید(قبل از آنکه بدن را به صورت حرارت واندرید کربنیک و آب و فضولات نیتروژنی ترک کنند) ممکن است کبد شما را ترمیم کرده و انرژی کافی برای شرکت در امتحان به شما بدهند و حتی به صورت جزئی از هموگلوبین موجود در بعضی گویچه های سرخ در آیند.
