هلند (به هلندی: Nederland (تلفظ: نــِیدِرلانت))، (به انگلیسی: The Nederland و Holland ) کشوری است کوچک از قلمروهای پادشاهی هلند در شمال غربی اروپا با شانزده و نیم میلیون جمعیت که بیشترشان مسیحی پروتستان هستند. جمعیت مسلمانان هلند نزدیک به یک میلیون نفر است. پایتخت هلند شهر آمستردام است، اما بهمنظور تمرکززدایی بسیاری از وزارتخانهها و سفارتخانهها در شهر لاهه یا پیرامون آن مستقر شدهاند.
هلند بخش اصلی و اروپایی پادشاهی هلند بشمار میرود که جزایری را در آمریکای مرکزی نیز شامل میشود. هلند از شرق با آلمان همسایه است و از جنوب با بلژیک و از غرب نیز از طریق دریا با بریتانیا. بندر روتردام دومین شهر بزرگ هلند است و از نظر مساحت و تعداد اسکلههایی که دارد، بزرگترین بندر اروپا نیز به شمار میرود.
۲۵ درصد از زمینهای کشور هلند پایینتر از سطح دریای آزاد قرار دارد و ۲۱ درصد از جمعیت آن در این مناطق زندگی میکنند. حدود ۵۰ درصد از زمینهای هلند نیز ارتفاعی کمتر از یک متر از سطح دریا دارد. به این خاطر است که نام این کشور در زبان هلندی Nederland به معنی «سرزمین پست» (فروبوم) است و نامی که بسیاری زبانهای دیگر برای این کشور بهکار میبرند هم همین معنی را میدهد.
واژه هلند که در زبان فارسی و همچنین انگلیسی و عربی و بسیاری زبانهای دیگر برای این کشور بهکار میرود در اصل نام منطقهای از این کشور بوده که برای اشاره همه کشور بهکار رفته است. واژه هلند Holland در زبان هلندی میانه به شکل holtland بود و معنی آن «سرزمین چوب» است.
اقتصاد هلند
تولید ناخالص داخلی هلند (نه تولید ملی) در سال ۲۰۰۶ بیش از پانصد میلیارد یورو بودهاست و نرخ رشد اقتصادی در همین سال نزدیک به ۳ درصد بودهاست. رشد تورم در هلند از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ بطور میانگین حدود دو درصد گزارش شدهاست. نرخ بیکاری در دورهٔ مشابه حدود دو درصد بودهاست (۴۰۰ هزار نفر و کمتر).
هلند در پرورش و تجارت گل مقام اول را در جهان داراست. دامداری و کشاورزی نیز از پایههای اقتصاد هلند محسوب میشود. هلندیها علیرغم کوچکی کشورشان سهم بزرگی در تجارت و بانکداری جهانی دارند. ایالات متحدهٔ آمریکا یکی از بازارهای اصلی هلند است و کشورهای اتحادیه اروپا مهمترین شرکای تجاری آن هستند.
بیش از نیمی از سهام شرکت نفتی- گازی شل را هلند در اختیار دارد و مابقی را بریتانیا. این شرکت که بخش هلندی آن به رویال داچ شل معروف است در زمینهٔ استخراج و تجارت نفت و گاز در سراسر جهان از جمله ایران فعالیت میکند.
هلند خود نیز دارای ذخایر گاز طبیعی است و بخش از آن را صادر میکند. کشتی سازی و صنایع شیمیایی از دیگر صنایع مادر در هلند هستند. از شرکتهای بزرگ هلندی میتوان به فیلیپس (صنایع الکترونیک) و هاینکن (یکی از عمدهترین تولید کنندگان آبجو در جهان) اشاره کرد. واحد پول هلند پیش از تبدیل به یورو، فلورن یا گیلدر هلندی بود.
سیاست در هلند
حکومت هلند پادشاهی مشروطه است که در آن شاه یا ملکه نقش چندان تعیین کنندهای در سیاست ندارد و بیشتر نماد وحدت ملی است. در ۳۰ آوریل ۲۰۱۳ میلادی، ملکه بئاتریکس از سمت خود کنارهگیری کرد و پسرش ویلم الکساندر رسما پادشاه کشور شد. پیش از ویلم الکساندر به مدت ۱۲۰ سال زنان (ملکهها) بر هلند حکومت کردهاند.
دو مجلس نمایندگان در این کشور وجود دارد و حزب دارای بیشترین رأی در انتخابات پارلمانی نخست وزیر را برمیگزیند و دولت را تشکیل میدهد. او مهمترین مقام سیاسی کشور شناخته میشود. احزاب دموکرات مسیحی، سوسیال دموکرات (کار)، سوسیالیست، حزب سبزها و لیبرال از احزاب عمده در این کشور هستند. طی چند سال اخیر و بخصوص در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰ حزب آزادی (راست افراطی به رهبری خیرت ویلدرس) صندلیهای بیشتری در مجلس هلند بدست آورده و ممکن است در دولتِ آتی به رهبری لیبرالها VVD حضور داشته باشد. تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس هلند را شهروندان مهاجر ترک تبار و مراکشی تبار تشکیل میدهند.
جریانِ راستگرای افراطی در هلند از جمله به خاطر رشد تعداد مهاجران در این کشور، در دههٔ حاضر قدرت گرفت که نتیجهٔ آن ورود احزابی چون الپیاف (فهرست پیم فورتاین) به پارلمان و دولت بود. با کشته شدن پیم فُرتاین بدست یک هلندی، او و بعد حزب اش از صحنهٔ سیاست حذف شدند و خیرت ویلدرس با «حزب آزادی» طرفداران او را به سوی خود جلب کرد و وارد پارلمان شد. ویلدرز مخالفِ حضور مسلمانان در هلند است چرا که اسلام را یک تهدیدِ رو به گسترش میداند که باید جلوی آن را گرفت. قتل فیلمساز هلندی تئو فان خُخ (ون گوگ) توسط یک مراکشی در سال ۲۰۰۴ به حزبِ ضداسلامیِ ویلدرس کمک کرد تا وارد پارلمان بشوند.
در فروردین ۱۳۸۷ نمایش فیلم کوتاهی از خیرت ویلدرس بنام فتنه مخالفتهای زیادی در هلند و خارج از این کشور برانگیخت. او در این فیلم قرآن و مسلمانان را مروج خشونت میداند. نخستوزیر پیشین دولت هلند، یان پیتر بالکنِِنده که از حزب دموکرات مسیحی است این فیلم را محکوم کرد. بر خلاف نگرانیها، مسلمانان هلند خشونتی علیه این فیلم نشان ندادند و از روشهای قانونی برای اعتراض به آن استفاده کردند. رسانههای دولتی هلند آگاهانه به مسلمانان میدان دادند تا مخالفتهایشان را ابراز کنند.
هلند عضو قدیمی اتحادیهٔ اروپا و همچنین عضو پیمان نظامی ناتو است. دولت هلند از حملهٔ آمریکا به افغانستان و عراق پشتیبانی کرد و هم اکنون در افغانستان نیرو دارد.
هلند همراه با بلژیک و لوکزامبورگ، بنلوکس را تشکیل میدهند. این نام یک پیمان همکاری منطقهای بین این سه کشور است و از ترکیب نخستین حروف نام این کشورها ساخته شده است و این پیمان مادر پیمان اروپای یکپارچهاست.
شهرهای مهم هلند
آمستردام (amsterdam)
روتردام (rotterdam)
لاهه (La Haye)
اوترخت (utrecht)
اَیندهوون (eindhoven)
تیلبورخ (tilburg)
آلمیره (almere)
خرونینگن (groningen)
بــِرِدا (breda)
نَیمـِیخن (nijmegen)
اِنسخِده (enschede)
اَپلدورن (apeldoorn)
گردشگری هلند
مناظر و چشماندازهای زیبای زیادی در این کشور وجود دارد، فقط باید بدانید که این مناظر را چطور پیدا کنید. از جشنها و شهرهایی با آبراههای زیبا گرفته تا پارکهای ملی و جنگلهای انبوه، در اینجا بعضی از زیباییهای هلند را برایتان معرفی کردهایم:
جشن گل (Bloemencorso):
جشن گل که از آن با نام رژهی گلها و نمایش گلها نیز یاد میشود، مراسمی است که به صورت سالانه و در ماه سپتامبر در نقاط مختلف کشورهای هلند و بلژیک برگزار میشود. در این مراسم مجسمههایی به نمایش گذاشته میشوند که تکتک قطعههای آنها از گلهای رنگارنگ ساخته شده است. تماشای این رژه دلربا یکی از جاذبههای توریستی هلند محسوب میشود.
پارک ملی هوخه ویلوه (Hoge Veluwe National Park)
پارک ملی هوگ ولووه بزرگترین پارک ملی در هلند است و چشماندازهای طبیعی و زیبای فراوانی دارد. گوزنها، گرازهای وحشی و جنگلهای انبوه از خصوصیات این پارک ملی هستند. این مکان هم جای آرام و زیبایی است و هم بهترین مکان برای مشاهده حیات وحش است. در اینجا میتوانید با استفاده از دوچرخه رایگان بگردید و از زیبایی طبیعت لذت ببرید.
منطقه یوردان، آمستردام (Jordaan District, Amsterdam)
آمستردام، پایتخت هلند، بخاطر کافیشاپهایش معروف است. برای آنکه زیبایی واقعی هلند را بیابید، به منطقه جوردان بروید. این منطقه قبلاً متعلق به طبقه کارگر بوده است، ولی کمکم ترقی طبقاتی نموده و یکی از خاصترین منطقههای این شهر شده است. خیابانهای تودرتو، کافیشاپهای فراوان، نگارخانهها و فروشگاهها و بوتیکهایی که آخرین محصولات برندها را میفروشند، در این منطقه زیادند.
اوترخت (Utrecht)
اوترکت قدیمیترین شهر هلند است و یکی از جذابترین و مهماننوازترین شهرهای هلند نیز هست. محلههای قرون وسطایی و عناصر گوتیک آن جاذبه هنری شگفتانگیزی به مکانهای توریستی آن دادهاند. حتماً از دومتورن (بلندترین کلیسای گوتیک شبه برج در هلند) و باغچههای اطرافش هم دیدن کنید.
باغهای کوکنهوف (Keukenhof Gardens)
هیچکس نباید بدون دیدن لالههای هلند این کشور را ترک کند. اگر در فصل بهار از هلند دیدن کنید، میتوانید بهترین زمان باغهای کوکنهوف را مشاهده کنید که در نزدیکی لیس قرار دارد. این باغها، "باغ اروپا" نیز نامیده میشوند، زیرا بزرگترین باغ گل و قطعاً یکی از زیباترین مکانهای هلند هستند. در این باغها ردیفهای مواجی از گلهای بنفش و زرد و لالههای قرمز زیادی را خواهید دید و میتوانید بهترین عکسهای عمرتان را در این باغها بگیرید.
لایدن (Leiden)
لیدن در حدود 25 مایلی آمستردام قرار دارد. این شهر کوچک و زیبا بخاطر قدیمیترین دانشگاه کشور معروف است و زادگاه رامبراند نیز هست. جمعیت فراوان دانشجویان به این شهر حالت جوانانهای داده است، ولی فضای آن خیلی سنتی است. در این شهر شاهد آبراهها و کانالهای آرام، موزههای مهم و شهر قدیم زیبایی با معماری چند قرن پیش خواهید بود.
کیدردیک (Kinderdijk)
کیندردیک که فقط 16 کیلومتر از رتردام فاصله دارد، دهکدهای است که میتوانید در آن نوزده آسیاب بادی متعلق به قرون وسطی را بیابید. این دهکده مکانی مسحور کننده و یکی از مهمترین مکانهای گردشگری هلند محسوب میشود. در سال 1997 یونسکو آن را میراث جهانی نامید. سعی کنید سفر خود را در بازه دوم تا هفتم سپتامبر تنظیم کنید تا از از رویداد محبوب و رایگان Mills in Floodlight هم بازدید کنید که در طی این رویداد، شبها نورپردازی زیبایی روی آسیاب بادیها صورت میگیرد.
پارک ملی بیس بوسخ (Biesbosch national park)
پارک ملی بیسبوچ آخرین منطقه جزر و مد آب شیرین است که در اروپا باقی مانده است. این منطقه نتیجه بهم رسیدن چندین رود به هم و شکل گرفتن یک دلتای جالب است که حیوانات و گیاهان منحصر بفردی در آن وجود دارند. در این منطقه میتوانید دوچرخه سواری، پیادهروی و اسبسواری، قایقسواری و کارهای فراوان دیگری انجام دهید.
ایسومیر (Ijsselmeer)
این دریاچه کم عمق و وسیع که در نتیجه ساخت سدی تشکیل شده است، بزرگترین دریاچه کشور است. زیبایی آن شگفتانگیز است که در روزهای سرد و مهآلود زیباییاش بیشتر میشود. در این منطقه محافظتشده طبیعی میتوان فعالیتهای زیادی انجام داد از جمله موجسواری، شنا و قایق سواری.
دلفت (Delft)
این شهر کوچک و خوشمنظره در کوهپایههای جنوبی هلند واقع شده است و یکی از خوش منظرهترین و تاریخیترین شهرهای این کشور است. میتوانید در خیابانهای آرام آن قدم بزنید و کانالهای زیبای آن را ببینید و هلند قدیمی را مشاهده کنید. حتماً به کلیسای قدیمی هم بروید. هنردوستان نباید کلکسیون هنرهای تزئینی هلندی بینظیر موزه استدلیک را از دست بدهند.
جزایر فریزیان (Frisian Islands)
جزایر فریزیان زنجیرهای از جزایر هستند که از هلند تا دانمارک کشیده شدهاند و در سال 2009 بالاخره توسط یونسکو میراث جهانی نامیده شدند. دهکدههای تاریخی و جزایر کوچک آن بسیار باشکوهاند. از خصوصیات آنها میتوان به سواحل شنی زیبا و پوشش گیاهی انبوه و رمههای گاو و گوسفند اشاره کرد. در این جزایر میتوانید پیادهروی و دوچرخهسواری کنید یا گوشهای لم بدهید و چشماندازهای بکر را تماشا کنید.
مردم هلند
زبان رسمی هلند، هلندی است. این زبان شاخهای از زبانهای ژرمنی است و به آلمانی شباهتهایی دارد. برخی واژگان فرانسوی نیز از دورههای تسلط فرانسویان بر این منطقه، در زبان هلندی جذب شدهاند. گسترهٔ جغرافیایی زبان هلندی به جز کشور هلند، استانهای شمالی بلژیک را نیز دربر میگیرد. در مستعمرات هلند از جمله در سورینام لهجههای بومیشدهٔ هلندی کاربرد داشتهاست.
در کشور هلند در حدود ۶۵ هزار فارسیزبان سکونت دارند، ۳۰ هزار ایرانی و ۳۵ هزار نفر از کشور افغانستان.
فرهنگ هلند
هلند نقاشهای شناخته شدهای داشته است. در سده ۱۷ میلادی، در زمانی که جمهوری هلند در اوج خود بود، استادان بزرگی همچون رامبرانت، یوهانس ورمر، جان استین، جیکوب ایساکزون و بسیاری دیگر فعالیت میکردند. نقاشهای مشهور سده ۱۹ و ۲۰ هلند، ون گوگ و پیت مپندریان بودهاند. موریس اشر هنرمند گرافیست این دوران بود. هلند خانهٔ فیلسوفهای بزرگی چون اسپینوزا و دزیدریوس اراسموس بوده است. تمام کارهای اصلی دکارت در هلند انجام شدهاست.