به طور معمول گرد است اما گاه از شکل دایرهای خود فاصله میگیرد، کوچک و بزرگتر میشود و یا بخش پایینیاش با افزوده شدن یک ضلع خطی، شکل هندسی متفاوتی پیدا میکند. در خودروهای کانسپت شمایلش کاملا دگرگون شده و بیشتر به سمت و سوی ابزار کنترلی سفینههای ناسا و هواپیماها میل میکند اما همچنان برای طراحان امروز و دستکم دهه آینده همین شکل دوار یا شبه دایره محبوبترین خواهد بود.
در گذشته روی فرمان یک خودرو امکانات و دکمههای خاصی به چشم نمیخورد و فقط همانند امروز در پشت آن اهرمهای نور و برفپاکن و در مواردی دنده وجود داشت ولی در خودروهای این دوره انواع دکمهها با کارکردی سودمند جهت آسودگی بیشتر راننده روی غربیلک فرمان خودروها به چشم میخورند.
غربیلک فرمان و طرح، اندازه و مواد تشکیلدهنده آن نقش مهمی در هرچه جذابتر نشان دادن این بخش پراهمیت بازی میکنند و گاه میتوان با نصب یک غربیلک فرمان امروزی تا حدی از کهنگی داشبوردی قدیمی کاست. کاری که سالهاست خودروسازان وطنی با نصب فرمان پژو 405 برروی پیکان، فرمان چهارشاخه بر روی پراید، سکان هدایت 406 بر روی پارس، غربیلک چهارشاخه جدید بر روی سورن ، سمند و پارس و... انجام میدهند تا دست کم به خریدار داخلی القا کنند که خودروهای وطنی هم پیشرفت را اگرچه اندک تجربه خواهند کرد!
طرح و اندازه و فرم کلی یک غربیلک نقش انکارناپذیری در خوشدستی یک خودرو دارد و گاه میتوان لذت رانندگی یک خودرو را با نصب یک غربیلک ناکارآمد به کلی از میان برد. همین موضوع هم سبب شده استفاده از چرم و چوب که پیش از این تنها به خودروهای اشرافی و لوکس اختصاص داشت، در خودروهای ارزان قیمت چینی، روسی و کرهای هم مرسوم شود.
اما فکرش را بکنید اولین عاملی که انسان را مشتاق به صرف هزینههای گزاف و خرید یک ابرخودرو میکند چیست؟ شاید زیبایی و طرحهای عمدتا شاهکار و کمنقص این قبیل خودروها بیتاثیر نباشد اما بیشک نخستین فاکتور، هندلینگ و جذابیتهای رانندگی این دست خوروهاست و برای لمس این لذت یک غربیلک فرمان زیبا و خوشدست نقشی بسیار پررنگ ایفا میکند.
بارها دیده شده که نشریات مختلف خودروها را بر اساس قدرت، شتاب صفر تا صد، تجهیزات ایمنی و یا حتی مواردی چون کارایی سیستم صوتی دستهبندی کردهاند اما کمتر پیش آمده نشریهای خودروها را بر اساس طرح غربیلک فرمانشان رتبهبندی کند.
در این نوشتار ده مورد از غربیلکهای ابرخودروهای مطرح را بر پایه مقالهای در نشریه معتبر تاپگیر و بازه مدلهای 2012 تا 2014 رتبهبندی کردهایم که البته در این انتخابها تنها خوشدستی و طراحی غربیلک در نظر گرفته شده و بخش فنی و قابلیتهای فرمانگیری خودرو لحاظ نشدهاند.
جگوار XKR (Convertible) 2012
اینرا قبول داریم که جگوار یک برند لوکس و اصیل است و همه تلاشش را برای ارائه لوکسترینها بکار میبندد اما این موضوع هرگز دلیل خوبی برای نصب یک غربیلک با شمایی لوکس بر روی یک کوپه گرندتور اسپرت نخواهد بود!
این خودرو جزو سری R اختصاصی و اسپرت جگوار است اما هیچ نشان جذابی از یک سری اسپرت جز آن R-S بد سلیقه بر روی پره پایینی این غربیلک بیاحساس با آن چرم صلب و خشک مشکی مات و فلزات بیروح بخش افقی به چشم نمیخورد. این غربیلک وصلهای ناجور به روح این خودروست؛ پس شک نکنید رتبه دهم جایگاه مناسبی برای آن خواهد بود!
پورشه کیمن (2014)
حتما ناخودآگاه با خود گفتهاید مگر خودروی آلمانی هم بد میشود؟ مگر میشود پورش بزرگ با آن همه سابقه از سایر رقبا کم بیاورد؟ در پاسخ شما باید بگوییم ما خودمان هم شرمندهایم، اتفاقیست که افتاده، خودتان را ناراحت نکنید! پورشه هم با آن عظمت، گاه از سر وسواس ممکن است اشتباه کند که بیشک این غربیلک سنتی یکی از همین اشتباههاست.
البته اگر انصاف بدهیم شکل و طرح سنتی و بیپیرایه این غربیلک اسپرت سه پر و کلاسیک که فرم آن در بیشتر محصولات پورشه قابل رویت است، آنقدرها هم زشت نیست اما آن گونه که باید و شاید ظریف و جذاب از آب در نیامده و بر خلاف نظر طراحان پورشه که مانور بسیاری بر روی خوشدستی دایره دور فرمان آن میدهند باید بگوییم، فرم بسیار بهتری هم نسبت به این پوشش قطور برای چنین غربیلک نسبتا ظریفی یافت میشد!
مازراتی گرنتوریسمو( 2014) MC STRADALE
این مورد هم به خودی خود زیباست اما دلیلش را نمیفهمیم که چرا زمانیکه با آن خودرو را کنترل میکنیم آنگونه که باید به دستانمان نمیچسبد! نمیتوانیم انگشتانمان را به خوبی به دور آن حلقه کنیم.
یک غم بیپایان در طرح و کیفیت بخش مرکزی این فرمان هست که روح آدم را میخراشد. البته گرچه طرحش قدیمی شده و یادآور غربیلک خودروی ارزانی چون پژو 206 از مد افتاده است ولی برای خودرویی در این کلاس همچنان شایسته به نظر میرسد، هر چند که جهت فتح جادهها نیاز به سکان هدایت خوشدستتری احساس میشود.
مکلارن(MP4-12C (Spider 2013
در نگاه اول دلمان میخواست این غربیلک عجیب و زیبا را در رده بالاتری قرار دهیم اما موارد بهتری هم در میان این ده مورد یافت میشد. این فرمان گویی از تصادم چند شی بدون فرم شکل گرفته و در یک نگاه گذرا به نظر دارای هیچ فرم بصری خاصی نیست ولی کمی که بیشتر دقت کنید به شکل هوشمندانه و منحصر به فرد آن پی خواهید برد که در عین شباهت به بسیاری از نمونههای مشابه به هیچ فرمان دیگری شبیه نیست.
به هر صورت هر چه گشتیم با وجود جذابیت بصری، به دلیل فرم بیش از اندازه ساده این فرمان که حتی دکمهای هم روی آن یافت نمیشود، در نهایت جایگاهی بهتر از هفتم نصیبش نشد.
بامو (M6 (Gran Coupe 2014
فرم کلی و چینش ادوات و دکمهها روی این غربیلک آن را به یکی از دوستداشتنیترین فرمانهای این گروه مبدل کرده است. دکمههای فلش شکل آن که به سوی بیرون اشاره دارند و نوشته M زیبای پایین فرمان همه سبب میشوند این فرمان استحقاق حضور در میان 6 غربیلک برتر را داشته باشد و باید اقرار کنیم اگر کمی فرم استخوانیتری داشت، میتوانست به ردههای بالاتری هم دست پیدا کند و یا دست کم پنجم شود.
آئودی (R8 (V10 Plus 2013
این نخستین فرمان Flat-Bottom یا زیرتخت واقعی در لیست ماست که بسیار با سلیقه و هنرمندانه با پوششی از آلکانترای پرکلاغی زینت داده شده و لمسی فوقالعاده دلچسب و جذاب دارد. همچنین محلهای برآمده برروی بخش ده و ده دقیقه مشهور به خوبی جایی برای استراحت انگشتان فراهم آوردهاند و کاملا کارا طراحی شدهاند.
نشان آئودی به شایستگی و بسیار برازنده در مرکز این غربیلک نصب شده و دکمههای فرمان به خوبی در مجموعه آن هضم شدهاند.
اما تنها مشکل ما با این فرمان، سایز بزرگ لوگوی آئودی و کوچک لوگوی R8 است. گرچه در کل نمیتوان ایراد خاصی بر آن وارد دانست.
مرسدس بنز ( 2014) SLS AMG Coupe Electric Drive
این یک فرمان زیباست. کاملا برازنده یک کمپانی که نماد ستاره سه پر آن نشان از تسلط بر زمین، هوا و دریا دارد و بیتردید سکان این تسلط هم میبایست برای تحقق شعار آن کارآمد باشد! یک غربیلک شاهکار که در عین سادگی، اسپرت و پویاست و در عین پویایی با وقار و استایلیش؛ گرچه توقعی غیر از این هم از مهندسان خبره و طراحان سراپا ذوق این بنز الکتریکی رویایی با آن رنگآمیزی آبی محشر نمیرود.
البته جذابیت این غربیلک زمانی به اوج میرسد که تضاد خارقالعاده میان رنگ مشکی بخش کلی و پره فلزی و خوش فرم به علاوه شکل هندسی غیر دایرهای جذاب آن، چشمانتان را نوازش دهد.
لامبورگینی اَونتادور(2014 ) LP-700-4 Roadster
سرانجام به سه رده نخست رسیدیم. بخش زیرین این فرمان همانند فامیل دورش آئودی R8 تخت است اما یک تفاوت با آن دارد؛ به عکس دقت کنید. بله دقیقا درست میبینید بخش زیرین دایره فرمان به طرز هنرمندانهای باریکتر از سایر بخشهاست! وقتی روی صندلی راننده این گاو خشمگین مینشینید و به فرمان نگاهی میاندازید همه وجودتان شوق خواهد شد برای تجربه اوج یک رانندگی هیجانانگیز!
این فرمان سالادیست که نهایت یک فرم اسپرت را با نهایت هیجان و معجون حیرتآوری از خطوط ترکیب کرده و با لوگویی در نهایت شکوه همانند یک سس خوش طعم، تحت عنوان پیش غذایی اشتها آور برای راننده سرو میکند حتما خودتان حدس میزنید که غذای اصلی لامبو چه خواهد بود؛ یک سرعت سرگیجه آور در کنار هندلینگی بینظیر!
این همه تعریف دادیم ولی در آخر مقام سوم نصیب این فرمان شد، پس شک نکنید که از این بهتر هم در لیست ما موجود است.
فراری 458 (Spider 2013)
اجازه بدهید آنچه در ذهنتان میگذرد را بخوانیم: «چرا این فرمان دوم شد؟ یعنی بهتر از این هم میشود؟» پاسخ شما مثبت است. البته شاید حرفهای ما را توجیه بپندارید، اما سعی خواهیم داشت قانعتان کنیم. این یک فرمان خارقالعاده ساخت momo و فناوری فرمول یک است که به طرز حیرتآوری دکمه استارت، دکمهای با فرم شمارهگیر Manettino، دستههای راهنما و چراغ به علاوه دسته برفپاکن را درون خود جای داده و از همه مهمتر لمسی دور از تصور و هیجانآور دارد که مطمئنا تنها برای بالا و بالاتر بردن آدرنالین خونتان طراحی شده است.
وقتی این فرمان را در دست میگیرید انگار در حال بازی با یک کنسول Xbox 360 هستید، غرق در هیجان میشوید و انگار از این دنیا جدا شده و پا به دنیای مجازی میگذارید... خب مشکل دقیقا همینجاست، همین دنیای مجازی! ما یک خودرو را در واقعیت میرانیم نه در رویاهایمان! دنیای حقیقی و مجازی فرسنگها از هم فاصله دارند و ما به دنبال راندن یک خودرو در دنیای حقیقی هستیم، نه یک جهان خیالانگیز!
لکسوس (LFA ( Nurburgring 2012
همه انتظارها تمام شد و سرانجام به رتبه نخست رسیدیم. مطمئنیم شاید بعضی از این انتخاب چندان راضی نباشند ولی به ما اعتماد کنید. این یک انتخاب کاملا شایسته است. یک شاهکار کامل از چشم بادامیهای سختکوش که با کمال تاسف در مجموع تنها پانصد عدد از تمامی مدلهای آن به تولید رسید.
دایره این فرمان 360 میلیمتر قطر دارد و این بدان معناست که چرخاندن آن از قفل تا قفل لذت و هیجان بسیاری به همراه خواهد داشت و البته شانس و مهارت بسیاری نیز میطلبد.
ترکیب فیبرکربن و چرم طوسی رنگ دستگیرههای کلفت این سکان پیشرو به علاوه فرم Flat-Bottom و بخش صاف آن با نمای فلزی به رنگ بژ تیره در کنار شیفترهای زیبا و ظریف پشت و حرف F زیبای روی پره زیرین آن، بیشک لایق مقام نخست خواهد بود. در این فرمان تنها دو دکمه وجود دارد که همین موضوع نهایت یک مهندسی ژاپنی را به نمایش میگذارد. وقتی کمی با این فرمان خودرو را برانید و به کار با ادوات خلاصه آن عادت کنید، به کمکی که این دکمههای کارآمد به افزایش تمرکزتان حین اوج هیجان راندن این ابرخودروی چشم بادامی خواهند کرد، ایمان میآورید.
این یک اثر هنری و مهندسیست که با نهایت دقت و ظرافت در جای خودش قرار گرفته و لذت و هیجان رانندگی با این ابرلوکس اسپرت را چند برابر خواهد کرد. میدانیم که هنوز عده بسیاری قانع نشدهاند ولی بپذیرید که غربیلک فرمان خودرویی با قیمتی در حدود دو برابر بهای یک SLS و تولید محدود پانصد دستگاه کاملا شایستگی فرمانروایی بر سکان ابرخودروهای دوران ما، حتی تندیسهای متحرکی چون اسب سرکش مارانلو و گاو وحشی سنتآگاتا را خواهد داشت.
گوش به فرمان باشید!
همانطور که عنوان شد، فرمان خودروی شما نقشی پر اهمیت در زیبایی و هر چه موجهتر جلوه دادن فضای کابین خودرویتان دارد. اما کار این بخش زیبا به همین جا ختم نمیشود.
وظیفه اصلی فرمان خودرو را همگی میدانیم و هیچ نیازی به توضیح ندارد اما پوزیشن صحیح و نحوه قرارگیری دستان راننده بر روی فرمان موضوعیست که متاسفانه تنها در سالهای اول رانندگی رعایت میشود و با بالاتر رفتن مهارت، میزان تماس با فرمان هم پایین میآید. بهترین حالت قرارگیری دستان بر روی فرمان خودرو همان حالت ده و ده دقیقه مشهور است که سبب میشود علاوه بر کنترل حداکثری خودرو و بخشیدن توانایی عبور از سختترین پیچها به راننده، اطلاعات مناسبی از سطح مسیر حرکت و جلوبندی خودرو به دستان شما منتقل شود.
اطلاعاتی که بیتردید در تصمیمگیریهای ناگهانی به یاریتان خواهند آمد. پس گوش به فرمان اطلاعات سکان هدایت خودرویتان باشید. علاوه بر اطلاعات بالا یک نکته مهم دیگر در ایمنی راننده خودروهای مجهز به ایربگ، خودداری از قراردادن دستها بر روی صورت به هنگام رانندگی است. چراکه در تصادفات و حین باز شدن کیسه هوا چنین پوزیشنی صدمات جانی را تا حد زیادی افزایش داده و کارایی ایربگ را از میان میبرد.با هر خودرویی که میرانید و هرکجای این کره خاکی که هستید، رانندگی ایمن و توام با هیجانی را برایتان آرزو داریم.