غواصی آزاد
یکی از روشهای غواصی، غواصی آزاد می‌باشد که ورزشی بسیار سنگین و فرح‌بخش می‌باشد. در این ورزش اولین هنر غواص، استفاده صحیح از شش‌ها در تنفس صحیح و حمل هوای کافی در غواصی می‌باشد.
در ابتدا این ورزش برای جستجوی مروارید در سطح دریا مورد استفاده قرار می گرفته است ولی بعد پا به عرصه ورزش حرفه‌ای گذاشته باشگاه های ویژه‌ای برای این‌کار به‌وجود آمده‌اند.
تعریف سادهٔ این ورزش چنین است که شخصی به زیر آب شیرجه می‌رود و تنها هوایی که در اختیار دارد، هوای است که در شش های خود ذخیره کرده است. در واقع این ورزش در نوع خود، از قدیمی‌ترین ورزش‌های آبی جهان شناخته می‌شود.
که مثال بارز آن جستجوی مروارید است که در حدود چهار هزار سال پیش در دریای مدیترانه انجام می شد و اشخاص برای خارج کردن دانه های مروارید و یافتن صدف های مرواریددار، به اعماق مدیترانه شیرجه می رفتند و دقایقی چند را تنها با تکیه بر هوای ذخیره شده در شش های خود به جستجو برای مروارید می‌پرداختند.
اما این پدیده در حقیقت یک پایه و اساس علمی هم دارد، چرا که بدن در زیر آب با شرایط تازه‌ای مواجه می‌شود که در نتیجه قلب، سیستم گردش خون و عضلات انسان، همگی به گونه‌ای عمل می‌کنند.
تا اکسیژن را در بدن ذخیره کنند. غواصی آزاد ورزشی پر رمز و راز است که به خصوص طی پنجاه سال گذشته توجه پژوهشگران و اهل علم را به خود جلب کرده است.
در دهه پنجاه میلادی یعنی بین ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ پزشکان به غواصان آزاد هشدار دادند که در عمق بیشتر از پنجاه متر نگهداشتن نفس مساوی با مرگ است. چرا که فشار آب در چنین عمقی باعث می‌شود.
تا قفسهٔ سینه و دنده‌ها مانند کاغذ مچاله شده در دست انسان در هم شکسته شوند اما امروز مشاهده می‌کنیم که غواصان آزاد به عمق دویست متری هم می‌روند.
جالب است گفته شود که این عمق حتی از عمقی که زیر دریایی‌ها در جنگ جهانی دوم توان رسیدن به آن را داشتند، بیشتر است.
آنچه باعث پیشرفت‌های اعجاب‌انگیز در این ورزش و توانایی‌های غواصان شده، تحقیقات درخشان فیزیولوژِی است که جمعی از پدیده‌های مختلف در رابطه با آب را در بدن کشف کرده‌است.
تجهیزات مورد نیاز این ورزش یک جفت باله های غواصی(فین)، ماسک غواصی و لوله تنفس بر سطح آب (اسنورکل) می‌باشد.
غواصی اسکوبا
یکی از دیگر روشهای غواصی، غواصی با تجهیزات تنفسی زیر آب غواصی اسکوبا است. در این روش غواص با همراه داشتن هوای فشرده تنفسی که درون سیلندر غواصی ذخیره شده است به زیر آب رفته و غواصی می کند.
غواصی اسکوبا مدار باز
سیستمهای اسکوبای مدار باز، سیستمهای تنفسی هستند که باز دم غواص را درون آب تخلیه می نمایند.
غواصی اسکوبا مداربسته
سیستمهای مدار بسته تنفسی ، به گونه ای ساخته شده اند تا قابلیت پالایش بازدم غواص را داشته و بازدم او را با حذف دی اکسید کربن و افزودن اکسیژن برای تنفس دوباره آماده نمایند.
غواصی با تغذیه از سطح
در این نوع غواصی که بیشتر در خدمات غواصی صنعتی کاربرد دارد، گازهای تنفس از طریق شلنگی به نام بند ناف، از سطح به غواص انتقال پیدا می کند.
اما گاهی اوقات، به طور غیر مستقیم از طریق یک زنگ غواصی ارائه می گردد. غواصان تغذیه از سطح همیشه نیازمند پوشیدن کلاه و یا ماسکهای غواصی هستند که صورت را کامل پوشش می دهند.
جایگزینی برای غواصی تغذیه از سطح به نام "SNUBA" و یا "hooka" وجود دارد که هوای تنفسی غواص از طریق شلنگ از یک سیلندر کوچک یا کمپرسور از سطح آب تامین می گردد.
این روش برای کارهای سبک از جمله تمیز کردن بدنه شناورها بسیار محبوب است و نیز به عنوان فعالیتی توریستی برای کسانی که دارای گواهینامه غواصی نیستند مناسب است.
غواصی اشباع
غواصی اشباع روشی است که اجازه می دهد تا غواصان صنعتی در ارتباط با کار در عمق به مدت چند روز یا چند هفته باقی بمانند. این نوع غواصی اجازه می دهد تا از نظر اقتصادی کار بیشتر انجام شده و ایمنی افزایش یابد.
در این نوع غواصی پس از اتمام کار در آب، غواصان در زیستگاه خشک و تحت فشار در زیر آب و یا محفظه های فشار بر روی عرشه یا سکوهای پشتیبانی به استراحت می پردازند یا ممکن است به زنگ غواصی منتقل گردند.
در پایان این نوع غواصی برداشت فشار ممکن است روزهای بسیاری طول بکشد. کنفدراسیون غواصی جهان در سال 1958-1959 در کشور موناکو تاسیس شد با حضور نمایندگانی از کشورهای آلمان فرانسه امریکا ایتالیا بلژیک برزیل یونان یوگوسلاوی برتقال سوییس.
سپس بصورت سه کمیته جمعا 20 نفر شروع به توسعه غواصی در جامعه غیر نظامی فعالیت نمودند که در حال حا ضر بیش از صد کشور در پنج قاره جهان عضویت دارند و سازمان هایی نظیر یونسکو، کمیته بین المللی المپیک، اتحادیه محافظت محیط زیست جهانی، انجمن فدراسیون های ورزشی و انجمن بازیهای بین المللی جهان، C.M.A.Sرا به رسمیت می شناسند.
فدراسیون نجات غریق و غواصی ایران در سال 1372نسبت به تشکیل کمیته غواصی اقدام نمود و غواصی آزاد بطور جدی مورد پیگیری قرار گرفت. امور غواصی در کشورمان قبل از انقلاب اسلامی در اختیار نیروی دریایی بود و پس از انقلاب هم در زمان جنگ تحمیلی غواصان ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نقش خوبی را ایفا نمودند.
اولین غواصی آزاد به حدود سال 1348 بر می گردد که آقای خسرو بحرینی با تاسیس شرکتی بنام آرتیموس آن را بنا نهاد. در آن زمان دو نفر از مدرسین،که در حال حاضر با فدراسیون نجات غریق و غواصی همکاری دارند، از شاگردان ایشان بودند و متاسفانه بدلیل عدم شناخت مردم از غواصی موفق به ادامه کار نشدند و همچنین در شرکت نفت فلات قاره مشغول بکار شدند و در انجام طرح های شرکت نفت فعالیت داشتند . در سال های بعد و بخصوص در سال های اخیر به منظور رشد این رشته چندین کلاس بین المللی تربیت مدرس غواصی تشکیل گردید که بانوان و آقایان دوره مدرسی را گذرانده و مشغول فعالیت می باشند.
هرساله کلاس های غواصی بین المللی متعددی در درجات مختلف در بخش بانوان و آقایان برگزار می شود و کسانیکه دوره سه ستاره خود را به پایان برسانند در کلاس آمادگی شرکت کرده و با حضور مدرسین بین المللی از فدراسیون غواصی جهان دوره مدرسی غواصی را خواهند گذراند. با توجه به فعالیت های مناسب در سال های اخیر در رشته غواصی و سازماندهی آن، از نظر اتحادیه غواصی جهان این رشته در ایران به عنوان فدراسیون شناخته شد و در حال حاضر مانند دیگر رشته های ورزش های آبی در دل فدراسیون نجات غریق و یکی از رشته های آن محسوب می شود.
