دژ کرشاهی یا قلعه دزدها، قلعه ایست که در بخش شرقی شهرستان آران و بیدگل و شمال شهر ابوزیدآباد و در نزدیکی ارتفاعات کوه یخ آب در استان اصفهان قرار دارد. بعد از ویرانی ارگ بم در زلزله دیماه ٨٢ ، هم اکنون قلعه کرشاهی بزرگ‌ترین بنای خشتی ایران به شمار می‌‌رود. مساحت دژ بیش از ۴۰۰۰ متر مربع است و گفته می‌‌شود که شالوده آن در زمان پیش از اسلام ساخته شده است.

این دژ از خشت و گل ساخته شده و هم اکنون از آثار برجای مانده از زمان قاجار است. این دژ یکی از قلعه‌‌های مهم سردار حسین کاشی از راهزنان و یاغیان دوره رضا شاه بوده و هنوز آثار گلوله‌‌های توپ در نبرد نیروهای دولتی و نیروهای سردار حسین کاشی در این دژ بر جای مانده است.

قلعه کرشاهی یا گهر شاهی که در اصطلاح محلی به «قلعه کر» نامور است. قلعه خشتی کرشاهی در مقابل یورش مغولان و شورشیان سال‌‌ها تاب آورده و همچنان دیوارهای مستحکم آن پایدار است.

دژ کنونی بر ویرانه‌‌های قلعه‌‌ی کهن بنا شده است. قلعه کرشاهی در دوره‌‌های گوناگون از جمله پس از یورش مغول بازسازی شده تا جلوی پیشروی دشمن که از راه کویر قصد یورش به نواحی مرکزی ایران را داشت، گرفته شود. از آن زمان به بعد هم بارها مورد استفاده حاکمان و راهزنان و حتا شورشیان قرار گرفته و آخرین بار توسط حسین کاشی از شورشیان اواخر دوره قاجار بازسازی شده است. هنوز هم آثار گلوله‌های توپ به‌ جا مانده از درگیری نیروهای دولتی و شورشیان بر دیوارهای قلعه نمایان است.

این قلعه در زمان یورش مغول‌‌ها به عنوان پایگاهی برای مبارزه، به‌ خوبی توانست در جنگی نابرابر چند روز مقابل یورش وحشیانه دشمن مقاومت کند. سربازانی که زمان یورش مغولان با آن‌ها می‌جنگیدند، پس از رشادت‌های فراوان و وارد کردن تلفات سنگین به دشمن، وقتی لشکر بزرگ مغول را می‌بینند که مانند مور و ملخ از هر سو می‌تازند، ترجیح می‌دهند از داخل قلعه به مبارزه ادامه دهند. مغول‌‌ها قلعه را محاصره می‌‌کنند ولی ساختار پیچیده قلعه، تسخیر آن را دشوار کرده بود چرا که در طراحی آن، اصول دفاعی به‌ خوبی پیش‌ بینی شده بود.

دور تا دور قلعه دو دیوار محکم کشیده شده و برج‌های دیده‌ بانی که تیراندازان در آن مستقر می‌شدند کمی متمایل به بیرون ساخته شده بود تا به تمام محوطه پیرامون دید داشته باشند. ضمن اینکه میان دیوار دوم و دیوار اصلی قلعه، خندق و کانالی به دهانه ۵ متر کنده شده که اگر دشمن از دیوار اول و دوم می‌گذشت، درخندق زمین‌ گیر می‌شد و فرصتی برای تیراندازان قلعه به وجود می‌آمد تا آنان را از پای درآورند. همچنین قلعه، ۳ دیوار داشته که دیوار اصلی بلندتر از بقیه بوده که باقیمانده دیوار اول در ضلع خاوری هنوز پابرجاست.

به هر روی مغول‌ها قلعه را محاصره می‌کنند با این تصور که وقتی آب و آذوقه ساکنان آن تمام شود، تسلیم خواهند شد. اما غافل از اینکه مهرازان (معماران) و سازندگان این شاهکار نظامی، حتی برای زمان محاصره هم پیش‌ بینی کرده‌اند و در کویر خشک و بی‌‌آب و در چنین دشت وسیعی، دژ را در جاییی ساخته‌‌اند که سطح زمین با سفره‌های آب زیرزمینی، کمترین فاصله را دارد.

به گونه‌‌ای که ساکنان دژ با کندن کمتر از ۵ متر زمین به آب می‌رسند. حوضی که اکنون نیز وسط حیاط دژ به چشم می‌خورد، تا چند سال پیش، همیشه پر از آب بوده است. برکه و آبگیری که در محوطه باختری وجود دارد، هنوز هم کاملاً پرآب است و تشنگی مسافران کویر را برطرف می‌کند.

بنابراین انتخاب مکان ساخت قلعه در حالیکه می‌توانست در هر جای دیگری از کویر ساخته شود، به نوبه‌‌ی  خود نشانگر دانش مهرازان آن است که همین نکته می‌تواند دلیل مناسبی برای سفر گردشگران به این منطقه باشد. هنگام محاصره قلعه سربازان از تونل‌‌های مخفی که از داخل به خارج کنده شده بود، شبانه به دشمن شبیخون می‌زدند و شماری از آنان را از پای درمی‌آوردند.