بسیاری از افراد با شروع فصل بهار دچار اختلال خواب شده و بیشتر دچار پرخوابی می شوند . شب ها زود به خواب می روند و صبح ها تا دیروقت در رختخواب هستند . در میانه روز هم اغلب کسل بوده و سستی و رخوت و خواب آلودگی امانشان را می برد . اما دلیل این اختلال خواب در فصل بهار چیست؟ ریشه هورمونی دارد یا به تغییرات آب و هوایی و مزاج فصل بهار مربوط می شود؟
دکتر نمازی، متخصص تغذیه و پژوهشگر طب سنتی ایران در این خصوص می گوید : از دیدگاه طب سنتی ، فصل بهار از نظر گرمی و سردی و همچنین خشکی و تری در اعتدال است و البته برخی معتقدند که بهار دارای مزاج گرم و تر است.
با شروع فصل بهار و تغییر آب و هوا ، به دنبال افزایش رطوبت و طولانی شدن مدت روشن ماندن هوا و گرده های گل معلق موجود در هوای استنشاقی ، بیشتر افراد احساس خواب آلودگی و رخوت و سستی می کنند و این یک امر طبیعی است که البته تغییر در ریتم خواب و بیداری در این فصل می تواند تحت تاثیر تغییرات هورمونی ناشی از طولانی شدن روز نیز باشد.
رطوبت و پرخوابی ؛ خشکی و کم خوابی !
چه غذاهایی می تواند در خواب افراد اختلال ایجاد کند ؟ آیا تنقلات نوروزی همچون آجیل و شیرینی می تواند با توجه به مزاج باعث کم خوابی یا پرخوابی شود ؟ به گفته دکتر نمازی نوشیدنی ها و خوراکی های حاوی کافئین از جمله قهوه ، شکلات های کاکائویی و نوشابه و کشیدن سیگار و مصرف الکل و همچنین پرخوری در وعده شام و مصرف غذاهای چرب و دیر هضم می تواند در خواب افراد اختلال ایجاد کند.
به گفته این متخصص از نظر طب سنتی مغز دارای مزاج سرد و تر است و هر عاملی از جمله نوع تغذیه ، استرس ، فکر و خیال زیاد سبب تغییر در مزاج مغز و سوء مزاج آن می شود که می تواند ریتم خواب و بیداری فرد را بر هم زند . در نتیجه مداومت بر مصرف مواد غذایی با مزاج گرم و خشک از جمله غذاهای پر ادویه و آجیل و شیرینی جات که سبب کاهش رطوبت مغز می شود می تواند سبب کم خوابی شود . البته مزاج فرد نیز در میزان خواب موثر است . برای مثال افراد با مزاج گرم و خشک و سرد و خشک دارای خواب کمتری نسبت به افراد با مزاج گرم و تر و سرد و تر هستند و در کل بی خوابی در افراد با مزاج خشک بیشتر دیده می شود.
تغذیه ایده آل برای رفع اختلالات خواب
چه غذاها یا گیاهانی می تواند اختلال خواب را بهبود بخشد و ریتم خواب افراد را به حالت طبیعی درآورد و آیا ماساژ درمانی می تواند در رفع این اختلال موثر باشد ؟ از نظر طب نوین هورمون سروتونین در بهبود خلق و خو و کاهش استرس و نگرانی فرد نقش دارد . پیش ساز هورمون سروتونین اسید آمینه تریپتوفان است که به گفته دکتر نمازی مواد غذایی که دارای تریپتوفان بالایی هستند همچون گوشت بوقلمون ، موز ، ماست ، شیر و غیره می توانند سبب آرامش اعصاب و خواب راحت شوند . از نظر طب سنتی نیز استفاده از غذاهایی که دارای رطوبت بالایی هستند به داشتن یک خواب خوب کمک می کنند . برای مثال استفاده از لبنیات ، سالاد کاهو ، مرکبات ، شیر بادام (مخلوط 1 قاشق مرباخوری پودر بادام بدون پوست با آب) قبل از خواب بسیار کمک کننده است.
افرادی که دارای استرس زیاد هستند یا زیاد فکر و خیال می کنند نیز خشکی در آن ها غلبه می کند و همین سبب اختلالات در خواب می شود . دوش آب گرم قبل از خواب به سبب افزایش رطوبت بدن به داشتن یک خواب راحت کمک می کند . ماساژ با برخی از روغن های گیاهی به سبب افزایش رطوبت می تواند به بهبود وضعیت خواب افراد کمک کند که در این زمینه می توانید با متخصصان طب سنتی مشورت کنید.
در افرادی که رطوبت مغز از حد اعتدال خارج شده است پرخوابی دیده می شود . این افراد از مواد غذایی با رطوبت بالا استفاده نکنند یا با افزودن مصلحات به این دسته از غذاها از رطوبت آن ها تا حدودی بکاهند . ورزش نیز به دفع رطوبات اضافی از بدن کمک کرده و می تواند به رفع پرخوابی کمک کند.
