جیمز وات به انگلیسی:( James Watt) (زاده ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ (میلادی)_مرگ ۲۵ آگوست ۱۸۱۹)فیزیکدان و مخترع مشهور انگلیسی و پدر انقلاب صنعتی است. جیمز وات با تکمیل دیگ بخار خدمت بزرگی به فیزیک و مکانیک کرد. اختراع چگالگر بخار توسط وی موجب صرفه‌جویی زیادی در مصرف سوخت و گسترش استفاده از نیروی بخار شد.به افتخار او واحد توان در اس‌آی، وات نامیده می‌شود.
جیمز وات مخترع موتور بخار، که در سال ۱۷۳۶ در گرینوک اسکاتلند به دنیا آمد. از همان اوان طفولیت کودکی بسیار ضعیف و ظریفی بود به همین علت او را به مدرسه نفرستادند بلکه مادر و پدر در خانه به تربیت او پرداختند. جیمز وات دارای تخیل قوی بود و به مرور زمان علاقه خود را به امور فنی و هندسی به مرور زمان نشان داد تا آنجا که یک وسیله الکتریکی ساخته و گاهی به وسیله آن به دوستانش شوک وارد می کرد.
وی به علم نجوم همچون ریاضیات علاقه داشت و ساعتها متمادی به پشت دراز کشیده و به ستاره ها نگاه می کرد. او از خواندن و آموختن لذت می برد اما زمانی فرا رسید که به علت فقر خانوادگی و تنگدستی برای امرار معاش باید کار می کرد، بنابراین در مغازه ای شروع به کار کرد. صبح ها چند ساعت قبل از باز شدن مغازه بر می خواست و شروع به کار می کرد که موجب شده بود بر سلامتی او اثر نامطلوب بگذراد. یکی از اساتید دانشگاه که از مهارت او در امور فنی اطلاع پیدا کرده بود اتاقی در دانشگاه به او داد تا او در آنجا بتوند به کارهایش ادامه دهد، او در سال ۱۷۶۴ وی موتوری را در دانشگاه تعمیر کرد، به مدت چند ماه به طور شبانه روز انواع مختلف نیروهای بخار را آزمایش کرد.سرانجام اصول موتور بخار به ذهنش راه پیدا کرد.
در این حین مشکلات زیادی برای وی پیش آمد و اطاق خود را در دانشگاه از دست داد، اگر کمکهای همسرش مارگارت میلو نبود وی دست از کار می کشید. مارگارت دختری بود که جیمز پس از گشودن کارگاه خود در دانشگاه با او ازدواج کرد. دکتر جان روباک(یکی از دوستانش) قبول کرد که شریک جیمز شده و قرض های وی را بپردازد و اختراع او را به ثبت برساند.
جیمز با شادی رهسپار لندن شد اما مامورین اداره ثبت اختراعات، کاملا بی تفاوت بودند و این سبب ناراحتی جیمز شد از طرفی دکتر روباک مقروض شده بود و نمی توانست به جیمز کمک کند. در این حین کارخانه دار ثروتمندی به نام ماتیو بالتن از طریق دکتر روباک از اختراعات جیمز آگاه شد و قبول کرد که با جیمز کار کند و این نقطه عطفی در زندگی وات بود. حال شهرت وات افزایش یافته بود و موفقیت بزرگی نصیب مخترع شده بود و موتور او در کارخانه مورد استفاده قرار گرفته بود و نتیجه زحمات وات از سالیان سال مورد استفاده همگان قرار گرفت.
دستگاه گریز از مرکز کنترل سرعت، که او در سال ۱۷۸۸ اختراع کرد و به طور خودکار سرعت موتور را تنظیم میکند، یک مورد بسیار جالب توجه در جهان فنی امروز است.
واحد الکتریکی 'وات' به افتخار این مخترع برگزیده شده است. وات در عین حال یک مهندس شهرسازی مشهور نیز بود و مسیر چندین کانال را مساحی و نقشه برداری کرده بود. او در سال ۱۷۶۷ یک قطعه الصاقی اختراع کرد که تلسکوپ را به وسیله اندازه گیری مسافت تبدیل میکرد. اصطلاح اسب بخار horsepower نیز از وات به جا مانده است. او در ۱۹ اگوست ۱۸۱۹، در هیت فیلد Heathfield انگلستان درگذشت.
ماشین بخار صرف نظر از تأمین منبع انرژی برای کارخانه‌ها، موارد استفاده مهم دیگری نیز داشت. در سال ۱۷۸۳ «مارکیز دو جفروی» موفق شد ماشین بخار را برای به حرکت درآوردن یک قایق به کار گیرد. در سال ۱۸۰۴ «ریچارد ترویتیک» اولین لوکومتیو بخار را ساخت. اگر چه هیچ یک این مدل‌های اولیه از لحاظ تجاری با توفیق همراه نبود اما در خلال چند دهه کشتی بخار و راه‌آهن، حمل و نقل دریایی و زمینی را دستخوش تحولی بنیادین کرد.
انقلاب صنعتی با انقلاب آمریکا و انقلاب فرانسه هم‌زمان بود. امروز می‌توانیم دریابیم که تأثیر انقلاب صنعتی در زندگی روزانه بشر به مراتب عظیم‌تر از هر یک از آن دو انقلاب سیاسی بوده است هر چند این نکته هنگام بروز آن انقلابات آنچنان بدیهی و مسلم نبود. به همین دلیل جیمز وات را باید یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تاریخ دانست.
