کربوهیدراتها در فکر عموم مردم هنوز به عنوان بزرگترین عامل چاقی شناخته میشوند و اکثراً بر این معتقدند که برای کاهش وزن علاوه بر داشتن رژیمهای غیر اصولی باید کربوهیدرات را از وعدههای غدایی شان حذف کنند. هر چند که انجام این کار در روند کاهش درست است اما نه قطع کامل آن و بدون اطلاع صحیح از تغذیه.
در حقیقت کربوهیدراتها مهمترین منبع تولید انرژی برای بدن انسان هستند. همچنین کربوهیدراتها در زیر مجموعه درشت مغذیها قرار میگیرند، یعنی بدن برای اینکه بتواند وظایفش را به مطلوبترین شکل ممکن انجام دهد، نیاز دارد تا به اندازه کافی کربوهیدرات دریافت کند.
سیستم گوارش کربوهیدرات را به گلوکز تجزیه کرده و تبدیل به قند خون میشود، انرژی به واسطه خون در اختیار سلولها، ارگانها و بافتهای ما قرار میگیرد. مشکل اصلی اینجاست که کربوهیدراتها برای مردم نا شناختهاند اما لازم است بدانیم همهی کربوهیدراتها ساختار یکسان ندارند و برای بدن بسیار حائز اهمیت هستند.
اما کربوهیدراتها چه روندی را طی میکنند؟
کربوهیدراتها برای تولید انرژی از طریق دستگاه گوارش با تجزیه شدن کار خود را آغاز میکنند. کربوهیدارت پس از تجزیه تبدیل به گلوکز یا قند خون میشود. سپس پانکراس در پاسخ به قند خون تولید شده، انسولین ترشح میکند و به گلوکز کمک میکند تا به عنوان منبع سوخت در اختیار سلولها قرار گیرد. گلوکز اضافه در عضلات و کبد ذخیره شده تا در صورت نیاز به سوخت تبدیل شود و در صورت بی تحرکی و زیاده روی در مصرف آن به شکل چربی انباشته در میآید.
این همان حالتی است که مردم را دچار جنون «نخوردن کربوهیدرات» میکند و باعث میشود به جای در نظر گرفتن شمار زیادی از فواید آن فقط کلمه چربی را به خاطر بسپارند. کربوهیدراتها به دلیل داشتن فیبر بدن را از ریسک حملات قلبی مصون میدارد و در عملکرد بهینه سیستم گوارش نقش دارند.
اما نکته مهم اینجاست از چه نوع کربوهیدراتی استفاده کنید. این انتخاب درست کربوهیدراتها و روش درست پخت آن کمک شایان توجهی به کاهش وزن میکند. باید توجه داشته باشید سیب زمینی سرخ شده با سیب زمینی پخته در ارزش غذایی و موارد دیگر تفاوت دارد.
بر خلاف تصور همه از اینکه با حذف کردن کربوهیدرات از وعدههای روزانه لاغر میشوند، تحقیقات نشان میدهد رژیمهای حاوی کربوهیدرات به میزان کافی بیشترین تأثیر را بر روند کاهش وزن میگذارد و روند سوخت و ساز را منظم خواهد کرد.
در اصل اگر در پروسه کاهش وزن باشید، چنانچه بدن در هنگام نیاز به انرژی به منبع کربوهیدرات دسترسی نداشته باشد و همچنین چربی را نیز از رژیم غذاییتان حذف کرده باشید، پروتئین میسوزاند. علت اصلی بازگشت به وزن قبلی و لاغریهای بد فرم همین مورد است.
در انتخاب کربوهیدرات دقت کنید
از آنجایی که همهی کربوهیدراتها از نظر ساختار و ارزش غذایی یکسان نیستند، شناخت انواع آن برای انتخاب غذای مناسب با فعالیت شما امری ضروری است. ۲ نوع مهم کربوهیدراتها، کربوهیدراتهای ساده و پیچیده هستند. کربوهیدراتهای ساده شامل قند طبیعی موجود در میوهها میباشند همچنین شکر افزوده در غذاهای آماده و فرآوری شده نیز جزو کربوهیدراتهای ساده به حساب میآیند. این نوع کربوهیدراتها تأثیر بیشتری در چاقی و افزایش قند خون دارند.
کربوهیدراتهای پیچیده شامل فیبرها و نشاسته هستند و زمان بیشتری برای هضم و گوارش آنها لازم است در نتیجه به دلیل طولانی بودن پروسه هضم و همچنین فیبر و سبوس در کاهش وزن اثر گذار هستند چرا که قند کمتری را با سرعت کمترآزاد میکنند که در میزان ترشح انسولین نقش زیادی دارد.
بهترین عملکرد بدن زمانی است که هر دو کربوهیدرات ساده و پیچیده را به میزان کافی در اختیار داشته باشد. توجه کنید به میزان کافی نه کمتر و نه بیشتر! پس یادتان باشد برای کاهش وزن اولین قدم حذف کردن کربوهیدرات نیست! بلکه این مهم است بدانید با توجه به شرایط بدنی و فعالیتی که دارید چه زمانی باید از این نوع کربوهیدارتها استفاده کنید.
هر چند که امروزه بیشتر تأکید بر مصرف کمتر کربوهیدارت ساده ،به خصوص مواد غذایی فرآوری شده حاوی آن است. چرا که تحقیقات نشان میدهد زیاده روی در مصرف کربوهیدرات ساده با سرطان ریه ارتباط دارد. آگاهی از نوع کربوهیدراتها به شما کمک میکند، رژیم غذایی سالمتری داشته باشید و نگرش واقع گرایانهای نسبت به غذای سالم کاهش وزن بدست آورید.