مصرف برخی از داروها ممکن است منجر به رفتارها و یا اثرات ناهنجاری شود که به فکرمان هم خطور نکرده است.می پرسید چگونه ؟ بیایید با هم برخی از اثرات داروهای دم دستی که هر روزه با عنوان های مختلف مصرف می کنیم بررسی کنیم.
امکان دارد مصرف داروها عادات و حالات خاصی در شما ایجاد کند. این هشدار، چیزی نیست که بتوانید آن را بر روی برچسب قوطی یا بسته ی داروها مشاهده کنید؛ البته شاید بهتر است درج شود. پدیده ای به نام " اثر صدور " در این جا رخ می دهد، به این معنی که داشتن یک عادت خوب و صحیح منجر به کسب و انجام عادتی ناصحیح شود. این حالت بیش از آن چه تصور کنید رخ می دهد. یک مثال در این زمینه بزنیم: در پژوهشی که در سال گذشته انجام شد نشان داد مصرف قرص های رژیمی معمولی می تواند شما را به سوی مصرف غذاهای نه چندان بهداشتی و مضر برای سلامت سوق دهد.
نمونه ای از این خوراکی ها، شکلات ها هستند( حتی برخی از پژوهش ها نشان می دهند اغلب قرص های لاغری در کل هیچ اثری نداشته اند) اما اثرات این پدیده در همین جا ختم نمی شود. سه موردی که در ادامه مطرح می شود توضیحی بر این واقعیت است:
استاتین ها: پژوهشی جدید در دانشگاه توکیو بر روی 28 هزار بزرگسال آمریکایی نشان داد افرادی که از استاتین های کاهنده ی کلسترول استفاده می کنند حدود ده درصد بیشتر کالری جذب می کنند و در طی یک دوره ی ده ساله حدود چهارده درصد چاق تر از افرادی خواهند شد که دارویی مصرف نکرده اند. در واقع عادت های غذایی افراد غیر مصرف کننده تغییری نداشته است. همچنین مصرف کنندگان استاتین ها1.3 _ معادل 6 تا 11 پوند_ وزن بیشتری نسبت به افرادی که استاتین مصرف نکرده اند (0.4) می گیرند. چرا ؟ کسانی که استاتین مصرف می کنند، خود را ملزم به رعایت رژیم خاصی نمی بینند؛ بنابراین باید بررسی کنند که این دارو تا چه حد در کاهش سطح اِل دی اِل خون شان موثر بوده است. نظر دیگری در این مورد مطرح می شود این است که بزرگسالانی که استاتین مصرف می کنند؛ در کل رژیم و عادت های غذایی غیر صحیحی دارند و نمی خواهند دست از این رژیم ها بردارند.
ویتامین ها: کسانی که از دارو نما هایی که به تصورشان مولتی ویتامین بوده استفاده می کنند، احتمال بیشتری دارد که به رفتارهای ناصحیح بهداشتی و مضر برای سلامت مانند داشتن روابط جنسی غیر اخلاقی، مصرف بالای الکل و حمام آفتاب دست بزنند؛ به علاوه این افراد در رژیم غذایی شان کمتر از خوراکی های ارگانیک استفاده می کنند و کمتر به ورزش پرداخته و تحرک پایینی دارند. نتایج کامل این پژوهش در مجله ی علوم روان شناختی در سال 2010 به چاپ رسیده است.
مصرف مولتی ویتامین این تصور را در فرد ایجاد می کند که در برابر رفتارهای غیر صحیح از لحاظ بهداشت و سلامت کاملاً مصون است. پژوهشی که در کشور تایوان در این زمینه انجام شد نشان می دهد که افراد سیگاری که مولتی ویتامین مصرف می کنند، احتمال کمی وجود دارد که دست از سیگار بکشند، زیرا معتقدند ویتامین ها از آنها در برابر سرطان محافظت می کنند.
مُسکن ها: عقیده ای اشتباه در میان مردم رواج دارد که اگر پیش از ورزش از مسکن هایی مانند ایبوپروفن استفاده کنیم دیگر دچار عوارض دردناک پس از ورزش نخواهیم شد! اما این کاملاً اشتباه است.
در پژوهشی در BMJ Open بر روی 4 هزار شرکت کننده در ماراتون 2010 در بُن صورت گرفت، نیمی از شرکت کنندگان از ضد دردها یا مسکن ها به عنوان اقدامی پیش گیرانه برای ممانعت از درد عضلات ناشی از دویدن استفاده کرده بودند. متأسفانه تصور عمده ی مردم بر این است که این عمل ، کارایی آنها را در ورزش بالا می برد؛ در حالی که کاملاً در اشتباهند.
مصرف مسکن ها مانند تیغ دو لبه ای عمل می کند که از سوی دیگر عوارض ناخواسته ای را برای فرد به ارمغان می آورد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مصرف کننده ی مسکن تا پنج برابر بیش تر از سایرین در معرض مشکلات قلبی و عروقی و کلیوی قرار می گیرد؛ بنابراین توصیه می شود اگر ورزشکار حرفه ای نیستید ، حتی مسکن ها هم نمی توانند شما را تبدیل به یک برنده ی مسابقات جهانی ماراتون کنند اما قطعاٌ این امکان ناخوشایند را برایتان ایجاد می کنند که کارتان به بیمارستان بکشد، پس از داروها بدون نسخه ی پزشک استفاده نکنید!