دسر اغلب در بسیاری از از جاهای دیگر یک وعده غذایی جداگانه تلقی می شود و گاهی حتی مدتی، پس از صرف غذا دسر را می خورند. به عنوان مثال، در اروپا هنوز دسر یعنی میوه ای که در آخر غذا مصرف می گردد، گرچه اغلب در کنار آن، پودینگی از میوه یا شیرینی خمیری یا سوفله و یا تارت نیز سرو می نمایند و بسیاری از آمریکائیها، در آخر غذا شیرینی میخورند و علاوه بر مجموعه دسرهای متنوع در ممالک مختلف، اقسام بستنی و کیک های میوه را بجای دسر نیز سرو میکنند .کیک، کلوچه، میوه، ژله، بستنی، پودینگ، ماست و غیره، همگی جزو دسرها می باشند.
آیا خوردن دسر بعد از غذا ضرورت دارد؟
کربوهیدرات ها برای اکسیداسیون کامل و صحیح چربی ها و پروتئین ها ضرورت دارند. ذخیره این مواد در بدن، انرژی آماده و فوری را در موارد نیاز در دسترس قرار می دهد و وجود آنها در شرایط استرس زا، موجب حفظ پروتئین های بدن می شود.
اما واقعیت آن است که بدن چندان احتیاجی به دسر بعد از غذا ندارد. این سوء تفاهمی بیش نیست که می گویند «اگر بعد از غذاهای چرب، شیرینی جات بخوریم از مضرات چربی غذا کاسته می شود.» این عادت یعنی مصرف شیرینی و دسر بعد از غذا، جزء ذائقه ما ایرانی ها محسوب می شود که البته بسیار لذت بخش است، اما تا امروز شواهد علمی در این باره به دست نیامده است.
خوردن دسر بعد از غذا چاق نمی کند؟
این سوالی است که همیشه افراد، به ویژه مادران که مسئول تهیه و سرو غذای خانواده هستند، در پی یافتن پاسخ آن هستند. در افکار عمومی بسیار بیان می شود که خوردن دسر پس از غذا باعث سهولت هضم غذا می شود و در این رابطه، خوردن دسرهای شیرین توصیه می گردد. حداقل نیاز روزانه به قند برابر ۵ گرم به ازای هر ۱۰۰ کالری انرژی مورد نیاز بدن است. مثلا در رژیم ۳۰۰۰ کالری روزانه حداقل ۱۵۰ گرم مواد قندی ضروری است.
از سوی دیگر این مواد هضم آسان و کاملی دارند و پس از سوختن در بدن، تنها آب و دی اکسید کربن تولید می کنند. البته در صورت مصرف اضافی، به جای تبدیل شدن به انرژی، به تریگلیسیرید تبدیل میشوند و در بدن ذخیره میگردند و چاقی ایجاد میکنند.
دسر ها بهترین منبع تأمین انرژی
با وجود آن که نمی توان گفت مواد قندی قسمت اصلی رژیم غذایی را تشکیل میدهند، زیرا تا مدت ها می توان بدون کربوهیدراتها زندگی کرد؛ اما در رژیم غذایی ما حداقل باید نیمی از انرژی روزانه از کربوهیدرات ها تأمین گردد. مواد قندی مهمترین منبع انرژی در تغذیه انسان میباشد. این مواد به دلیل تحریک ترشح انسولین، به سرعت هضم شده، انرژی تولید میکنند و با تحریک ترشح آندورفینها سبب شادی می شوند. همچنین از آنجا که مغز برای انجام فعالیت های خود از انرژی حاصل از مواد قندی استفاده میکند؛ به همین جهت در زمان افطار خوردن دسرهای شیرین و مواد قندی توصیه میشود.
دسرها بین وعدههای غذایی خورده شوند
توصیه می شود دسرها حداقل یک ساعت بعد از غذا خورده شوند تا اثرات مفیدتری داشته باشند. البته این زمان، بسته به نوع دسری که میخواهیم مصرف کنیم و شرایط جسمانی و وزنمان متفاوت است. توجه داشته باشید بهترین زمان خوردن دسرها، بین وعدههای غذایی است.
دسرهای خانگی بهتر است
بهتر است که دسرها در خانه تهیه شوند، زیرا می توانید میزان قند، نمک و روغن موجود در آن را کنترل کنید. مثلا یک برش ۱۰۰ گرمی کیک ۴۰۰ کالری انرژی دارد، اما بعضی کیک ها مانند کیک ساده اسفنجی چون با روغن کمتری تهیه می شوند، مفیدترند. در ضمن، به شرطی که به فرم پخت کیک آسیبی نرسد، از انواع میوه ها، کشمش و مغزها هم بهره بگیرید.
اگر عادت به خوردن دسر دارید به شما چند پیشنهاد داریم:
* اول اینکه در میان دسرها، گروه میوه ها از بهترین شان هستند و توصیه می شود چند ساعت بعد از غذا خورده شوند تا اثرات مفیدتری داشته باشند.
* به علاوه، می توان بعد از غذا از دسرهای کم کالری مانند چند عدد کشمش، یک عدد انجیر خشک، یک عدد خرما و یا حتی یک قاشق کوچک مربا استفاده کرد.
* وقتی دسرها را بعد از غذا می خورید، کالری اضافی را جذب بدن می کنید، چون دسرها حتی در حالت سیری هم جذب می شوند.
توجه داشته باشید بهترین زمان خوردن دسرها البته به مقدار کنترل شده، بین وعده های غذایی است. مثلاً در مهمانی ها که افراد تا حد اشباع شدن غذا خورده‌اند، با دیدن میز دسرهای رنگارنگ باز هم وسوسه می شوند. در حقیقت نوعی اشتهای اختصاصی نسبت به این دسرها وجود دارد که اگر به طور مرتب خورده شود باعث آزار معده و اختلالات در دستگاه گوارش می شود.
* مساله دیگری که وجود دارد میل به جویدن غذا در هر وعده و ایجاد احساس سیری است. بودن مواد غذایی جامد مثل کشمش در این قبیل خوراکی ها، حس جویدن را ارضا می کند، بنابراین وجود کشمش و گردو از این نظر نیز در تهیه کیک و شیرینی ها و انوا دسرها مورد توجه است.
* در انتها باید اضافه کنم شیرینی برای افرادی که اضافه وزن دارند یا دیابتی هستند، توصیه نمی شود.
* در مورد بچه‌ها نیز زیاد خوردن دسرهای شیرین مضر است، زیرا باعث خرابی دندان‌های شان می شود.
* به طور کلی، در مورد خوردن شیرینی ها و دسرها به حدی که وابسته نشوید، مصرف شان اشکالی ندارد.
این عادت یعنی مصرف شیرینی و دسر بعد از غذا، جزو ذایقه ما ایرانی ها محسوب می شود که البته بسیار لذت بخش است، اما تا امروز شواهد علمی در این باره به دست نیامده است.
