محققان از مسیر ملکولی جدیدی برای تحریک بدن برای سوزاندن چربی پرده برداشتهاند. کشفی که میتواند با چاقی، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی مبارزه کند. این تخقیق می تواند سلول ها را به چربی سوز تبدیل کند.
انواع چربی
قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازیم، لازم است اطلاعاتی در خصوص دو نوع چربی موجود در بدن بدست آورید، در بدن ۲ نوع متفاوت چربی وجود دارد:
چربی سفید و چربی قهوهایی
نقش چربی سفید در بدن متابولیسم انرژی، عایق بندی و زیر سازی بدن و تولید هورمون میباشد. سلولهای چربی هورمونهایی ترشح میکنند که آدیپونکتین نامیده و باعث حساسیت کبد و عضلات به هورمون انسولین میشوند. چربی قهوهایی عمدتاً در کودکان تازه متولد شده یافت میشود و نقش عمده آن تولید حرارت است. کودکان در بدو تولد چربی سفید ناچیزی دارند. افراد بالغ مقدار کمی چربی قهوهایی دارند.
گام اول تحقیق: فولیکولین
در یک تحقیق که در مجله ژن و رشد چاپ شد، یک گروه که توسط محققان دانشکده بیوشیمی دانشگاه مک گیل رهبری میشد، بر یک پروتئین که به نام فولیکولین (folliculin) شناخته شده بود تمرکز کردند. نقش این پروتئین تنظیم فعالیت سلولهای چربی است. با سرکوب کردن و از میان بردن ژنی که مسئول تولید و ساخت فولیکولین در سلول چربی موش است، محققان با فعال کردن یک سری سیگنالهای زیست مولکولی سلولها را از ذخیره کننده چربی به سوزاننده چربی تغییر دادند.
این فرایند به "قهوهای کردن" سلولهای چربی معروف است. چربی قهوهای رنگ خود را از آهن غنی از میتوکندری میگیرد، فراوانی که نشانه این است که سلول در فرایند سوخت و ساز فعال است. نقش اصلی چربی قهوهای سوزاندن انرژی برای تولید حرارت است که باعث ثبات دمای بدن میشود. چربی سفید به عنوان منبع و ذخیره انرژی عمل میکند.
کشف نوع سوم چربی
محققان اخیراً نوعی بافت چربی کشف کردهاند که ویژگیهایی مابین چربی قهوهای سالم و چربی سفید غیر سالم دارد. این نوع بافت چربی "بژ" یا قهوهای روشن نامیده شده است که در پاسخ به برخی محرکات ویژه مثل هوای سرد رفتاری شبیه چربی قهوهای دارد.
هرچه این سلولها فعالتر باشند ما چربی ناسالم کمتری که منجر به چاقی میشود را در بدن جمع میکنیم. از زمان کشف چربی بژ این چالش برای یافتن راهی برای تولید چربی سفید به چربی انرژی سوز بژ در حال انجام است. از آنجایی که انرژی اضافی در بدن در سلول چربی ذخیره میشود، در بافت چربی قهوهای یا بژ سوزانده خواهد شد، تبدیل سلول چربی سفید به سلول چربی بژ یا قهوهای یک نتیجه مطلوب در علائم چاقی، دیابت و سندروم متابولیک خواهد گذاشت.
نتیجه تحقیق و اثر کاهش فولیکولین بر تبدیل چربی سفید به قهوهای
یک تیم تحقیقاتی یک گروهی موش را پرورش دادند که سلولهای چربی داشته باشند تا فولیکولین تولید نکنند. محققان ۱۴ هفته موشهای نرمال و موشهای دارای کمبود فولیکولین را با غذاهای پر چرب و ارزش غذایی پایین تغذیه کردند. موشهای نرمال خیلی سریع اضافه وزن پیدا کردند در حالی که موشهای دارای کمبود فولکولین لاغر ماندند و از افزایش سطح انسولین و تری گلیسیرید رنج نبردند.
با اندازهگیری مقدار اکسیژن مصرفی و دی اکسیدکربن تولیدی محققان دریافتند موشهای دارای کمبود فولیکولین چربی بیشتری سوزاندهاند. در پایان دوره، این موشها سلولهای چربی سفید کوچکتر و در کل مقدار چربی سفید کمتری داشتند. انرژی تولیدی اضافی تحمل آنها را در برابر سرما بالاتر میبرد.
این دستاورد مهم، علم جدیدی در مورد دو پروتئین PGC-1a و ERRa و نقش آنها در تنظیم میتوکندری در سلولهای چربی را بوجود آورد. محققان دریافتند که از میان بردن فولیکولین به آنزیم AMPK این اجازه را میدهد که این پروتئینها را آزادانه فعال کند و تعداد و میزان کارکرد میتوکندریها در سلولهای چربی را بهبود بخشد. این نتیجه یک دوباره برنامهریزی سوخت و سازی بافت چربی، تبدیل سلولها از ذخیره کننده چربی به موتورهای سوزاننده چربی، است.
با اشاره دقیق به مسیر فولیکولین، مطالعه به طور بالقوهای مسیری را برای داروهای جدید باز خواهد کرد که توسعه پیدا کرده و فرایند قهوهای سازی چربی را تحریک کنند. این مکانیزم یک طبقه بندی از پروتئینهایی را شامل میشود که توسط داروها میتوانند مورد هدف قرار بگیرند که سریع و ساده در بدن جذب شوند، یک پیامد این دستاوردهااین است که یک دارو میتواند توسعه یا کشف شود تا فعالیت سلولهای چربی قهوهای/ بژ را تحریک کرده و بنابراین به مدیریت چاقی و اختلالات متابولیکی دیگر کمک کند.