به گفته انستیتوی ملی Neurological Disorders and Stroke، انسان با تعداد محدودی نورون (سلول عصبی) به دنیا می آید، اما با گذشت زمان و بزرگ شدن نوزاد فرآیندی به نام «نوروژنز» احیا شده و به تولید نورون های جدید کمک می کند.
اما زمانی که ما به سمت پیری می رویم، عوامل زیادی بخصوص سبک زندگی مان با این فرآیند دچار تلاقی شده و نرون ها با سرعت بیشتری به سمت نابودی پیش می روند.
شاید کمی برایتان عجیب باشد اما باید بدانید که علاوه بر مواد مخدر، قاتلین دیگری نیز وجود دارند که نورون ها را به سمت نابودی می کشانند. با ما باشید تا با این شش قاتل بی رحم بیشتر آشنا شوید.
فست فود
بدون شک بارها در مورد تاثیر مخرب فست فودها روی رگ های خونی، وزن و قلب شنیده اید، اما مضرات این مواد غذایی ناسالم به همین جا ختم نمی شود.
محققان دانشگاه کالیفرنیا به این نتیجه رسیده اند که مصرف مواد غذایی چرب می تواند باعث مسدود شدن رگ های مغز شده و گردش خون و حمل اکسیژن به سلول های این ارگان مهم را دچار اختلال کند. به این ترتیب نیز نورون ها دچار خفگی می شوند.
یادتان باشد که مغز شما همانند عضلات و ارگان های دیگر نیاز به مواد مغذی دارد. زمانی که این نورون ها دچار کمبود مواد مغذی شوند، گرسنه مانده و از بین می روند.
بدون شک مصرف گاه به گاه فست فود مشکل زیادی به بار نمی آورد، اما اگر عادت به مصرف روزانه ی این غذاها دارید بهتر است گوش به زنگ باشید، چون سرشار از چربی، مواد افزودنی و کالری بیهوده هستند و ماده ی مغذی ندارند.
پس بدانید که این پیتزاها، ساندویج ها و به طور کلی فست فودهایی که میل می کنید، در طولانی مدت به آرامی بلای جان نورون هایتان شده و خطر زوال عقل را بالا می برند.
کم آب شدن بدن
با توجه به اینکه مغز ما از 75 درصد آب تشکیل شده است، به نظر منطقی می رسد که کمبود آب بتواند به سرعت منجر به نابودی نورون ها شود.
نتایج بررسی های مایو کلینیک نشان می دهد که کم آبی جزئی در عرض حدود چهار ساعت ایجاد می شود و در این مدت اثرات منفی روی مغز و بدن بروز می کند؛ به عنوان مثال، زمانی که به میزان کافی آب به بدن نمی رسد، مغز مجبور می شود برای رساندن آب به سلول های خود، تلاش بیشتری کند.
در نتیجه امکان بروز ورم مغز وجود دارد که منجر به گسیخته شدن نورون ها و آتروفی (تحلیل) مغزی می شود.
حواستان باشد که الکل باعث کم آبی (دهیدراته شدن) بدن شده و زمینه ی مرگ نورون ها را فراهم می سازد.
استرس طولانی مدت
استرس روی ظاهر انسان، خواب و وزن او تاثیر منفی می گذارد و انسان را به سمتی سوق می دهد که از خود مراقبت نکند. اما استرس مزمن و طولانی مدت باعث افزایش کورتیزول (هورمون استرس) شده و باعث بروز فرآیندهای بیولوژیکی منفی می شود.
به عقیده ی محققان دانشگاه کالیفرنیا، میزان بالای کورتیزول در طولانی مدت می تواند منجر به مرگ و نابودی نورون ها شده و عملکرد مغز را با مشکل جدی مواجه کند.
نتایج پژوهشی که در Psychology Today به چاپ رسیده است نشان می دهد که استرس مزمن در طولانی مدت، ساختار مغز را به خطر انداخته و به جای تولید نورون، باعث تولید بیش از اندازه ی سلول های میلین (مواد چرب) می شود.
به گفته محققان، به همین دلیل جوانانی که در معرض استرس طولانی مدت قرار دارند بیشتر دچار اختلالات رفتاری، اضطراب، اسکیزوفرنی و غیره می شوند.
کم خوابی
به عقیده ی محققان National Sleep Foundation (NSF) خوابیدن بین 7 تا 9 ساعت در شب زمان مناسبی را برای رسیدن به خواب پارادوکسال آماده می کند.
در طی این فاز از خواب که مغز نقش خود را بازی می کند، خواب اعضای بدن را برای کسب انرژی مجدد بسیج می کند و باعث فعال شدن مناطقی از مغز می شود که مسئول یادگیری و به یادسپاری هستند.
به عقیده ی محققان، کمبود خواب اثرت مخربی روی نورون ها می گذارد و به منطقه ای که مسئول تولید انرژی مغز است، آسیب وارد می کند.
زمانی که نورون ها به سمت نابودی می روند، هیپوکامپ (مرکز یادگیری) و کورتکس مغزی (منطقه ی مربوط به دقت، آگاهی، فکر کردن، زبان، واکنش نشان دادن، همدلی و غیره) تحلیل رفته و قدرت حافظه، تمرکز و تصمیم گیری دچار اختلال می شود.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و آفت کش ها
هشدارهای زیادی در خصوص ترکیبات شیمیایی و آفت کش های موجود در مواد غذایی وجود دارد.
نتایج پژوهشی که در سال 2012 در دانشگاه هاروارد انجام شده است نشان می دهد بین انواع کودهای شیمیایی و آفت کش هایی که به طور وسیع استفاده می شوند و اختلات رفتاری و مشکلات ذهنی در بین کودکان ارتباطی وجود دارد.
به عقیده این محققان آی کیوی (IQ) کودکانی که مادرهایشان در دوره ی بارداری بیشتر در معرض مواد سمی (مانند سرب، جیوه و غیره) موجود در موادغذایی، هوا و آب بوده اند، کمتر از بقیه کودکان است. به خاطر اینکه نورون های آنها در اثر این ترکیبات سمی، آسیب جدی می بینند.
مصرف سیگار و جویدن تنباکو
مصرف دخانیات علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه و سکته ی مغزی، به نورون ها نیز آسیب جدی می زند.
باید بدانید با هر پکی که به سیگار می زنید، حدود 7000 ترکیب شیمیایی سمی وارد بدن تان می شود و جای تعجب نیست اگر بگوییم که این استوانه ی مرگبار، قاتل نرون ها محسوب می شود.
نتایج پژوهشی که در مجله Neurochemistry به چاپ رسیده است نشان می دهد که ترکیبات سرطان زای NNK باعث بروز التهاب بافت های عصبی شده و خطر ابتلا به بیماری ام اس را افزایش می دهد.
خطر زمانیست که NNK از طریق سیگار یا جویدن تنباکو وارد بدن شده و به نورون ها آسیب می رساند.
توصیه می کنیم تا سیگار به سلول های سالم تان بیش از این آسیب نزده است، نسبت به ترک آن اقدام کنید.